«تابناک با تو» - در مطالعه جدیدی که اخیرا در مجله پیشرفتهای علم منتشر شده است، دانشمندان تلاش کرده اند تا علل احتمالی بیماری التهابی روده (IBD) را روشن سازند.
تا سال ۲۰۱۹، حدود ۴.۹ میلیون نفر در سراسر جهان با بیماری التهابی روده (به اختصار IBD) زندگی میکردند: یک بیماری مزمن که بر دستگاه گوارش تاثیر میگذارد. این اطلاعات از طریق وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا قابل دسترسی هستند.
دو نوع اصلی این بیماری شامل کرون و کولیت اولسراتیو هستند.
گفتنی است که در حال حاضر هیچ گونه درمان قطعی برای بیماری مذکور وجود ندارد و دانشمندان همچنان مطمئن نیستند که علت دقیق IBD چیست.
در مطالعه جدیدی که اخیرا در مجله پیشرفتهای علم منتشر شده است، دانشمندان تلاش کرده اند تا علل احتمالی IBD را روشن سازند. در همین راستا مشخص شده است که آنتیبیوتیکها ممکن است به لایه مخاط محافظ روده آسیب برسانند و به طور بالقوه خطر ابتلا به بیماری التهابی روده را افزایش دهند.
پیشرفت یافتههای تحقیقات قبلی
تیم تحقیقات تصمیم گرفت که به طور خاص استفاده از آنتی بیوتیک و اثر بالقوه آن بر خطر IBD را بررسی کند، چرا که مطالعات اپیدمیولوژیک اخیر ارتباط قوی بین مصرف آنتی بیوتیک و خطر ابتلا به IBD، به روش وابسته به دوز را مشخص کرده اند.
برخلاف بسیاری از عوامل محیطی دیگر، تاثیر آنتی بیوتیک یکی از فاکتورهایی است که میتوان آن را در آزمایشگاه و به صورت کاملا کنترل شده آزمایش کرد.
برای این مطالعه، محققان از یک مدل موش مبتلا به IBD استفاده کردند و در این میان از تکنیکهای پیشرفتهای مانند توالی یابی RNA، یادگیری ماشینی و بررسی ترشح موکوس بهره بردند تا مشخص شود که آنتی بیوتیکها چگونه بر مدل نام برده تاثیر میگذارند.
شماری از آنتی بیوتیکها میتوانند خطر بیماری التهابی روده را با آسیب رساندن به لایه کلیدی روده افزایش دهند!
آنتی بیوتیکها از طریق سلولهای روده به لایه مخاط محافظ روده آسیب میرسانند
در نتیجه گیری نهایی این مطالعه، تیم تحقیقات دریافتند که آنتیبیوتیکهایی مانند آمپی سیلین، مترونیدازول، نئومایسین و ونکومایسین به لایه مخاطی محافظ در دستگاه گوارش آسیب میرسانند، به باکتریها اجازه نفوذ میدهند و احتمال التهاب روده را بالا میبرند.
تیم تحقیقات توضیح میدهد: «ما همیشه تصور میکردیم که آنتی بیوتیکها صرفا به باکتریها آسیب میرسانند و نه ما! این در حالی است که تحقیقات جدید نشان میدهند که آنتی بیوتیکها مستقیما روی سلولهای روده ما تاثیر میگذارند. این اثر از ترشح مخاط محافظ توسط سلولها جلوگیری میکند و میتواند منجر به نفوذ باکتریها به بافتها شود. با گذشت زمان، ماندگاری باکتریها در جایی که نباید وجود داشته باشند، بدن را به فعال سازی پاسخ التهابی تحریک میکند که مشخصه IBD است.»
علاوه بر این، دانشمندان دریافتند که تاثیر منفی آنتی بیوتیکها بر سد مخاطی روده به واسطه تغییرات رخ داده در میکروبیوم روده نیست، بلکه این اثر به تغییر مستقیم در سلولهای دیواره روده مسئول تولید مخاط باز میگردد.
آنها ادامه دادند: «در صورت نیاز حتما باید از آنتی بیوتیک استفاده کرد، اما این روزها با مشکل تجویز بیش از حد رو به رو هستیم. شاید با این دانش جدید، استفاده از آنتی بیوتیکها به مواردی محدود شود که ثابت شود واقعا برای بیمار ضروری و مفید است. نکته اصلی این است که آنتی بیوتیکها میتوانند به طور مستقیم بر بدن ما تاثیر بگذارند، مستقل از اثر آن بر باکتریهای عامل بیماری.»
بینش جدید در مورد آنتی بیوتیکها و IBD
پس از بررسی این مطالعه، دکتر هارپریت پال، متخصص گوارش کودکان و رئیس بخش اطفال در بیمارستان کودکان K. Hovnanian در نیوجرسی اشاره کرد که این مطالعه اطلاعات مهمی را در اختیار وی قرار داده است؛ بینشی جدید در خصوص اینکه آنتی بیوتیکها چگونه ممکن است خطر ابتلا به IBD را افزایش دهند.
پال توضیح داد: «این موضوع لزوما وابسته به تاثیر آنتی بیوتیکها بر فلور روده نیست، بلکه اثر مستقیمی است که آنها بر لایه محافظ داخل روده دارند. آنتی بیوتیکها میتوانند لایه مخاطی را مختل کنند و این مسئله باعث میشود که باکتریها به دیواره روده حمله کرده و منجر به التهاب شوند.»
وی همچنین افزود: «با درک بهتر عوامل خطر IBD، محققان میتوانند در جهت توسعه استراتژیهای پیشگیری کننده و موثرتر کار کنند. این رویکرد همچنین میتواند منجر به تشخیص زودهنگام و توسعه درمانهای شخصی سازی شده IBD شود. من دوست دارم اهداف درمانی بالقوه جدیدی را در نتیجه این تحقیق ببینم.»
پال خاطرنشان کرد: بررسی چگونگی کاهش خطر ابتلا به IBD در بیماران در معرض خطر، یک زمینه مهم برای مطالعات تکمیلی به شمار میرود.
به منظور جمع بندی یافتهها به دادههای بیشتری نیاز است
متخصص گوارش در مرکز پزشکی مموریال کر درباره این مطالعه گفت: «خبر این مطالعه کمی تکان دهنده بود. این یک تغییر بنیادین در بسیاری از مواردی است که تصور میکنیم از آنها آگاهی کامل داریم، مانند مکانیسم بیماری و نحوه عملکرد آنتی بیوتیک ها. پیش از این نیز گزارشهای مختلفی مبنی بر ارتباط استفاده از آنتیبیوتیکها با IBD وجود داشت.
با این حال به طور کامل مشخص نبود که آیا این اثر عفونت بوده که منجر به فعال سازی سیستم ایمنی شده یا اثر خود آنتی بیوتیک ها. پیش از این تصور میشد که حتی اگر آنتی بیوتیکی در فرآیند ایجاد یا تشدید IBD مقصر باشد، داروی مد نظر با تعدیل یا کاهش باکتریهای مفید روده اثر منفی خود را اعمال میکند و بدین ترتیب محیط میکروبیوم روده را تغییر میدهد.
تغییر تعادل میکروبیوم روده نیز در ادامه ممکن است باعث تحریک یا التهاب شود. اما این نخستین مطالعهای است که نشان میدهد آنتی بیوتیکها مستقل از تغییر میکروبیوم روده و با تغییر سلولهای روده مستقل از باکتریها عمل میکنند که یک یافته کاملا جدید است.»
منبع: عصرایران