خصوصیات مزاج دموی
طب سنتی ایرانی-اسلامی یک مکتب پزشکی کهن در ادغام طب سنتی ایرانی و طب اسلامی است. طب سنتی ایران پیشینه ای چند هزار ساله دارد که پس از ظهور اسلام، مفاهیم آن با آموزه های اسلامی نشأت گرفته از تربیت قرآن کریم و اهل بیت(ع) آمیخته شد.
پزشکان بزرگ ایران باستان به ویژه ابن سینا نیز از علمای اسلام بودند و در این ادغام نقش مهمی داشتند.
از نظر طب سنتی ایرانی-اسلامی، هر فردی مزاج منحصر به فردی دارد که با آن وضعیت سلامتی او به طور مستقل برای افراد دیگر مشخص می شود.
علاوه بر این، یک بیماری مشابه در افراد مختلف با توجه به خلق و خوی آنها تظاهرات متغیری را نشان می دهد.
بنابراین، زیاد یا کمبود گرمی و رطوبت، چهار مزاج ضروری را تعریف می‌کند: گرم و مرطوب (دموی) ، گرم و خشک (صفراوی) ، سرد و خشک (سودایی) و سرد و مرطوب (بلغمی ) .
افراد دموی خون بیشتری دارند و بدن آنها گرم و مرطوب می باشد و همین باعث تحمل کمتر این افراد در محیط های گرم و مرطوب است. افراد دارای طبع دموی ، اغلب استخوان بندی درشت و هیکلی توپر با قد نسبتا بلندی هستند. دستان این افراد درشت و قدرت بدنی بالایی دارند.
بدن و سر افراد دموی پر مو با ریزش کم و رشد زیاد و در سنین بالا دچار طاسی می شوند، موهای این افراد دیر سفید می شود و همچنین دارای پاهای پر مو می باشند.
مزه دهانشان خصوصا صبح زود شیرین است. دهانشان آبدار است، بزاق دهان زیاد و کشدار بوده و كم تشنه می شوند. حرکات بدنشان چالاک و نسبتا سریع و با نشاط است.
روی دست‌ها و پاها، گردن و حتی پیشانی، رگ‌های واضح و برجسته‌ای دارند و نبض آنها قوی، پر، وسیع، سریع و نرم می‌زند.
خصوصیات اخلاقی افراد با مزاج دموی
◊ خیلی اجتماعی : افراد با خلق و خوی دموی موجوداتی اجتماعی هستند. خلق و خوی دموی های خالص واقعاً یک برونگرای اجتماعی است.
◊ خوشبین : افراد با خلق و خوی دموی خوش بین هستند. آنها ترجیح می دهند جنبه های روشن زندگی را ببینند و دوست دارند زندگی را به طور کامل زندگی کنند.
◊ تکانشی : دموی از همه مزاج ها تندروترین است. اگر چیزی سرگرم کننده و هیجان انگیز به نظر برسد، بدون در نظر گرفتن عواقب آن این کار را انجام می دهند.
◊ بهترین در ارتباطات : آنهایی که خلق و خوی دموی دارند، ارتباطات خوبی دارند. آنها سخنرانان انگیزشی عالی و همچنین فروشندگان عالی هستند.
◊ در جستجوی لذت : دموی ها همیشه به دنبال لذت هستند. اگر چیزی کسل کننده یا نامطلوب باشد، ممکن است ادامه دادن کار را دشوار بدانند.
◊ در زمان حال زندگی می کنند : افراد دموی تمایل دارند به جای گذشته یا آینده در زمان حال زندگی کنند.
◊ تمایل به اغراق : افراد با خلق و خوی دموی در احساسات و ایده های خود را مبالغه می کنند و اغلب پاسخ های ملودراماتیکی به مشکلات نشان می دهند.
◊ نیاز به اطمینان مداوم : دموی ها نیاز به اطمینان دائمی از جانب عزیزان خود دارند.
◊ پرحرف : پرحرفی یکی از خصوصیات دموی ه می باشد. افرادی که دموی هستند با همه صحبت می کنند.
◊ جلب توجه : دموی ها به دنبال جلب توجه هستند. اگر آنها توجه کافی را از طرف شریک خود دریافت نکنند، ممکن است شریک جدیدی پیدا کنند.
◊ حس شوخ طبعی : حس شوخ طبعی در همه افراد دموی وجود دارد.
◊ ببخش و فراموش کن :از آنجایی که دموی ها در زمان حال زندگی می کنند، زود می بخشند و فراموش می کنند.
◊ اعتماد به نفس بالا : کسانی که مزاج دموی دارند، عزت نفس بالایی دارند.
◊ احساسات شدید : دموی ها اغلب احساسات شدیدی را احساس می کنند و از نشان دادن آنها نمی ترسند.
رژیم غذایی افراد مزاج دموی
افراد دارای مزاج دموی بهتر است از مقادیر زیاد مواد غذایی با ویژگی های گرم کننده (مزاج گرم) به خصوص در فصول گرم و آب و هوای گرم استفاده نکنند.
مصرف مواد غذایی پرکالری و سنگین مانند گوشت قرمز، گوشت شتر، بوقلمون، مقدار زیادی نان و برنج و جگر به ویژه در فصل بهار و تابستان (روزهای گرم) به این گروه توصیه نمی شود.
به طور کلی، رژیم غذایی سرشار از غذاهای نشاسته ای مانند ماکارونی، سیب زمینی و تخم مرغ چندان مناسب این افراد نیست. افراد مبتلا به مزاج گرم و مرطوب کمترین میزان کره، خامه، عرقیات، غذاهای شور و تند را مصرف کنند. افراد دموی باید از مصرف انواع غذاهای سرخ شده، چرب و پرحجم، شیرینی جات قنادی و مصنوعی، غذاهای شور، انواع شور( کلم شور، خیارشور و ….) خودداری کنند.
نوشیدن مایعات همراه یا بلافاصله بعد از غذا ، خرما رطب، توت خشک، کشمش، سس، رب، سیر، چای، قهوه، نسکافه، ماست، بادمجان و غذاهای ساندویچی مضر است.
آش ها مانند آش رشته ( رشته، سبزی ، نخود و لوبیا، عدس و ...) یا آش شله قلمکار (یک آش غلیظ دیگر با لوبیا، نخود، عدس، سبزیجات برگی، برنج و... .) و حلیم ( که شامل گندم یا جو و گوشت به عنوان مواد اصلی است) برای این افراد سود چندانی ندارد.
مواد غذایی مناسب برای اصلاح مزاج افراد دموی
آش ها مانند آش برنج، آش آبغوره، آش سماق، آش انار، آش سکنجبین ، سوپ، آبگوشت و خورش، سوپ یا آش جو ، غذای سبک گیاهی پخته یا بخارپز و آبدوغ خیار ( خیار و ماست سرد) برای آنها بهترین است.
روزه گرفتن و حتی در برخی موارد حذف ناهار (هر چند با احتیاط) برای این افراد مفید است. باید منتظر بمانند تا گرسنه شوند و بعد غذا بخورند.
مصرف مواد غذایی کم کالری که فقط یک نفر را بدون اضافه وزن سیر می کند مانند خورش های سبک، کرفس، هویج، زیتون، کاهو، کلم، کلم بروکلی، اسفناج و کدو سبز به این دسته از افراد توصیه می شود.
نوشیدن عرق کاسنی، عرق شاتره ، سکنجبین، شربت انار، لیمو یا زرشک نیز برای افراد با مزاج دموی مفید است. مصرف خاکشیر ، اسفرزه، تخم مرو، بارهنگ ، بالنگو ، تخم ریحان، نان جو، روزانه چند لیوان آب خنک [ نیم ساعت قبل از غذا و دو ساعت و نیم بعد از غذا ] مفید است. برگه زردآلو، هلو، انجیر، و آلو بخارا خیس شده بهترین دارو برای افراد دموی مزاج است.
سبزیجات، سالاد و هندوانه نیز به شرطی که زیاده روی نکنند خوب هستند. مصرف میوه های ترش و افزودن مواد غذایی ترش به خورش و آش برای آنها مفید است.
مواد غذایی مناسب افراد دموی مزاج
در صورتی که مزاج افراد دموی از تعادل خارج شود، گاهی گرمی و گاهی تری بیشتر غلبه می‌کند. در حالت غلبه گرمی، فرد دموی مزاج بی‌قرار می‌شود؛ چون غلبه خلط دم، به سمت صفراوی شدن پیش می رود.
در حالتی که تری بیشتر شود، غلبه دم به سمت بلغمی شدن می‌رود و حالت رخوت، کسالت، پرخوری و پرخوابی در افراد ایجاد می‌شود.
- کندی حواس و کند فهمی
- احساس سنگینی در بدن، بخصوص در قسمت سر، شقیقه‌ها و پشت چشم‌ها
- سرخ شدن صورت و احساس خارش روی پوست
- خونریزی از قسمت لثه‌ها، بینی یا مقعد
- دیدن خواب‌های هیجان انگیز یا دیدن خون در خواب
- خستگی بدون علت
- قرمزی زبان
افراد دموی مزاج باید از قرار گرفتن در شرایط گرم و مرطوب مانند سونا، اتاق بخار یا حمام پر از بخار اجتناب کنند.
از آنجایی که بدن عضلانی و ترکیب بدنی از بافت عضلانی بیشتری به جای چربی دارند، به ورزش نیاز دارند و عدم تحرک باعث تجمع مواد زائد و سایر سموم در بدن آنها می شود. بنابراین، آنها بیشتر مستعد ابتلا به سطوح بالای اسید اوریک و کلسترول هستند.
به افراد دارای به مزاج گرم و مرطوب توصیه می شود برای اهدای خون و انجام حجامت اقدام کنند. به عنوان یک قاعده کلی، افزایش توانایی طبیعی بدن برای سم زدایی از طریق مسیرهای اصلی خروج سموم مانند ادرار، مدفوع و تعریق برای این گروه بسیار خوب است.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته
