خلق جهان با قلم ریاضی | به مناسبت ۱۴ مارس، روز جهانی ریاضیات

همشهری آنلاین دوشنبه 25 اسفند 1399 - 11:08
ابراهیم جعفری: در سال ۲۰۱۹ میلادی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در چهلمین کنفرانس سالانه خود تصمیم گرفت روز ۱۴ مارس (۲۴ اسفند) را به عنوان روز جهانی ریاضیات نام‌گذاری کند. 
ریاضیات

به گزارش همشهری‌آنلاین، شورای اجرایی سازمان یونسکو با توجه به نقش ریاضیات در پیشبرد سایر علوم؛ به‌ویژه در فهم مسائل بزرگ اجتماعی، زیست‌محیطی و معضلات مربوط به آن‌ها مانند آثار تغییرات آب و هوایی، مبارزه با نابودی تنوع زیستی، پیش‌بینی و برآورد نیازهای رشد جمعیت از جمله غذا و کمک به یافتن راهکارهای علمی، این تصمیم را اتخاذ کرد.

هدف از نام‌گذاری روز بین‌المللی ریاضیات، در معرض نگاه عموم قرار دادن فعالیت‌های حوزه ریاضی در طول سال است.

 در سند مربوط به نام‌گذاری روز بین‌المللی ریاضیات، با اشاره به میراث علمی مریم میرزاخانی و سه بانوی دیگر ریاضیدان، بر نقش سازنده زنان در توسعه ریاضیات تأکید گردیده و از آنان به عنوان الگوهایی برای زنان و دختران جویای دانش در همه جوامع نام برده شده است.

روز جهانی ریاضیات بر اساس عدد پی (۳/۱۴)، روز چهاردهم از سومین ماه سال میلادی در نظر گرفته شده است.

 ریاضیات عالی ترین دستاورد فکری و اصیل ترین ابداع ذهن آدمی است. موسیقی می تواند روح را برانگیزد یا آرام سازد. نقاشی می تواند چشم نواز باشد. شعر می تواند عواطف را تحریک کند. فلسفه می تواند ذهن را قانع سازد. مهندسی می تواند زندگی مادی آدمی را بهبود بخشد؛ اما ریاضیات همه این موارد را باهم عرضه می کند.

  این سخن گالیله، فیلسوف و بنیانگذار فیزیک جدید مشهور است که خداوند جهان را با قلم ریاضی خلق کرده است. با این نگاه بود که تصویر جهان و گزارش آن نسبت به گذشته تفاوت پیدا کرد و علم جدید به وجود آمد.

علم لقمه برگرفتن از سفره طبیعت و ریاضی زاییده احتیاج است. ریاضی انعکاس دنیای واقعی در ذهن ماست. به عبارتی زیباترین زبان برای توصیف طبیعت و روابط بین پدیده‌های آن است. می توان گفت: «ریاضیات، مطالعه شباهت‌ها در تفاوت ها و مطالعه تفاوت‌ها درشباهت‌هاست.» 

علت اساسی موفقیت ریاضیدانان در آفریدن علمی به این زیبایی که عمیق‌ترین معرفت بشری شمرده می‌شود، سخت‌گیری بدون بخششِ کوچک ترین خطا در کنار پذیرش معیارهای منطقی به همراه جدیت، خلاقیت، اندیشیدن و شجاعت است. به هر بخش از زندگی که کنجکاوانه و با دقت بنگریم، اثر مستقیم یا غیر مستقیم ریاضیات را در آن مشاهده می‌کنیم. ریاضیات به ما کمک می کند تا مشکلات و موضوعات زندگی را بهتر و راحت تر تجزیه و تحلیل کنیم. بی جهت نیست که راجر بیکن می گوید: «ریاضیات کلید دروازه ورود به همه علوم‌ اعم از پزشکی، موسیقی، ادبی، اجتماعی، نجوم، صنعت و ... است.»

 تاریخ پیشرفت های بشری سرشار از مصادیق، استدلال ها و نتایجی است که با صراحت و روشنی نقش ریاضیات را در علوم پایه، نقش علوم پایه را در پیشرفت علوم، نقش علوم‌ را در تحولات فناوری و نقش فناوری را در توسعه همه جانبه، متوازن و پایدار جوامع نشان می دهد. پس سخن گفتن از فضیلت و اهمیت ریاضی در گذشته، حال و حتی آینده تنها یادآوری یک امر بدیهی و روشن است.

تاریخ علوم نشان می دهد که کشور ما با داشتن نقش غالب در ریاضیات، قابلیت و ظرفیت شکوفایی جهانی در این بخش را دارد. درخشش چهره ای افتخارآفرین در صحنه بین المللی مانند زنده یاد پروفسورمریم میرزاخانی برنده جایزه «فیلدز» گواه صادقی بر این مدعاست.

باید گذشته خویش را به خوبی بشناسیم؛ اما در آن توقف نکنیم. به حیات مجدد فرهنگ و تمدن خود بیندیشیم که از دل آن خوارزمی، ابوریحان بیرونی، خیام نیشابوری، فارابی، ابوالوفا بوزجانی، غیاث الدین جمشید کاشانی، و ... و در دوران معاصر پروفسور محسن هشترودی، پروفسور تقی فاطمی، دکتر غلامحسین مصاحب، دکتر مهدی بهزاد، استاد پرویز شهریاری، استاد احمد بیرشک و ... برخاسته اند.

از این رو کسب شایستگی‌های لازم‌ برای جذب و هضم یافته ها و دستاوردهای علمی، فنی و فرهنگی دیگران، از سرِ عزت و خودباوری است. البته در چنین چشم‌اندازی، نقد خردمندانه گذشته جایگاهی ویژه دارد؛ چنان که عرضه و ارائه روزآمد آن یافته ها نیز اهمیت فراوان دارد. فراموش نکنیم که ما در طلیعه قرن ۱۵ خورشیدی  قرار داریم؛ سده ای که در آن از قدرت فرهنگ و«دانش مداری»  و تحولات سریع و گوناگون سخن می رود. نسبت ما با این فرآیندها قطعاً باید با چنین رویکردی صورت گیرد.

گسترش «خانه های  ریاضیات» به عنوان نهادهایی علمی و مردمی در ایران و از جمله زادگاه من گلپایگان، نشانگر عزمی راسخ در راستای «عمومی کردن» این دانش پایه و بنیادی است. امیدوار باشیم که دانش ریاضی علاوه بر مراکز آکادمیک، در متن جامعه فراگیر و تعمیق یابد و گفت و گو با منطق و استدلال نهادینه گردد.

منبع خبر "همشهری آنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.