این روزها در سراسر دنیا بحث‌های زیادی پیرامون مفید یا مضر بودن شیر وجود دارد. اگر به نوشیدن شیر علاقه دارید و بین این بحث‌ها می‌خواهید ببینید علم چه خواصی را به نوشیدن این نوشیدنی اختصاص داده، این مقاله برای شما نوشته شده است. در این مقاله با پنج خاصیت شیر که علم آن را تایید کرده است، آشنا خواهید شد.
از آنجایی که شیر باید تغذیه کننده بچه‌های تازه به دنیا آمده حیوانات باشد، طبیعی است که سرشار از مواد مغذی بوده و منجر به رشد آن‌ها شود. این دقیقا همان بخشی است که مخالفان خوردن شیر به آن اعتراض دارند؛ اینکه دریافت مواد مغذی منجر به رشد در افراد بالغ می‌تواند منجر به بروز بیماری‌ها شود.
در هر فنجان شیر گاو که تقریبا حدود 244 گرم است، 146 کالری، هشت گرم پروتئین، هشت گرم چربی، 28 درصد نیاز روزانه بدن به کلسیم، 24 درصد نیاز روزانه به ویتامین دی، 26 درصد نیاز روزانه به ریبوفلاوین، 18 درصد نیاز به ویتامین ب 12، 10 درصد پتاسیم، 22 درصد فسفر و 13 درصد میزان نیاز روزانه به سلنیوم وجود داشته و قابل تامین است.
این نوشیدنی لبنی همچنین منبعی بسیار خوب برای ویتامین آ، منیزیم، زینک و تیامین یا ب 1 است. همچنین گفته می‌شود شیر به علت داشتن نوع خاصی از اسیدهای چرب به نام CLA و امگا 3 می‌تواند ریسک ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
خوب است بدانید محتویات موجود در شیر به نوع تغذیه دام وابستگی شدیدی دارد و می‌تواند در کشوری به کشور دیگر متفاوت باشد؛ برای مثال گاوهایی که از علوفه تازه تغذیه کرده‌اند دارای میزان بالاتر CLA هستند و آن دسته که از مواد ارگانیک تغذیه شده‌اند، دارای مقادیر بالاتر اسید چرب امگا 3 خواهند بود. بنابراین گنجاندن شیر پاستوریزه و ترجیحا کم چرب در رژیم غذایی می‌تواند منبع خوبی برای دریافت ویتامین‌ها و مواد غذایی بالا باشد. در ایران بهتر است شیر را حتما از برندهای معتبر، مثل کاله، پگاه و موارد مشابه تهیه کنید.
همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم، هر یک فنجان شیر دارای هشت گرم پروتئین است که در نوع خود مقدار قابل توجهی به شمار می‌آید. پروتئین برای انجام فعالیت‌های حیاتی بدن مثل رشد، ترمیم و تنظیم عملکرد سیستم ایمنی بدن کارکردی غیر قابل انکار دارد.
جالب است بدانید که شیر به عنوان «پروتئین کامل» شناخته می‌شود؛ یعنی حاوی تمام انواع اسید آمینه‌های ضروری برای بدن است که تعداد آن‌ها به 9 نمونه می‌رسد و می‌توانند باعث بهبود عملکرد بدن شوند.
دو نوع بسیار مهم پروتئین در شیر موجود است که یکی تحت عنوان وی پروتئین و دیگری به نام کازئین شناخته می‌شود. هر دوی این پروتئین‌ها به عنوان پروتئین‌های بسیار با‌کیفیت شناخته می‌شوند. تقریبا 70 الی 80 درصد پروتئین موجود در شیر گاو کازئین است و حدود 20 درصد باقی مانده به وی پروتئین اختصاص دارد. تحقیقات نشان داده است که وجود پروتئین وی Whey Protein ممکن است به ساخت عضله، جلوگیری از تحلیل رفتن عضلانی و قدرت بدنی در حین ورزش منجر شود. همچنین بین نوشیدن شیر و کاهش ریسک ابتلا به تحلیل عضلانی بر اثر بالا رفتن سن ارتباط مشاهده شده است. همچنین مشخص شده نوشیدن این فراورده لبنی می‌تواند باعث ترمیم عضلانی در ورزشکاران، بالا رفتن حجم عضلات و عملکرد بهتر در ورزش شود. بنابراین بسیاری از ورزشکاران استفاده از شیر را به جای محصولات تجاری تبلیغ شده برای بعد از ورزش ترجیح می‌دهند.
سال‌هاست که گفته شده نوشیدن شیر برای سلامت استخوان‌ها مفید است. دلیلش هم به ترکیب قوی مواد مغذی از جمله کلسیم، فسفر، پتاسیم و پروتئین برمی‌گردد. همچنین در شیر پر چرب گاوهایی که از علوفه طبیعی تغذیه کرده باشند ویتامین K2 هم وجود دارد. تمام این مواد مغذی برای داشتن استخوان‌های قوی و سالم ضروری هستند. به همین دلیل است که گفته می‌شود نوشیدن شیر می‌تواند مانع از ایجاد پوکی استخوان و کاهش میزان شکنندگی در افراد سالخورده شود. علاوه بر شیر، مواد غذایی دیگری نیز برای سلامت استخوان‌ها مفید واقع می‌شوند که در این مطلب به آن‌ها اشاره شده است.
علاوه بر همه این‌ها قبلا گفتیم که شیر منبع پروتئین هم هست و وجود پروتئین یک عامل کلیدی برای داشتن استخوان‌های سالم است. در حقیقت پروتئین 50 درصد حجم استخوان و تقریبا یک سوم تراکم آن را تشکیل می‌دهد. شواهد علمی نشان می‌دهد مصرف بیشتر پروتئین ممکن است جلوی تحلیل استخوان‌ها را به ویژه در خانم‌هایی که روزانه کلسیم کافی مصرف نمی‌کنند، گرفته و به آن‌ها کمک کند.
تاکنون چندین مطالعه مختلف انجام شده که نشان داده‌اند نوشیدن شیری که چربی آن گرفته نشده است، احتمال چاقی افراطی را کاهش می‌دهد. تحقیقی که روی 145 کودک لاتین سه ساله انجام شد، مشخص کرد مصرف بیشتر شیر پر چرب با پایین آمدن چاقی در کودکی مرتبط است. تحقیق دیگری که روی 18 هزار فرد میانسال و زنان بزرگسال انجام شد هم نشان داد مصرف لبنیات پر چرب با کاهش افزایش وزن همراه خواهد بود. به همین دلیل مصرف انواع ماست پروبیوتیک و پر چرب مثل ماست یونانی یا ایسلندی می‌تواند به عنوان یک گزینه غذایی در رژیم‌های لاغری محسوب شود. ماست و شیر پر چرب حاوی مقادیر بالای پروتئین هستند که منجر به ایجاد احساس سیری خواهند شد. از طرف دیگر تحقیقات زیاد دیگری هم اعلام کرده‌اند که دریافت کلسیم موجود در لبنیات هم می‌تواند ریسک ابتلا به چاقی را کاهش دهد.
یکی دیگر از مزایای شیر این است که می‌تواند به راحتی به بخش‌های مختلف رژیم غذایی افراد اضافه شود و کسانی که طعم آن را به تنهایی دوست ندارند، می‌توانند آن را به مواد غذایی دیگر اضافه کنند.
خوراکی‌هایی مثل انواع اسموتی، جو دوسر، قهوه و حتی انواع سوپ را می‌توان با شیر ترکیب کرد و از مزایای آن بهره برد. اگر به این کار هم علاقه ندارید، می‌توانید از انواع فراورده‌های لبنی مثل ماست استفاده کنید که حاوی بیشتر مواد مغذی موجود در شیر، مثل فسفر، پروتئین و کلسیم است.
