قیمت مسکن در سالهای اخیر با افزایش چشمگیری مواجه شده است. دولت تلاش کرده با ارائه طرحهای حمایتی همچون ساخت مسکن و ارائه تسهیلات ودیعه، بحران موجود را کاهش دهد، اما شواهد حاکی از آن است که این اقدامات چندان اثرگذار نبوده است. بیتالله ستاریان، کارشناس بازار مسکن، بیان کرده که با ادامه روند کنونی، نمیتوان انتظار کاهش قیمت مسکن داشت. بنابراین، سوال اینجاست که چگونه میتوان از این بحران رهایی یافت؟
بازار مسکن در سالهای اخیر بسیار بحرانی شده و در وضعیت نابسامانی قرار گرفته است. دولت با دخل و تصرف در این بازار بهجای بهبود این وضعیت، شرایط را بدتر کرده است. با این حال چگونه میتوان اوضاع بازار مسکن را بهبود بخشید؟ قیمت مسکن در سال آینده چگونه خواهد شد؟
بیتالله ستاریان، کارشناس بازار مسکن توضیح داد: «بازار مسکن در حال حاضر در رکود قرار دارد. در واقع، همان رکودی که از قبل داشتیم ادامه پیدا کرده است. همه اینها بستگی به این دارد که دولت بودجه خود را در سال آینده چگونه هزینه کند. در حال حاضر شاهد رکود تورمی در حوزه مسکن هستیم.»
او افزود: «تا پایان سال همین رویه برقرار خواهد بود. همه اینها بستگی به وضعیت اقتصادی دارد، ولی با توجه به منطقه جغرافیایی و تهدیدهای موجود در آن، در صورتی که وضعیت آرام شود و روابط به حالت عادی برگردد و ارتباط بینالمللی بیشتر شود، احتمال رونق اقتصادی حداقل تا اوایل سال آینده وجود خواهد داشت.»
ستاریان درباره امکان کاهش قیمت خانه گفت: «فکر کاهش قیمت را نباید کرد. در حوزه مسکن ابتدا رکود تورمی و بعد رونق تورمی داریم؛ ۵۰ سال است نتوانستهایم جلوی تورم را در حوزه مسکن بگیریم. در حال حاضر نیز امکان کنترل آن وجود ندارد و کسری بودجه هم داریم.»
این کارشناس بازار مسکن ادامه داد: «چطور انتظار دارید نموداری که نیم قرن شیب رو به بالا را طی میکند، پایین بیاید؟ مگر اینکه اتفاق عجیب و غریبی رخ دهد که این شیب رو به بالای ۵۰ ساله را رها کند و نزولی یا ثابت شود. مسکن همیشه در تورم، میان دیگر کالاها پیشتاز بوده، هست و خواهد بود.»
او در پاسخ به این سوال که آیا دولت میتواند شرایط بازار مسکن را بهبود بخشد توضیح داد: «دولت در این مقطع نمیتواند کاری انجام دهد، باید در کلیت اقتصاد دست ببرد و تمام ساختار اقتصادی را بههم بریزد. با این شکل اقتصاد دولتی، امکان اینکه اقتصاد عظیم مسکن را، که نیمی از اقتصاد کشور و متعلق به اقتصاد آزاد است، مدیریت کند وجود ندارد.»
ستاریان در ادامه گفت: «یک اقتصاد دولتی داریم که تقریباً نیمی از اقتصاد کشور است و یک اقتصاد آزاد داریم که نیمی از اقتصاد مملکت است. اما در مورد مسکن، تنها ۹۷ درصد اقتصاد حوزه مسکن در دست دولت و مابقی آن دست بخش خصوصی است.»
او اضافه کرد: «این نمیتواند به ما برنامه بدهد، مگر اینکه دولت دست از اقتصاد دولتی انحصاری بردارد و اقتصاد را آزاد کند، آن وقت است که تازه میتواند بفهمد مسکن اصلاً چیست! بعد تازه میتواند برای آن برنامه بدهد.»
ستاریان در پایان درباره وضعیت بازار مسکن در سال آینده گفت، قیمت مسکن در سال آینده افزایش خواهد یافت و رکود مسکن نیز بستگی به وضعیت اقتصاد کشور دارد.
برای مقابله با رکود بازار مسکن، میتوان از راهکارهای مختلفی استفاده کرد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود:
افزایش عرضه مسکن: یکی از اصلیترین دلایل رکود در بازار مسکن، کمبود عرضه نسبت به تقاضا است. دولت و بخش خصوصی میتوانند با سرمایهگذاری در پروژههای مسکن، به ویژه مسکن اجتماعی و ارزانقیمت، عرضه را افزایش دهند.
اعطای تسهیلات با نرخ بهره پایینتر: تسهیلات بانکی با شرایط مناسب میتواند قدرت خرید افراد را افزایش داده و تقاضا در بازار مسکن را تحریک کند. ارائه وامهای کمبهره برای خرید مسکن یا ودیعه مسکن میتواند به بهبود وضعیت بازار کمک کند.
حمایت از ساخت مسکن توسط بخش خصوصی: تسهیل شرایط برای سازندگان مسکن مانند کاهش مالیاتها، ارائه زمینهای ارزان قیمت و تسهیل فرآیندهای اداری، میتواند مشوقی برای افزایش تولید مسکن باشد.
توسعه شهرهای جدید و بازآفرینی بافتهای فرسوده: توجه به ساخت و توسعه شهرهای جدید و بازسازی مناطق با بافت فرسوده میتواند باعث رونق بخشیدن به بازار مسکن شود و تقاضا برای خانههای نو را افزایش دهد.
تثبیت قیمتها و جلوگیری از سفتهبازی: نظارت دقیق بر بازار مسکن و جلوگیری از دلالی و سفتهبازی میتواند از ایجاد نوسانات شدید قیمتها جلوگیری کند و از رکود بازار بکاهد.
تنظیم بازار اجاره: ارائه راهکارهایی برای کنترل و کاهش اجارهبها، مانند اعطای تسهیلات ودیعه یا ایجاد بازارهای اجارهای پایدار، میتواند فشار تقاضا برای خرید مسکن را کاهش دهد و منجر به بهبود وضعیت بازار شود.
تقویت اعتماد به بازار مسکن: ایجاد شفافیت در معاملات، اصلاح قوانین و تقویت حقوق خریداران و فروشندگان میتواند اعتماد افراد به بازار مسکن را افزایش دهد و از رکود موجود بکاهد.
این اقدامات، در صورت اجرا و هماهنگی بین دولت و بخش خصوصی، میتواند به کاهش رکود و رونق بازار مسکن کمک کند.