مسعود سفلایی مدیرگروه رشته سینما و عضو هیات علمی دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر، در گفتگو با ایسنا، در رابطه با شرایط رشته سینما در این دانشگاه و نسبت رعایت استانداردهای آموزشی در این حوزه با استانداردهای جهانی گفت: استانداردهای آموزشی در هر دانشگاه و شاید هر کشور با توجه به سیاست‌های کلی آن کشور تعیین و تبیین می‌شود. با توجه به اینکه دانشگاه هنر زیر مجموعه وزارت علوم تحقیقات و فناوری است، قطعا بخش زیادی از این استانداردها با توجه به سیاست‌های اعلامی وزارت علوم و همچنین توجه مادی و معنوی صورت گرفته از سوی آنها تدوین شده است.
وی در ادامه افزود: در سالهای گذشته تلاش زیادی شده است تا با بهره‌گیری از روش های نوین ارتباطی و همچنین پژوهش‌های صورت‌گرفته، استانداردهای آموزشی ارتقاء یابند که این مسئله هم در دانشگاه هنر و هم در سطح وزارت علوم صورت گرفته است. اما متاسفانه یکی از عمده ترین مشکلات، مسئله بودجه و به خصوص تجهیزات مورد نیاز فرآیندهای آموزشی به خصوص در حیطه آموزش هنر است که همین مسئله چالش‌های بسیاری را به وجود آورده است.
سفلایی در ادامه تصریح کرد: البته ناگفته نماند که تمام مسائل تنها با بودجه حل نمی‌شود. ولیکن تامین تجهیزات و ارتقاء استانداردها جز با تامین هزینه‌های درست و منطقی بسیار سخت و در برخی موارد غیر ممکن است. مسئله بودجه، مساله‌ای است فراگیر که در عموم فعالیت‌های کشور مشاهده می‌شود، اما دانشگاه هنر به خصوص دانشکده سینما و تئاتر با وجود مشکلات مالی بسیار در سالهای اخیر همواره به دنبال ارتقاء استانداردهای آموزشی بود و از همین رو تغییراتی قابل ملاحظه‌ای هم در این حوزه اتفاق افتاد.
این مستندساز دانشگاه هنر، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا سرفصل‌های این رشته به روز است و اگر نیست، آیا برنامه‌هایی برای بازنگری آنها وجود دارد، بیان کرد: در چند سال اخیر، نسبت به سالهای قبل، تمرکز بیشتری بر به روز کردن سرفصل‌های رشته سینما شده است؛ ولی طراحی و اجرای سرفصل‌های جدید که در حال انجام است، فرآیندی زمان بر است. بنده با توجه به اختیاراتی که در گروه سینما دارم با وجود همین سرفصل‌ها، تغییراتی را در محتوای دروس اعمال کرده ام که در بسیاری از موارد موفق هم بوده است. این تغییرات با مشورت گرفتن از اساتید و همراهی شایسته اعضای هیات علمی و اساتید مدعو و با توجه به تغییرات تکنولوژی سینما و همچنین نیازهای دانشجویان سینما صورت گرفته‌اند.
مدیرگروه رشته سینما دانشگاه هنر ادامه داد: با توجه به طراحی رشته‌های جدید در دانشگاه هنر و به تبع آن دانشکده سینما و تئاتر، طراحی دروس و سرفصل های دروس توسط اساتید گروه سینما با همراهی دست‌اندرکاران سینما در حال پیگیری و انجام است که امیدوارم شاهد تغییرات خوب و تاثیرگذاری باشیم.
سفلایی درباره میزان تطابق برنامه‌های علمی و آموزشی رشته سینما دانشگاه هنر با نیازها برای ورود به بدنه حرفه‌ای سینما در کشور اظهار کرد: به نظر می رسد برای تطابق بهتر برنامه های درسی، تغییراتی در شرح دروس و ورود رشته‌های جدید مورد نیاز باشد که البته در دست انجام است. از نظر فضای آموزشی، دانشکده سینما و تئاتر با کمبود جدی فضا و امکانات آموزشی روبرو است که امیدوارم در روزها و سالهای پیش رو با نگاه جامع‌تر افراد و مسئولین ذیربط و توجه سازنده به اهمیت آموزش آکادمیک رشته‌های هنری، شاهد توجه بیشتری به بخش دانشگاهی هنر و به ویژه سینما باشیم.
این فیلم‌ساز در خصوص تامین آینده شغلی فارغ‌التحصیلان که به عنوان مهم‌ترین معیار سنجش شرایط و برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری شناخته می‌شود، گفت: یکی از این راه‌ها ارتباط موثر با بدنه سینمای ایران از مناظر مختلف است که در سالهای گذشته و نیز اکنون در حال پیگیری و انجام بوده است. اما برای ارتبط موثر و سازنده، اینگونه ارتباطات باید شکلی جدای از ارتباطات و معرفی فردی به خود بگیرند و این مسئله نیازمند توجه سازمان‌های موثر سینمای ایران است. موردی که همیشه هم وجود داشته است اما با تغییرات افراد و سیاست ها هیچگاه شکل قانونی ثابتی به خود نگرفته و همواره در حال تغییر است.
عضو هیات علمی دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر در ادامه افزود: همچنین با توجه به ورود روزافزون افرادی بدون تحصیلات آکادمیک به بدنه سینما، نگاه تامین کننده نیازهای سینمای ایران به بخش آکادمیک هم کم رنگ تر شده است. البته فارغ‌التحصیلان سینما در سالهای اخیر بعضا بسیار موفق عمل کرده‌اند. همین مسئله هم قابل توجه و اشاره است که البته با ورود موثر نهادهایی چون خانه سینما به تعامل با دانشکده سینما و تئاتر این مسئله رفع خواهد شد. موردی که تلاش‌هایی هم برای انجام آن صورت گرفت ولی با تعطیلی حضوری دانشگاه‌ها فعلا امکان برقراری ارتباط جدی وجود ندارد.
سفلایی در خصوص میزان و تاثیر همکاری با دانشگاه هنر، توسط نهادهایی همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما که به شکل غیر مستقیم می‌توانند در تکمیل آموزش‌ها و رفع نیازهای این رشته فعال باشند، توضیح داد: این همکاری‌ها موردی هستند و بیشتر با معرفی و ارتباطات شخصی و یا در مواقعی همچون برگزاری جشنواره‌ها و معمولا به صورت محدود صورت گرفته‌اند. اکنون زمانی است که نهادهای ذیربط باید به شکل موثر به همراهی با دانشکده سینما و تئاتر به عنوان قدیمی‌ترین نهاد آکادمیک سینما در ایران بپردازند. جدای از وابستگی دانشگاه به وزارت علوم، دانشگاه هنر می‌تواند نهادی قدرتمند برای تربیت بخشی مهم از بدنه اصلی سازمان‌هایی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما و صنوف سینما باشد. پس در حقیقت همراهی و پشتیبانی از این نهاد، به نوعی پشتیبانی از دیگر نهادها هم می‌تواند باشد. قطعا در پیشبرد سیاست‌های فرهنگی کشور، دانشگاه هنر به عنوان بزرگترین و جامع‌ترین دانشگاه هنری کشور، نقشی موثر تر از آنچه تا کنون داشته است می تواند ایفا کند.
وی در ادامه به ارزیابی امکان ورود و تحصیل دانشجویان خارجی برای رشته سینما و میزان کیفیت خروجی این فارغ‌التحصیلان در دانشگاه هنر پرداخت و بیان کرد: در سالهای گذشته با خروجی قابل توجهی از دانشجویان خارجی در رشته ی سینما روبرو بودیم. از طرفی دیگر دانشجویان خارجی جدای از ارتباط فرهنگی موثر با دانشجویان ایرانی، به عنوان سفرای فرهنگی سینمای ایران نیز عمل کرده‌اند. بخش عمده‌ای از آثار خوب این دانشجویان با محوریت موضوعات فرهنگی مرتبط با ایران تولید و اجرا شده است و امیدوارم با توجه به محبوبیت و سرشناس بودن سینمای ایران در بسیاری از کشورها، به خصوص کشورهای منطقه، در سالهای بعد شاهد حضور گسترده‌تر دانشجویان خارجی در دانشکده سینما و تئاتر باشیم. این مسئله قطعا سازنده خواهد بود و باعث گسترش روابط موثر فرهنگی چند جانبه می‌شود. پیشنهاد میکنم نهادهایی تاثیرگذار مانند سازمان اکو و همچنین یونسکو در این زمینه وارد عمل شوند و به جذب بیشتر دانشجویان علاقه‌مند کمک کنند.
این مدیرگروه سینما در پاسخ به پرسشی درباره مهم‌ترین مشکلات رشته سینما در دانشگاه هنر و وجود یا عدم وجود راهکارهای احتمالی برای حل آنها گفت: از مهم‌ترین مشکلات می‌توان به مساله دسترسی به تجهیزات آموزشی مناسب و امکان به‌کارگیری مدرسین مختلف اشاره کرد. همچنین مسائل مربوط به تامین بودجه برای برگزاری کارگاه‌های بیشتر یکی دیگر از مشکلات ما در رشته سینما است. در سالهای اخیر، کمبود بودجه و به تبع آن افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، تقریبا ورود تجهیزات و امکانات جدید را برای رشته‌هایی همچون سینما که بسیار روزآمد هستند غیر ممکن کرده است. به دنبال این مشکلات و با توجه به کمبود بودجه وزارت علوم و شرایط اقتصادی کشور و همچنین قوانین موجود برای پرداخت حق‌التدریس، به‌کارگیری مدرسین هم بسیار سخت تر از قبل شده است. بسیاری از مدرسان مدعو، به واسطه شور و علاقه‌ای که به دانشگاه و کوشش و پشتکار دانشجویان آن دارند، قبول می‌کنند به فعالیت خود ادامه دهند که از این بابت از آنان تشکر میکنم. اما در شرایط فعلی و با سخت‌تر شدن آموزش سینما، ورود تجهیزات گوناگون، توجه به شیوه‌های آموزشی جدید و همچنین پشتیبانی بهتر از مدرسین در زمینه‌های مختلف، برای بهبود بخشیدن به وضعیت آن ضروری است. این مسئله همچنین باعث ارتقای تولیدات دانشجویی نیز می شود.
سفلایی درباره پتانسیل اقتصادی رشته سینما و تاثیر آن در چرخه اقتصادی کشور اظهار کرد: در تمامی کشورهای توسعه یافته شاهد هستیم که سینما و رسانه‌های بصری نقش مهمی در تولیدات فرهنگی کشورها دارند. در دوران و شرایط جدید، اهمیت سینما بیشتر از قبل قابل توجه است. به شخصه عقیده دارم با پشتیبانی از سینمای ایران می‌توان به کالای فرهنگی صادراتی قابل توجهی، حداقل در منطقه و در میان کشورهای همسایه، دست یافت که نقشی تاثیرگذار در چرخه اقتصادی ایران هم خواهد داشت. البته این مسئله به سیاست گذاری موثری هم نیاز دارد. قطعا رقبایی قوی برای پر کردن جای سینمای ایران در سبد فرهنگی مردم منطقه وجود دارند، پس باید در این مسیر گام‌های بلندی برداشت و سریع‌تر دست به کار شد. دانشجویان اندیشمند و آینده‌نگر سینما می‌توانند نقشی موثر و سازنده در این مسیر ایفا کنند.
وی در پاسخ به آخرین پرسش مبنی بر اینکه در بحث پایان‌نامه‌های گروه سینما، آیا دانشجویان بیشتر به کار علمی - پژوهشی تشویق می‌شوند یا کار عملی و این پایان‌نامه‌ها تا چه حد می‌توانند جنبه کاربردی پیدا کنند، خاطر نشان کرد: پایان نامه‌های سینما هر دو بخش را شامل می‌شوند زیرا بخش نظری و عملی از هم مجزا هستند و ارائه هر دو بخش ضروری است. در سالهای اخیر تعداد موثری پایان‌نامه در مورد سینمای ایران نگاشته شده است که اتفاقا برخی از آنها کاربردی هستند و برخی توسط نهادهایی مرتبط مورد اشاره و استفاده قرار گرفته‌اند. این موضوعات زمینه‌های مختلف سینمای ایران از منظر مضمونی، فنی و حتی اقتصادی را شامل می‌شوند. گروه سینمای دانشکده سینما و تئاتر و اساتید و دانشجویان آن، آمادگی و توان پشتیبانی پژوهشی تاثیرگذار و آینده‌نگری برای ارتقای سینمای ایران را دارند.
انتهای پیام
