خبرگزاری فارس-اردبیل|مهران عقلمند: در وضعیت کنونی اقتصادی حاکم بر جامعه که شاهد افزایش قیمت بسیاری از کالاها در بازار بوده‌ایم، بازار میوه نیز از این قضیه مستثنی نبوده و با افزایش قیمت روبرو شده است.
بهطوریکه هم اکنون قیمت برخی از انواع میوه در بازار تا به حدی افزایش پیدا کرده که مردم به خصوص اقشار کم‌درآمد و متوسط جامعه توان خرید میوه را نداشته به همین دلیل این محصول از سبد خرید برخی از خانواده‌ها حذف شده است.
افزایش بی‌رویه قیمت برخی از میوه‌ها در حالی رخ داده است که کشور ایران جزو یکی از مستعدترین مناطق دنیا در تولید انواع محصولات کشاورزی و میوه بوده و حتی برخی از تولیدات به خارج از کشور صادر می‌شود و همین نکته به سوالی در اذهان عمومی تبدیل شده که چرا علی‌رغم تولید این محصولات در داخل کشور همچنان شاهد افزایش نجومی قیمت‌ها در بازار هستیم.
نکته جالب‌تر اینجاست که وقتی پای حرف و درد‌ودل کشاورزان و باغداران می‌نشینیم آنها نیز از سود کم و قیمت پایین محصولات خود سخن به میان می‌آورند و این درحالیست که مصرف‌کنندگان نیز از قیمت بالای میوه در بازار گله‌مند هستند.
در این بین به یک تناقضی می‌رسیم که چگونه می‌شود هر دو طیف تولیدکننده و مصرف‌کننده به ترتیب از قیمت پایین و بالای یک محصول گلایه‌مند باشند.
آن‌طور که از شواهد امر پیداست انواع محصولات کشاورزی و میوه بر سر مزارع با قیمت بسیار پایین‌تر از سطح بازار به فروش می‌رسد و در برخی از موارد حتی کفاف هزینه‌های کشاورزان و باغداران را نمی‌دهد و اما یکی از دلایل افزایش قیمت محصولات کشاورزی و انواع میوه به تبع به افزایش هزینه‌های تولید این محصولات باز می‌گردد و البته از عمده‌ترین دلایل آن می‌توان به دلالی‌های موجود در این بازار اشاره کرد.
بهطوریکه به‌دلیل وجود واسطه‌گری‌ها و دلال‌بازی‌ها انواع محصولات باغی با قیمت چند برابری نسبت به باغ در سطح بازار به فروش می‌رسد که همین امر سبب گله‌مندی مردم از قیمت بالای این محصولات است.
با نگاهی به وضعیت استان اردبیل در تولید انواع محصولات کشاورزی و باغی می‌بینیم که این استان با توجه به وضعیت آب و هوایی مناسب و بهره‌مندی از خاک حاصل‌خیز جزو یکی از مستعدترین مناطق کشاورزی در کشور محسوب می‌شود که از لحاظ تولید انواع محصولات سردرختی نیز این استان با تولید بالغ بر ۴۰۰ هزار تن انواع میوه‌ها به مراتب جایگاه تولیدی بیش از نیازمندی استان را داراست و در این بین میزان تولید سیب قرمز در استان اردبیل بالغ بر ۱۶۰ هزار تن می‌رسد که فراتر از نیاز استان بوده و الباقی محصول به سایر استان‌ها و کشورها صادر می‌شود.
علی‌رغم تولید بسیار بالای انواع محصولات باغی در استان اردبیل قیمت این محصولات در سطح بازار اردبیل تا به حدی رسیده که توان خرید آن برای برخی از مردم امکان‌پذیر نیست و از طرفی دیگر همان‌طور که گفته شد باغداران نیز از قیمت پایین آن هنگام فروش برای عرضه در بازار گلایه‌مند هستند.
لزوم حذف واسطه‌گران از بازار میوه
یکی از باغداران اردبیلی که به تولید انواع سیب در شهرستان خلخال استان اردبیل مشغول است در این‌باره به خبرنگار خبرگزاری فارس گفت: یکی از دلایل افزایش قیمت محصولات باغی به افزایش قیمت سم، کود و سایر هزینه‌های مورد نیاز برای تولید این محصولات برمی‌گردد اما از طرفی دیگر متاسفانه به دلیل وجود واسطه‌ها و دلالان متعدد در بازار میوه شاهد قیمت‌های بسیار بالاتر از سطح مزارع و باغها در سطح بازار هستیم و انواع میوه‌ها با قیمت بالاتری به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد.
وی افزود: در حال حاضر هزینه تولید یک کیلوگرم سیب برای یک باغدار در شهرستان خلخال به طور تفکیک شده و در مراحل مختلف بدین صورت است که؛ ۳۰۰ تومان بابت برداشت سیب از باغ، ۷۰۰ تومان هزینه نگهداری در سردخانه، ۴۰۰ تومان هزینه حمل سیب از باغ به سردخانه و هم‌چنین به اضافه هزینه‌های کاغذ، سم، کود، کارگر برای آبیاری، نگهبانی از باغ در طول مدت میوه‌دهی و ... که در مجموع قیمت تمام شده یک کیلوگرم سیب تولیدی حداقل در حدود ۳ هزار و ۲۰۰ است.
البته این میزان بدون احتساب هزینه آب بوده زیرا که آب مورد نیاز در منطقه ما از طریق چشمه خدادادی تامین شده و هزینه‌ای بابت آب پرداخت نمی‌کنیم و مسلما با احتساب هزینه آب برای سایر باغداران قیمت تمام شده این محصول بالاتر خواهد بود.
این باغدار با اشاره به قیمت فروش سیب بر سر مزارع عنوان کرد: پس از محاسبه سود و هزینه‌های دیگر، هر کیلوگرم سیب سفید درجه یک را حداکثر به قیمت ۶ هزار و ۵۰۰ تومان و سیب قرمز درجه یک را به قیمت ۵ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته‌ایم و البته سایر محصولات درجه دو به قیمتی در حدود ۲ الی ۳ هزار تومان به فروش رسیده است.
وی تشریح کرد: نکته‌ای که باید بدان توجه کرد این است که این میزان سود حداکثری پس از ۱۵ سال تلاش برای به ثمر رساندن درختان سیب به دست می‌آید و از طرفی دیگر قیمت فروش سیب درجه دو حتی کفاف هزینه‌های تولید خود را نمی‌کند و بنابراین با یک حساب سرانگشتی می‌توان متوجه شد که سود آن‌چنانی عاید باغدار و کشاورزان نمی‌شود.
این باغدار گفت: اما این در حالیست که در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم سیب قرمز در شهرستان خلخال که خود تولیدکننده این محصول است در حدود ۱۲ هزار تومان بوده و حتی در دیگر مناطق استان اردبیل قیمت سیب قرمز و سفید درجه یک از ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان متغیر است.
اقشار کم‌درآمد جامعه توان خرید میوه‌ها با قیمت نجومی را ندارند
یکی از شهروندان اردبیلی که در بازار اردبیل مشغول خرید بود به خبرنگار خبرگزاری فارس در اردبیل گفت: قیمت انواع میوه در بازار تا به حدی افزایش یافته که با حقوق کارگری به هیچ عنوان توان خرید نداریم و امیدواریم که مسؤولان اقدامات مناسبی را برای کاهش قیمت انواع میوه انجام دهند.
وی افزود: با توجه به اینکه قیمت بسیاری از کالاها و هزینه‌های زندگی در چند سال اخیر به شدت بالا رفته، به همین دلیل انتظار می‌رود که مسؤولان حداقل با کنترل قیمت کالاهای اساسی از فشار بر روی مردم بکاهند.
قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است
یکی از میوه‌فروشان اردبیلی نیز با اشاره به کاهش خرید میوه از سوی مردم بیان کرد: از آنجائی‌که قیمت انواع میوه افزایش یافته و به‌دلیل کاهش قدرت خرید مردم که از تورم حاکم بر جامعه منجر شده خرید میوه از سوی مردم نسبت به سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته است.
وی گفت: علی‌رغم اینکه در روزهای پایانی سال قرار داریم اما همچنان فروش میوه نسبت به ماه‌های گذشته تغییر چندانی نکرده و همچنان فروش به صورت حداقلی انجام می‌گیرد و افزایش قیمت میوه هم به ضرر مصرف‌کننده و هم به ضرر ما فروشندگان شده است.
تفاوت فاحش قیمت این محصول از سر مزارع و باغها تا میدان عرضه نشان‌گر وجود واسطه‌گری‌های متعدد است که همین امر سبب افزایش قیمت انواع میوه در بازار شده که این روال در خصوص سایر محصولات باغی نیز وجود دارد.
به همین دلیل در این بین هر دو طیف تولیدکننده که باغداران زحمت‌کش را شامل می‌شود و هم چنین مصرف‌کنندگان که عموم مردم هستند متضرر می‌شوند و در حالی‌که سود کلانی به جیب دلالانی می‌رود که فقط نقش واسطه‌گری را بازی کرده و در واقع هیچ عملکرد مثبتی در طی فرآیند تولید تا عرضه را ندارند.
بنابراین چنین به نظر می‌رسد که حذف دلال‌ها از بازار یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید از سوی مسؤولان امر در راستای تعدیل قیمت‌ها در بازار انجام گیرد و از همین رو به سراغ مسؤولان رفتیم تا راهکار و اقدامات انجام یافته آنها در این خصوص را جویا شویم.
نظارت بر بازار به استناد فاکتورهای خرید انجام می‌گیرد
یوسف شهباززاده، معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل بر این باور است که متولی محصولات کشاورزی و باغی سازمان جهاد کشاورزی استان بوده و سازمان صمت نظارت‌های خود را در سطح خرده فروشی و بر اساس فاکتورهای خرید انجام می‌دهد.
وی در این خصوص گفت: نظارت و بازرسی سازمان صمت به استناد فاکتورهای خرید انجام می‌گیرد و بر این اساس نیز خرده‌فروشان می‌توانند بر حسب محصولات خود سودی متعارف بین ۱۰ الی ۳۰ درصد بر رقم قید شده بر روی فاکتور خرید کشیده و اقدام به فروش محصول بکنند.
شهباززاده عنوان کرد: به‌دلیل دلالی‌ها و واسطه‌گری‌های موجود در بازار، فاکتورهای موجود چند دست چرخیده و به دست فروشنده می‌رسد که در هر یک از این مراحل دلالان نیز سودی را به روی کالای مذکور می‌کشند و در نهایت خرده‌فروشان نیز سود متناسب با قوانین را محاسبه کرده و اقدام به فروش محصول می‌کنند از همین رو این موضوع باید در بخش تامین، تولید و عرضه محصولات کنترل شود.
نگاه به سقف نیازمندی داخلی از راهکارهای جلوگیری از زیان کشاورزان است
خلیل نیکشاد، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل اظهار کرد: بخشی از افزایش قیمت در خصوص بازار میوه به تورم موجود در کشور و افزایش هزینه‌های تولید بر می‌گردد اما از طرفی دیگر برای جلوگیری از ضرر و زیان کشاورزان و باغداران پیشنهاد عمده و منطقی بر این است که تولید محصولات کشاورزی باید با نگاه سقف نیازمندی داخل کشور و هم چنین سنجش تقاضا و کشش بازارهای فراسرزمینی براساس داده و ستانده میدانی و واقعی انجام گیرد.
وی افزود: قیمت محصولات اساسی و کلیدی همانند سیب زمینی، گندم، دانه‌های روغنی و حتی انواع میوه‌های پرمصرف به صورت تضمینی و واقعی تعیین و ابلاغ گردد که وزارت کشاورزی گام‌های مثبتی را در این راستا برداشته است.
ضرورت تشکیل تعاونی‌ها و تشکل‌های بازار محور در جهت حذف واسطه‌گران
نیکشاد در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری فارس در خصوص نحوه جلوگیری از واسطه‌گری‌ها در بازار میوه عنوان کرد: برای جلوگیری از سو استفاده کنشگران بازار محصولات کشاورزی به نظر می‌رسد نگاه به تشکیل تعاونی‌ها و تشکل‌های بازارمحور و تجارت‌محور از طرف خود مجموعه تولیدکنندگان محصولات کشاورزی به تفکیک تحت عناوین اتحادیه باغداران، زنبورداران و ... هم‌چنین انجمن تولیدکنندگان محصولات کشاورزی و کشاورزان و ورود به مباحث عرضه و توزیع شبکه‌ای با تعریف زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای حداقل دوره میان مدت گشایشی را ایجاد کند که به نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل تشریح کرد: در کنار مباحث مربوطه شبکه‌های خاص موجود در سطح کشور مانند اتحادیه تعاونی‌های روستایی، تشکل‌های تجاری و کشاورزی در صورت ورود برنامه‌مند و علم‌محور و البته کاربردی می‌توانند در کنار لحاظ صلاح و صرفه جامعه مصرف‌کننده از ضرر و زیان کشاورزان جلوگیری کرده و مباحث هزینه ـ فایده و مسائل اقتصاد تولید برای محصولات کشاورزی را به صورت مثبت رقم بزنند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم بر جامعه و افزایش قیمت برخی از کالاهای اساسی و هم‌چنین انواع میوه‌ها سبب فشار مضاعف بر مردم به خصوص اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه شده است که در پی آن شاهد حذف میوه از سبد خرید برخی از خانواده‌ها هستیم.
از آنجائی‌که طبق بررسی‌های انجام یافته قسمت اعظمی از افزایش قیمت‌ها در خصوص میوه‌ها به دلیل عدم مدیریت صحیح بر عرضه این محصولات، عدم هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی مربوطه، نبود نظارت کافی بر بازار و هم‌چنین وجود واسطه‌گری‌های متعدد انجام می‌گیرد لذا چنین به نظر می‌رسد که با کمی همت از سوی مسؤولان امر و ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف و هم‌چنین توجه کشاورزان و باغداران به نظرات کارشناسان و راهکارهای علمی و عملی در خصوص رفع این مشکل می‌توان شاهد تعدیل در قیمت انواع میوه و محصولات کشاورزی در بازار باشیم.
انتهای پیام/۳۴۶۳/س
