منصور شیشه‌فروش به مناسبت روز کاهش اثرات بلایای طبیعی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: این روز در جهان و از سوی سازمان ملل به‌عنوان روز کاهش اثرات بلایای طبیعی نامگذاری شده است تا جوامع بشری با مخاطرات طبیعی بیشتر آشنا شوند و به آن‌ها توجه جدی‌تری کنند، چراکه این مخاطرات اغلب با خسارات جانی و مالی فراوانی همراه است.
وی با اشاره به اینکه گرمای شدید یکی از بحران‌های کنونی است، ادامه داد: افزایش گازهای گلخانه‌ای اغلب ناشی از اقدامات کشورهای توسعه‌یافته است و در پیامد آن گرمایش جهانی یکی از مسائل روز تمام دنیاست به‌طوری‌که دو سال اخیر را گرم‌ترین سال‌های کره زمین دانسته‌اند. نکته مهم این است که این تغییرات و ناهنجاری‌های اقلیمی به تشدید بلایای طبیعی منجر می‌شود. تغییرات اقلیمی و پیامدهای آن که بخشی از آن متأثر از عوامل انسانی است، بر ابعاد مختلف زندگی بشر از جمله معیشت و سلامت او تأثیرات منفی دارد.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان، افزود: باتوجه‌به وضعیت تبیین‌شده تمام دولت‌ها موظف‌اند که با هدف کاهش بلایای طبیعی برنامه‌ریزی کنند. در واقع، شاید بشر نتواند مانع از وقوع برخی حوادث شود، اما واقعیت این است که بر موج‌های گرمایشی و سرمایشی و شدت و ضعف بلایای طبیعی تأثیراتی دارد. بنابراین، نقش دولت‌ها و ملت‌ها در مسئلۀ بلایای طبیعی انکارناپذیر نیست.
شیشه فروش با اشاره به اینکه قانون مدیریت بحران در کشور ما نیز تصویب شده است، توضیح داد: این قانون شامل چهار مرحلۀ پیش‌بینی و پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی می‌شود که چرخۀ مدیریت بحران نیز بر اساس آن به حرکت در می‌آید.
وی پیشگیری و پیش‌بینی را شاهراه و اولین گام در کاهش اثرات بلایی طبیعی دانست و تصریح کرد: قبل از وقوع حادثه باید پیشگیری کرد، در نظرگرفتن تمامی الزامات ضرورت دارد، باید منسجم و با ثبات بود و با برنامه حرکت کرد. در مرحلۀ آمادگی باید تمام جامعه را به‌منظور رویارویی با انواع حوادث آماده کرد. در مرحلۀ مقابله نیز باید دستگاه‌های امدادی نقش خود را به‌درستی ایفا کنند. در نهایت اگر رویداد و حادثه‌ای رخ داد، جامعه به بازسازی اصولی نیاز دارد.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان، تجهیز شدن را در زمان رویارویی با بلایای غیرمترقبه مهم برشمرد و خاطرنشان کرد: پایگاه‌های امداد و نجات همواره باید تجهیز و به‌روزسانی شوند. تقویت ماشین‌آلات مرتبط با این حوزه نیز امری کلیدی است. برخورداری از برنامه‌های منسجم و دقیق نیز نباید فراموش شود. اگر حادثه‌ای رخ داد، تمام دستگاه‌ها در کنار هم باید توان بازسازی جاده‌ها، تأمین برق و گاز و آب و هر آنچه آسیب‌دیدگان و عموم مردم نیاز دارند، داشته باشند.
شیشه فروش یکی از مسائل مهم را در بحران‌های طبیعی بیمه دانست و یادآور شد: در موضوع سیاست‌های جبران خسارت، شرکت‌های بیمه باید ارزیابی درست و دقیقی داشته باشند. دستگاه‌های اجرایی باید به بیمۀ تمام اموال منقول و غیرمنقول اقدام کنند. این بیمه به‌منظور کاهش دغدغه‌ها در تمام بخش‌های کشاورزی، صنعت، مسکن، راه‌ها، پل‌ها و... باید عملی شود.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان با تأکید بر اینکه افراد حاضر در مدیریت بحران باید ویژگی‌های به‌خصوصی داشته باشند، گفت: نیروهای فعال در این حوزه باید بر هنر کار گروهی تسلط داشته باشند و آموزش کافی ببینند. توان جسمی و روانی، انسجام، انعطاف‌پذیری، به‌روزبودن، نشاط، انگیزه، امیدواری، نظم و انضباط و شجاعت و ارائۀ خدمت بی‌منت خصایصی است که باید در وجود متولیان و شرکت‌کنندگان در امر مدیریت بحران از جمله کنترل بلایای طبیعی نهفته و نهادینه باشد.
تمام دستگاه‌های استان به رعایت «پیوست کاهش خطر» موظف‌اند
شیشه‌فروش با نظر به روز کاهش بلایی طبیعی در مهرماه جاری گفت: ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان به تمامی دستگاه‌ها اقدامات لازم را ابلاغ کرده است. این دستگاه‌ها با هدف آموزش و آمادگی جامعه باید نقش‌آفرینی کنند تا شناخت آسیب‌ها و حوادث برای عموم محقق شود.
وی با تأکید بر اینکه این آموزش‌ها برای جامعۀ دانش‌آموزی حائز اهمیت بسیار است، اظهار کرد: یکی از برنامه‌های پیش روی ما در ۸ آذرماه و با اجرای مانور ایمنی زلزله در مدارس محقق می‌شود. پناهگیری صحیح در برابر اثرات زلزله و خروج اضطراری از کلاس درس دو اصل مهم است. مربیان و معلمان از پیش آماده شده‌اند تا بتوانند بیش از یک‌میلیون دانش‌آموز را آموزش بدهند. برنامۀ ۸ آذر یکی از برنامه‌های مهمی است که همسو با اهداف روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی عملی خواهد شد.
این مسئول استانداری اصفهان با نظر به وظایف دستگاه‌های مختلف ادامه داد: مکان‌یابی، مناسب‌سازی کاربری‌ها و توسعه و بارگذاری در مراکز جمعیتی شهری و روستایی نیازمند دقت است و در پیوند با ضوابط خاص خود باید عملی شود. در این مسئله، برآورد نسبی خسارات زلزله، سیلاب‌ها، آلودگی هوا، فروریزش زمین و هر نوع مخاطرۀ طبیعی دیگری اهمیت دارد. بدون توجه به «پیوست کاهش خطر» که به تمامی دستگاه‌ها ابلاغ شده است، هیچ‌یک از این اقدامات اصولی نخواهد بود. ساخت‌وسازهای ناایمن و غیرفنی قطعاً ممنوع است. باید نظارت جدی و برخورد قانونی در این موضوع وجود داشته باشد.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان بخشی از مسیر پیشگیری از اثرات بلایای طبیعی را دقت‌نظر در ساخت‌وساز دانست و افزود: در عرصۀ انواع ساخت‌وساز و نظارت بر آن به نیروی متخصص نیاز است. دستگاه راه و مهندسی و تشکل‌های فنی و حرفه‌ای باید پرقدرت و کارآمد عمل کنند.
شیشه‌فروش با درنگ در همان مسئلۀ پیشگیری توضیح داد: استفاده از وسایل ساخت‌وساز و مصالح استاندارد، باکیفیت و مقاوم یک اصل اساسی است. ترویج و تشویق به استفاده از فناوری‌های نوین و پایدار نباید از یاد برود. همچنین بر ساخت‌وسازهای سبک تأکید ویژه‌ای شود.
وی به بخشی دیگر از تأکیدات و توصیه‌های مدیریت بحران اصفهان نگاه کرد و یادآور شد: بر اصلاح و بازنگری در طرح‌های توسعۀ عمران شهری و روستایی متناسب با پهنه‌بندی خطر نسبی زلزله تأکید ویژه‌ای داریم. ایمن‌سازی و بهسازی لرزه‌گیر ساختمان‌های عمومی و دولتی و شریان‌های حیاتی، تأسیسات زیربنایی، بازسازی بافت فرسودۀ شهری و روستایی از دیگر اولویت‌هایی است که غفلت در هیچ‌کدام جایز نیست.
این مسئول استانداری اصفهان در تکمیل اهمیت توجه به پیشگیری خاطرنشان کرد: الزام به رعایت جزئیات در مسئلۀ اجرای مهار اجزای غیرسازه‌ای متناسب با نقشه‌های اجرایی مصوب در ساختمان‌های مشمول، ازجمله ساختمان‌های چهار طبقه به‌بالا یا دارای اهمیتِ بسیار زیاد باید در مرحلۀ پیشگیری مدنظر باشد.
آموزش نیروهای مختلف هر دستگاه گامی مهم در مدیریت بحران است
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان با نظر به پیوست ششم آیین‌نامۀ طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله؛ استاندارد ۲۸۰۰ گفت: این پیوست در طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیرسازه‌ای معماری باید لحاظ شود. به‌منظور مقام‌سازی تمامی ساختمان‌های مسکونی و خدماتی باید تسهیلات کافی در نظر گرفت و طرح‌های تشویقی نیز در برنامه قرار داد.
شیشه‌فروش با اشاره به مادۀ سیزدهم قانون مدیریت بحران اضافه کرد: هیچ طرحی بدون مطالعات قبلی و درنظرگرفتن مخاطرات طبیعی و خطرپذیری نباید علمی شود. برای نمونه، اگر جایی زلزله‌خیز است، در معرض وقوع سیلاب قرار دارد یا احتمال فروریزش داده می‌شود، نباید در ساخت‌وسازهای مختلف مورد غفلت قرار بگیرد.
وی تقویت سامانه‌های هشدار و اطلاع‌رسانی در زمان وقوع هر خطر طبیعی را حیاتی دانست و توضیح داد: توجه به پیش‌بینی و توصیۀ هواشناسی و رعایت آن‌ها مهم است. برنامه‌ریزی در جذب حمایت‌های غیردولتی و برنامه‌های مردمی به‌کوشش هلال‌احمر یکی دیگر از نکات پراهمیت محسوب می‌شود. هلال‌احمر در چرخۀ امداد و نجات از پیشگیری تا زمان بازسازی وظایف مشخصی دارد.
این مسئول استانداری اصفهان با نظر به شرکت و آب و فاضلاب ادامه داد: ذخیره‌سازی و تأمین آب بخشی از وظایف این شرکت در برهه‌های حساس و خطیر است. شرکت برق نیز در مواقع اضطرار مسئولیت تأمین برق را به عهده دارد. راه و شهرسازی و مؤسسۀ ژئوفیزیک نیز در حوزۀ تخصصی خود باید نقش‌آفرینی کنند.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان افزود: ادارۀ راهداری در مسئلۀ مدیریت یکپارچۀ حمل‌ونقل در تمام مراحل مدیریت بحران باید وظایف خود را انجام دهد. ایمن‌سازی قطارهای شهری در بحران‌های طبیعی باید به‌کوشش شهرداری‌ها عملی شود.
شیشه‌فروش توضیح داد: در کنار نمونه‌های یادشده، بنیاد مسکن، فوریت‌های پزشکی، آتش‌نشانی، هواشناسی، بانک‌ها، امور اقتصادی و دارایی، بهزیستی، نیروی انتظامی، پزشکی قانونی، صنعت، معدن و تجارت، مخابرات و ارتباطات، دانشگاه علوم پزشکی، صداوسیما و... هرکدام محدوده‌ای از وظایف و نقش‌ها را به عهده دارند. بنابراین، در روز کاهش اثرات بلایای طبیعی مهم است که تمامی دستگاه‌ها نیروها، تجهیزات و امکانات خود را ارزیابی کنند. مدیریت بحران استان اصفهان انتظار دارد که همۀ دستگاه‌ها در چرخۀ مدیریت بحران از پیشگیری تا بازسازی نقش خود را به‌درستی ایفا و ابلاغیه‌های این اداره را اجرا کنند.
وی آموزش دستگاه‌های مختلف را الزامی دانست و بیان کرد: براساس ابلاغ ستاد مدیریت بحران، تمامی دستگاه‌ها و ادارت موظف به برپایی دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت و بلندمدت هستند. درواقع، آموزش کارکنان، کارشناسان و مدیران برای پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی یکی از راه‌های کاهش اثرات بلایای طبیعی است.
طرح‌های جامع «پاسخ به بحران» و «کاهش خطر» باید تصویب شوند
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان تأکید کرد: مدیریت بحران استان همسو با اجرای تمامی تمهیدات و مسائل حیاتی یادشده دو طرح مطالعاتی و جامع را با همکاری دانشگاه‌ها تدوین کرده است. طرح «پاسخ به بحران» و «کاهش خطر» دو طرح مذکورند.
شیشه‌فروش در ادامۀ تبیین دو طرح مذکور یادآور شد: یک سال استادان دانشگاه به مطالعۀ سوابق مخاطرات در استان اقدام کرده‌اند، یعنی به‌طور دقیق بررسی شده است که بیش از همه با کدام مخاطرات روبه‌رو هستیم و خسارات و پیامدهای هریک به چه صورت بوده است. مناطق مختلف استان از نظر آسیب‌پذیری واکاوی شده‌اند. در کنار تمامی جزئیات به‌دست‌آمده آیین‌های مختلف نیز مطالعه شده است. مقرر است که طرح‌های «پاسخ به بحران» و «کاهش خطر» به مراجع مربوطه و با هدف تصویب تقدیم شود.
وی با نظر به حوادث مورد مطالعه در دو طرح اخیر توضیح داد: در این مجموعه، حوادث مختلفی مطالعه شده است، اما مخاطراتی چون خشکسالی، سیل، زمین‌لغزش یا رانش زمین، آلودگی هوا و گرد و غبار، سرمازدگی، موج‌های گرمایی و سرمایی، آتش‌سوزی جنگل‌ها، بیابان‌زایی، سرمازدگی کشاورزی، آسیب‌پذیری منابع آب، بیماری‌های اپیدمی و زمین‌لرزه از مهم‌ترین این حوادث و مسائلی است که واکاوی شده‌اند.
این مسئول استانداری اصفهان خاطرنشان کرد: برای تمامی حوادث و سوانح یادشده در سه بازۀ کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برنامه‌ریزی کرده‌ایم. تمامی استراتژی‌های استان اصفهان و مسائلی که کشور در مراحل مختلف مدیریت بحران به اجرای آن‌ها نیاز دارد، تبیین شده است.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: چندین طرح دیگر نیز ازجمله طرح جامع احیای زاینده‌رود و تالاب گاوخونی، طرح جامع پهنه‌بندی فروریزش و طرح جامع مقابله با آلودگی هوا هم تهیه شده است. به‌منظور اجرای تک‌تکشان به تخصیص اعتبار و توجه دولت و وزارت‌خانه‌هایی چون نیرو، جهاد کشاورزی، سازمان منابع و آبخیزداری، محیط‌زیست کشور نیازمندیم. انتظار داریم که مسئولان عنایت ویژه‌ای به این طرح‌ها داشته باشند، چراکه هیچ‌یک بدون حمایت‌های ملی به سرانجام نمی‌رسد.
شیشه‌فروش اظهار کرد: بار دیگر تأکید می‌کنم که پیشگیری بسیار حیاتی و همواره مقدم بر درمان بوده است. قطعاً به‌منظور گذار از مخاطرات و کاهش اثرات بلایای طبیعی باید در سرتاسر کشورمان به پیشگیری توجه اساسی شود. برخی از مشکلات سراسری است، برای نمونه در بیشتر نقاط ایران ممکن است ماشین‌آلات راهداری، اورژانس، هلال‌احمر، آتش‌نشانی و... فرسوده باشند. نباید از این مسائل به‌سادگی گذشت، از همین لحظه نیاز است که به نکات این‌چنینی عنایت و کمبودها را برطرف کرد. در کنار تجهیزات و امکانات مادی، باید مجوزهای مخصوصی نیز در تمام کشور با هدف جذب نیروهای چابک و کارآمد صادر شود.
انتهای پیام
