به گزارش ایرنا، بنابر اعلام امروز (جمعه) وزارت امور خارجه روسیه، روز ۱۲ مارس (22 اسفند) معاهده همکاری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه ۲۰ ساله شد.
در این بیانیه گفته شده، این سند نقطه عطف تاریخی در روابط ایران و روسیه بود. روسیه و ایران در راستای تلاش برای تحکیم روابط در عرصه های سیاسی، بازرگانی و اقتصادی، علمی و تکنولوژیکی، فرهنگی و انسانی و سایر عرصه ها و با درک ضرورت بنای جهان بر اساس منشور ملل متحد و معیارهای قوانین بین المللی توافق کردند تا روابط خود را بر اساس اصول احترام به حق حاکمیت و اعتماد متقابل و حق حاکمیت و تمامیت ارضی و استقلال و عدم مداخله در امور یکدیگر بنا کنند.
وزارت خارجه روسیه می افزاید: سنت دوستی و حسن همجواری بین روسیه و ایران هر سال به نفع مردم دو کشور و نیز ثبات و امنیت منطقه و خارج از آن تحکیم بیشتر می یابد.
در ادامه این بیانیه آمده است: تهران و مسکو تا سالگرد امضای معاهده همکاری بین دو کشور به مجموعه هایی از دستاوردها در همه حوزه ها دست یافته اند و ظرفیت های استفاده نشده و پتانسیل همکاریهای دو کشور دورنمای خوبی را برای تعمیق و گسترش روابط دو کشور بوجود آورده است.
معاهده روابط متقابل و اصول همکاری ایران و روسیه که امروز مهلت ۲۰ ساله آن به پایان رسید و مجددا برای ۵ سال دیگر تمدید شد ۲۰ سال پیش در ۲۱ ماده با امضای روسای جمهور وقت دو کشور امضا شد، تحولات مثبتی را در روابط دو کشور ایجاد کرده است.
کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه امروز (جمعه) در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به زمان ۲۰ ساله معاهده روابط متقابل و اصول همکاری تهران-مسکو، اعلام کرد: این معاهده به طور خودکار برای پنج سال دیگر تمدید شد و همزمان براساس ظرفیت های جدید دو کشور در حال بروزرسانی برای تصویب دو طرف است.
جلالی خاطر نشان کرد: معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری ایران و روسیه» ۲۰ سال پیش در چنین روزی به تصویب دو طرف رسید و مقرر شده بود که پس از پایان مهلت ۲۰ ساله، اگر دو کشور ایران و روسیه، یکسال قبل از خاتمه دوره معاهده به طرف مقابل ملاحظه و نکته ای را اعلام نکردند به شکل خودکار برای پنج سال قابل تمدید هست و هر پنچ سال به همین نحو می تواند تمدید شود.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در خصوص بیستمین سالگرد معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه بیانیه ای صادر کرد.
بیستمین سالگرد «معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» مصادف با تبادل پیام رهبران جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه شده است.
جمهوری اسلامی ایران به فدراسیون روسیه به عنوان کشور همسایه قدرتمند و دوست خود بر پایه «همکاری و احترام متقابل» می نگرد و علاقمند به گسترش بیش از پیش روابط خود با این کشور در همه زمینه ها است.
در پرتو اراده رهبران و مقامات عالی، همکاری های دو کشور در راستای تامین منافع مشترک از مرزهای روابط دوجانبه عبور کرده و وارد کمک به تامین امنیت منطقه ای و بین المللی شده و مستحکمتر از هر زمان دیگری است.
ایران و روسیه علیه «تحریم های ضد بشری و یک جانبه»، «مداخلات غرب در امور دیگر کشورها»، «ممانعت از ایفای نقش عوامل ثالث در روابط خود» و ضرورت «احترام به حقوق بین الملل» همبستگی کامل دارند.
نگاهی به معاهده روابط متقابل و اصول همکاری ایران و روسیه
ماده ۱ - جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به عنوان کشورهای دوست، روابط فی‌مابین را بر پایه برابری حاکمیت، همکاری، اعتماد و احترام متقابل به حق حاکمیت، تمامیت ارضی، استقلال و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر استوار می‌سازند.
ماده ۲ - هر یک از طرفین متعهد می‌شوند تا از توسل به زور و تهدید در روابط فی‌مابین پرهیز نموده و اجازه ندهند تا از سرزمین‌شان برای تجاوز و عملیات خرابکاری و تجزیه طلبی علیه طرف دیگر استفاده گردد.
ماده ۳ - چنانچه یکی از طرفین مورد تجاوز کشور دیگری قرار بگیرد، طرف دیگر ملزم می‌باشد از هرگونه مساعدت نظامی و یا کمک های دیگر به‌متجاوز که موجبات ادامه تجاوز را فراهم می‌آورد، خودداری نموده و سعی نماید تا اختلافات به وجود آمده براساس منشور سازمان ملل متحد و اصول‌کلی حقوق بین‌الملل حل و فصل گردد.
ماده ۴ - طرفین موافقت می‌نمایند که اختلافات احتمالی بین خود را صرفاً از طرق مسالمت‌آمیز حل و فصل نمایند.
ماده ۵ - طرفین موافقت نمودند، شرایط مناسب حقوقی، اقتصادی، مالی و تجاری برای فعالیتهای دوجانبه و چند جانبه و نیز سرمایه‌گذاری‌های‌مشترک در کشورهای یکدیگر و کشورهای ثالث ایجاد نمایند. همچنین طرفین اعتقاد دارند که برای دستیابی به اهداف فوق‌الذکر، اعطای حقوق‌کاملهْْ الوداد، فعالیت کمیسیون مشترک دائمی ایران و روسیه، در خصوص همکاریهای اقتصادی، تجاری و همچنین همکاری بین بانکهای دو کشور اهمیت به سزایی دارند.
ماده ۶ - طرفین به گسترش مناسبات درازمدت و متقابلاً مفید خود به منظور تحقق طرحهای مشترک در زمینه‌های حمل و نقل، انرژی من‌جمله: استفاده صلح جویانه از انرژی هسته‌ای، احداث نیروگاههای اتمی، صنایع، علوم، فنون، کشاورزی و بهداشت عمومی مساعدت خواهند نمود.
ماده ۷ - طرفین با برگزاری مشاوره‌های مستمر به مبادله اطلاعات و تجارب در زمینه‌های اقتصادی، علمی و فناوری به منظور آشنایی هر چه بیشتر و استفاده از ظرفیتها و امکانات دو کشور در این زمینه‌ها می‌پردازند.
طرفین حداکثر تسهیلات مناسب برای فعالیت در کشور خود و همچنین تأمین شرایط لازم جهت کار و زندگی تجار و کارشناسان شاغل در پروژه‌های‌مشترک را مهیا می‌سازند.
ماده ۸ - طرفین تماسهای گسترده و نزدیک بین مردم دو کشور و همچنین گسترش همکاری بین سازمانهای اجتماعی، بنیادها، سازمانهای مذهبی و تشکلهای اجتماعی جوانان، زنان و غیره را فراهم می‌آورند.
هر یک از طرفین متقابلاً اقداماتی را به منظور تسهیل در ارایه روادید برای شهروندان طرف دیگر در چارچوب تماسهای توریستی، اقتصادی، تجاری، علمی، فناوری و فرهنگی به عمل می‌آورند.
ماده ۹ - طرفین در گسترش هرچه بیشتر همکاریها در زمینه فرهنگ، علوم، تحصیلات، هنر، جهانگردی، ورزش و سایر زمینه‌های انسان‌دوستانه مساعدت می‌نمایند.
در این راستا، تماس های مستقیم بین دانشگاهها، مراکز علمی، فرهنگی و مذهبی، موزه‌ها، کتابخانه‌ها، مراکز اسناد و همچنین سازمانهایی که در امور علمی، فرهنگی و هنری فعالیت دارند را تشویق می‌نمایند.
دو کشور در زمینه چاپ و انتشارات و مبادله اطلاعات میان ادارات خدمات خبری و اخبار و رسانه‌های گروهی همکاری خواهند نمود.
طرفین آموزش زبان فارسی در روسیه و زبان روسی در ایران را مورد تشویق قرار خواهند داد.
ماده ۱۰ - به منظور تعیین جهات و جزئیات همکاری طرفین نسبت به انعقاد موافقتنامه‌های جداگانه بین مؤسسات و ارگانهای ذی‌ربط دو کشور در زمینه‌های مختلف و مورد علاقه مبادرت خواهند نمود.
ماده ۱۱ - طرفین نسبت به توسعه همه جانبه روابط بین پارلمانها من‌جمله تقویت ارتباط بین گروههای دوستی پارلمانی تلاش خواهند نمود.
ماده ۱۲ - طرفین در خصوص گسترش همکاریهای جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در تمامی زمینه‌ها در دریای خزر، معاهده بین ایران و جمهوری فدراتیو روسیه سوسیالیستی شوروی مورخ ۲۶ فوریه ۱۹۲۱ و قرارداد بازرگانی و بحرپیمایی میان ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مورخ ۲۵ مارس ۱۹۴۰ و نامه‌های ضمیمه آنها را مبنای حقوقی ناظر بر فعالیت در دریای خزر می‌دانند.
رژیم حقوقی دریای خزر بایستی براساس اتفاق آرا پنج کشور ساحلی تکمیل گردد و طرفین تا تکمیل رژیم حقوقی دریای خزر هیچ مرزی را در این دریا به رسمیت نمی‌شناسند و با توجه به مبانی فوق، همکاری در دریای خزر را از طریق تدوین چارچوب‌های حقوقی لازم در زمینه‌های ماهیگیری وپرورش ماهی، کشتیرانی، تجارت ساحلی، استخراج منابع معدنی و حفظ محیط زیست توسعه می‌دهند.
ماده ۱۳ - طرفین با استفاده از امکانات و ظرفیت های یکدیگر در زمینه‌های مختلف من‌جمله حمل و نقل و انرژی، در سطح منطقه همکاری خواهند نمود.
ماده ۱۴ - به منظور گسترش و تحکیم روابط دوجانبه و نیز ایجاد و توسعه همکاریهای چندجانبه با مشارکت دیگر کشورهای منطقه، طرفین علاوه بررایزنی‌های منظم من‌جمله مشورتهای سطح بالا، مذاکرات و اقدامات لازم را پیرامون تقویت، ثبات، تضمین امنیت و ارتقاء سطح همکاریها در منطقه انجام خواهند داد.
در صورت بروز شرایطی که صلح و امنیت بین‌المللی را مختل سازد یا موجبات تهدید آن و تشنج بین‌المللی را به وجود آورد، طرفین بلافاصله به‌مشاوره با یکدیگر به منظور اتخاذ اقداماتی که بتواند این شرایط را برطرف نماید، خواهند پرداخت.
ماده ۱۵ - طرفین در مورد ارتقاء نقش و کارآئی سازمان ملل متحد به عنوان ابزار همه‌جانبه حمایت از صلح و امنیت بین‌المللی و یافتن راه حل های‌کارآمد پیرامون مسائل مهم بین‌المللی تلاش خواهند نمود.
دو کشور همکاریهای خود را در چارچوب سازمان ملل متحد و سایر سازمانها و مجامع بین‌المللی تعمیق خواهند بخشید.
ماده ۱۶ - طرفین در خصوص پیشبرد فرآیند خلع سلاح، کاهش و در نهایت حذف انواع سلاحهای کشتار دسته‌جمعی تشریک مساعی می‌نمایند. در این راستا، دو کشور رایزنیهای منظمی را به منظور هماهنگی تلاشها در زمینه امنیت بین‌المللی، عدم گسترش و کنترل صادرات انجام داده و خواهند داد.
ماده ۱۷ - طرفین در زمینه محیط زیست از طریق مبادله تجارب در استفاده صحیح از منابع طبیعی، تعمیم تکنولوژی‌های مناسب از لحاظ زیست‌محیطی و انجام اقدامات مربوط به حفظ و احیاء محیط زیست همکاری می‌نمایند.
طرفین به یکدیگر در حد امکان برای پیشگیری از بلایای طبیعی و برطرف کردن آثار آن مساعدت می‌ورزند و در جهت تهیه استراتژیهای بین‌المللی در زمینه حفظ محیط زیست تلاش خواهند نمود.
ماده ۱۸ - طرفین به صورت دوجانبه و نیز سطح بین‌المللی در راستای ریشه‌کن نمودن تروریسم بین‌المللی و مبارزه با گروگانگیری، جنایت، حمل ونقل غیرقانونی مواد مخدر، قاچاق اسلحه و میراثهای فرهنگی و تاریخی و سایر اشیاء گرانبها همکاری می‌نمایند.
ماده ۱۹ - طرفین تأکید می‌نمایند که در مقابل تمام اشکال نژادپرستی و تبعیض نژادی مبارزه نمایند.
دو کشور اهمیت زیادی به تفاهم بین اقوام و ادیان قائل بوده و برای تقویت آن و همچنین تأمین حقوق آنها تلاش خواهند نمود.
ماده ۲۰ - این معاهده به تعهدات و حقوق طرفین که ناشی از قراردادها و موافقتنامه‌های دوجانبه یا چند جانبه بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه با یکدیگر و یا بین آنها با سایر کشورها می‌باشد، لطمه‌ای وارد نمی‌سازد.
ماده ۲۱ - معاهده حاضر پس از تصویب مجالس دو کشور و طی مراحل قانونی مربوطه و از تاریخ تبادل اسناد تصویب شده دارای اعتبار می‌باشد.
