خبرگزاری تسنیم: سعید اوحدی فارغ التحصیل مهندسی برق از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا است. او در دوران دفاع مقدس در عملیات والفجر مقدماتی به اسارت رژیم بعث درآمد و 8 سال در اسارت بود. برادرش شهید مسعود اوحدی در همین دوران به شهادت رسید.
مسئولیت در سازمان سیاحتی بنیاد مستضعفان، کانون جهانگردی و اتومبیلرانی، عضو گروه صنعتی و رئیس هیأت مدیره «مینو» بوده، عضویت در هیأت مدیره گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی و گردشگری ایران (سمگا) و ریاست سازمان حج و زیارت از جمله سوابق مدیریتی اوست.
در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به ریاست روحانی هر بار که زمزمه عزل و نصب یا استعفای مدیریت در بنیاد شهید بالا گرفت، اوحدی به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی از جانب ایثارگران برای تصدی ریاست بنیاد به رئیس جمهور پیشنهاد می‌شد. اما 7 سالی طول کشید تا این خواسته ایثارگران در دولت محقق شود و نهایتا در سال پایانی دولت دوازدهم یعنی در خرداد 1399 با استعفای مرحوم حجت‌الاسلام شهیدی، اوحدی ریاست بنیاد شهید را بر عهده گرفت.
سعید اوحدی به دلیل اینکه خود یکی از اعضای جامعه بزرگ 3 میلیونی ایثارگران است، مورد توجه جامعه ایثارگر است. پیش از این نیز بسیاری از گروه‌های ایثارگری و تشکل‌های مختلف جانبازان معتقد بودند اوحدی با توجه به سوابق مدیریتی و سوابق ایثارگری‌اش می‌تواند گزینه خوبی برای مدیریت بنیاد شهید باشد. هرچند او پیش‌تر با وجود سوابق متعدد و متنوع در حوزه‌های مختلف کاری در بنیاد شهید مسئولیتی نداشته است، اما امید ایثارگران این بود که اوحدی به خاطر لمس مشکلات ایثارگران و داشتن انرژی مدیریتی در این فضا بتواند کاری در راستای کم کردن مشکلات جامعه ایثارگری انجام دهد.
و البته چند ماه عملکرد او در بنیاد شهید نشان داد، ایثارگران شناخت و تحلیل خوبی برای گزینه‌های ریاست در بنیاد شهید دارند. بسیاری از تشکل‌های ایثارگری که سال‌هاست معترض سیاست‌های بنیاد شهید هستند، این روزها با رضایت از عملکرد این مدیر پرکار او را در خدمات‌رسانی به جامعه ایثارگر یاری می‌کنند. بخش اول گفت‌وگوی تفصیلی تسنیم با سعید اوحدی، معاون رئیس جمهور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در اینجا قابل مشاهده و بخش دوم و پایانی آن در ادامه می‌آید:
* تسنیم: آقای اوحدی! شما وقتی وارد مدیریت در بنیاد شهید شدید، در همان سخنرانی اول خود گفتید "بنیاد شهید باید از شرایط بنگاه داری خارج شود"؛ این جمله تعابیر بسیاری شده است، ولی عموما همه به اینکه شما در شفاف سازی فعالیت های اقتصادی بنیاد شهید فعال تر از سایر مسئولین عمل کنید، امیدوار شدند. عملکرد خود را در این حوزه چگونه ارزیابی می کنید؟
یکی از مشکلات در مجموعه برخی نهادها، همین فعالیت اقتصادی است. یکی از سوالاتی که همیشه مطرح می شود فعالیت اقتصادی نهادهای انقلابی است که چقدر با ماموریت های آن نهاد سنخیت دارد. بعد از ادغام بنیاد شهید و بنیاد جانبازان و ستاد رسیدگی به امور آزادگان، ظرفیت های اقتصادی که در این مجموعه ها بود، در دل این نهاد بنیاد شهید قرار گرفت.
سازمانی به عنوان سازمان اقتصادی کوثر تشکیل شد؛ مجموعه اقتصادی در بنیاد وجود دارد به نام صندوق شاهد و شرکت شاهد؛ یک مجموعه بانک دی هم وجود دارد که ساختار حقوقی آن مستقل و زیرنظر بانک مرکزی است ولی بالاخره بخش عمده ای از سهام دارانش از ایثارگران هستند.
از روز اول نگاهمان همین بود که بنیاد شهید باید از بنگاه داری خارج شود ولی این به این معنا نیست که این ها تعطیل شوند؛ به معنای این بود نقش مولد را در حوزه های اقتصادی داشته باشند و اثر این فعالیت اقتصادی را در ماموریت بنیاد ببینیم. کارگروه بسیار خوبی در حوزه اقتصادی تشکیل شد که اولین اتفاق در این زمینه در بنیاد بود تا از رفتار سلیقه ای در بنیاد پرهیز کنیم. به این ترتیب همه چیز حسابرسی شود و بر فعالیت اقتصادی نظارت وجود داشته باشد.
جمعی از صاحب نظران اقتصادی در این جمع آمدند. آقای آیت آلله ابراهیمی که مدیرعامل بانک انصار و از دوستان قدیم ما بودند در این کارگروه هستند. آقای بهروز امیدعلی که در صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه بودند-آن دوران خوبش البته- در این کارگروه هستند. آقای دکتر رسول سعدی که از خوشنامان حوزه اقتصاد و عضو شورای بورس هستند هم در کارگروه حضور دارند.
جلسات ما ماهیانه تشکیل می شود و همه فعالیت های اقتصادی و راهبردهای اصلی باید به تصویب این جلسه برسد که آثار خوبی هم تا به امروز داشته است. چشم انداز خوبی برای حوزه اقتصادی بنیاد در سال 1400 می بینم.
* تسنیم: بعضی از اولین های دولت در حوزه ایثارگران به اسم آقای اوحدی خورده است؛ مثلا اولین دیدار رئیس بنیاد شهید با جانباز فتنه 88 ، اولین دیدار یک معاون رئیس جمهور با خانواده شهید امر به معروف یا اولین مراسم بزرگداشت بنیاد شهید برای شهدای فتنه خیابان گلستان که سال 96 به شهادت رسیدند. در رابطه با شهدا و ایثارگرانی صحبت می کنم که در شرایطی مجروح یا شهید شدند که شائبه سیاسی کاری بر ایثارگری آن ها سایه انداخته است.
تاکنون قبل از شما هیچ کدام از مسئولین تراز یک دولت یازده و دوازده به دیدار این افراد نرفته اند. آیا چنین دیدارهایی برای شما از سوی سایر مسئولین انتقادی به همراه نداشته است؟ خانواده این ایثارگران مشکلات زیادی دارند و در انزوایی قرار گرفته اند که کمتر کسی مشکلاتشان را جویا شده است. آیا قرار است این مسیر غربت زدایی از چنین ایثارگرانی ادامه داشته باشد؟
من خودم اعتقادم این است که انقلاب که 42 سالگردش را با عزت جشن گرفتیم دشمنان قسم خورده ای دارد؛ استکبار جهانی، صهیونیستم، برخی کشورهای مرتجع منطقه که پول های حرامشان را هزینه کردند. ما امروز هنوز در غم فراق حاج قاسم عزیزمان می سوزیم. کسی که به دست منفورترین انسان عالم خلقت بعد از عاشورا به شهادت رسید. یک انسان پست، بی خرد و سبک مغز که دستش به خون حاج قاسم آلوده شد.
این یک فرازی از نشیب های 42 ساله انقلاب بود. در این فراز و نشیب ها در دفاع از ارزش های انقلاب؛ انسان های بزرگی در این جامعه بودند که بر عهدشان با امام و رهبری پایدار ماندند. برخی در این فراز و نشیب انقلاب به شهادت رسیدند. اتفاقا بزرگداشت این شهدا، این جانبازان، این فرازونشیب ها باعث می شود ما بتوانیم ارزش بزرگی که انقلاب داشت به نسل های آینده تاریخ را انتقال دهیم.
معتقدم اگر به منزل آقای خیاط زاده جانباز اتفاقات سال 88 می رویم، این یک کار سیاسی نیست. من اعتقادم این است که شهدا و جانبازان ما با انگیزه سیاسی نرفتند. قیامت نمی پرسند شما اصولگرا بودی یا اصلاح طلب؟ شاخص های خداوند که این ها نیست. شاخص های خداوند همان است که چقدر بر آن میثاق استوار بودیم. جانبازانی که شما اشاره کردید یا شهدای خیابان پاسداران در مقطعی مثل شهیدی که در سوریه شهید مدافع حرم شد؛ به صحنه آمد و به شهادت رسید.
شاخص های خداوند اینطور نیست که شهیدی که در دوران جنگ شهید شده با شهدای مدافع حرم متفاوت باشد. همه شهدا در خان ضیافت الهی متنعم هستند و من فکر می کنم جزء رسالت های بنیاد شهید هست که بزرگداشت این عزیزان را داشته باشیم.
امسال خداوند به ما توفیق داد که اولین کنگره ملی شهدای منا را داشتیم. اصلا نگاهمان سیاسی نیست. برگزاری کنگره ملی شهدای منا باعث شد مکاتبه ای که با شورای فرهنگ عمومی کشور داشتیم ثمر دهد و روز دوم مهر به نام روز شهدای منا ثبت شود. این خواسته همه خانواده این شهدا در پنج شش سال گذشته بود. مقام معظم رهبری فرمودند فاجعه منا زنده نگه داشته شود و هرگز نباید فراموش شود. در طول تاریخ باید بگوییم چنین جنایتی از بی کفایتی و بی لیاقتی آل سعود اتفاق افتاد که ثمرش این شهدای مظلوم بودند. باید به عنوان ارزش حفظ شود.
اصلا نگاه ما سیاسی نبوده؛ اعتقادات بنیاد شهید بر این مبنا است. ما همه در مقابل جامعه ایثارگری مسئول هستیم. امسال در بزرگداشت شهدای عزیز هواپیمای اوکراینی خیلی حرفها نقل بود. مراسمش را برگزار کردیم. با عزت هم برگزار شد. یکی از زیباترین مراسم هایی بود که شأن این شهدا حفظ شد. مراسم در امامزاده صالح بود و خانواده ها حضور پیدا کردند. جمع خوبی حضور پیدا کرد.
مقام معظم رهبری تعبیر خوبی دارند که شهدا چون زنده و عند ربهم هستند، چون شاد هستند و احساس دارند؛ بشارت می دهند به آن ها که منتظر ماندند. بستر این بشارت و دریافت آن از شهید برگزاری همین مراسم ها است. وقتی در منزل خانواده شهید حضور پیدا می کنیم؛ شهید حضور دارد با مادرش، برادرش، همسرش و فرزندش ارتباط برقرار می کند. وقتی شهید حضور دارد بستر دریافت آن بشارت شهید خود همین برگزاری مراسم شهدا است.
* تسنیم: انتقادی به این نگاه فراجناحی شما نشده است؟
انتقادها هستند اما ما توجهی نمی کنیم. اگر انتقادی باشد ما می گوییم «تو پای به راه در نه و هیچ مپرس؛خود راه بگویدت که چون باید رفت» اگر ما واقعا با نیت درستی در مسیر قرار گرفتیم. خود راه انشاءالله حقانیت خود را نشان می دهد.
* تسنیم: بنیاد شهید در دهه های مختلف در حوزه فرهنگ، یکی از پایه گذاران بود. هم در حوزه سینمایی، سریال سازی و هم در نشر و انتشارات به شدت فعالیت داشت. حتی مجلات فرهنگی داشت که به صورت تاریخی شفاهی منتشر می شد و مورد استقبال قرار می گرفت.
متاسفانه در دهه اخیر به مدیریت شما هم برنمی گردد؛ فعالیت در این حوزه مقداری کمرنگ تر شده است. ما فیلم ها و سریال های درجه یک داشتیم و مجله هایی که وقتی کار می شد در مورد یکی از شخصیت های موثر در تاریخ انقلاب دفاع مقدس؛ مرجع و منبعی برای تاریخ نگاری می شد؛ حالا این ها را کمتر می بینیم. دلیلش چیست؟ برنامه ای برای احیای مجدد آن دارید؟
کار فرهنگی یکی از مجموعه کارهای هزینه بر است. اقتصاد فرهنگ خودش یک مقوله بسیار جدی است. اینکه من گفتم نمی خواهم بنگاه دار باشیم هم یکی از مصادیقش همین است. مجموعه اقتصادی ما در خدمت کارهای فرهنگی بنگاه قرار بگیرد و پشتیبانی کند.
بعد از آمدن سردار سلیمانی به جمع خانواده بنیاد شهید به عنوان معاون فرهنگی که قبلا مسئولیت راهیان نور کشور را داشتند، اتفاقات بسیار خوبی را تا به امروز شاهد بودیم. سردار یعقوب سلیمانی خودش صاحب نظر فرهنگی است. ایشان برای ایام بزرگداشت روز شهدا حدود 20 عنوان برنامه با یک دسته بندی متنوعی از اجرا در سراسر کشور برنامه ریزی و اجرا کردند. دستگاه های مختلف پای کار آمدند، سازمان بسیج؛ سپاه، ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان تبلیغات، معاونت بانوان ریاست جمهوری و... تا بتوانیم بزرگداشت روز شهید را داشته باشیم.
یکسری از کارهای شاخص برای اولین بار دارد اتفاق می افتد. مثلا کنگره بزرگ و ملی لشکر فرشتگان تاریخ ساز برای اولین بار برگزار شد. حدود 17 هزار زن غیرتمند در کشور داریم که یا شهید شدند یا جانباز و آزاده هستند. مردم از این افراد بی خبرند. ما از سالروز وفات حضرت ام البنین فعالیت های کنگره های استانی را شروع کردیم. وبینار علمی و تدوین 5 جلد کتاب در این باره انجام شد.
ما در جامعه ایثارگری بیش از 9 هزار نخبه ایثارگر داریم. فرزند شهیدی که به دلیل تعداد مقالاتی که در سطح بین المللی با شاخص بین المللی ارائه کرده ؛ نخبه است. امسال بزرگ ترین رویداد استارتاپی جامعه ایثارگر را برگزار کردیم که 330 طرح و ایده به دبیرخانه آمد. 85 طرح در مرحله دوم داوری بالا آمدند. 12 طرح اجرایی با بنیاد ملی نخبگان رونمایی شد. این کار ارزشمند صورت گرفته است.
کار فرهنگی رسالت اصلی بنیاد است؛ با حضور سردار سلیمانی کارهای خوبی می شود. ضمن اینکه شورای راهبری فرهنگی اجتماعی هم در بنیاد تشکیل دادیم که ماهیانه جلساتش انجام می شود. تعدادی از صاحب نظران فرهنگی کشور در این جلسه حضور دارند که راهبردهای فرهنگی را ترسیم کنند.
* تسنیم: یکسری جانباز داریم مثل شهید رجب محمدزاده ملقب به بابارجب که در جنگ از ناحیه صورت مورد آسیب جدی قرار گرفته و بخشی از چهره اش را از دست داده بود. بعد از سالها به شهادت رسید. آقا در دیداری که با رجب محمدزاده داشتند به او لقب "جانباز ویژه" را دادند.
هنوز هم جانبازان شبیه بابا رجب داریم که شاید در دسته بندی هایی که تا الان برای جانبازان در نظر گرفتیم مثل جانبازان قطع نخاعی یا شیمیایی و اعصاب و روان و ... قرار نمی گیرند ولی به خاطر شرایط خاص مجروحیتی که دارند به توجه ویژه تری نیاز دارند. به واقع جانبازان ویژه هستند. برخی از آنان دچار انزوای اجتماعی شده اند. از جمله این افراد جانباز خسروخاور در میبد یزد است که سال گذشته خبرگزاری تسنیم برای او بزرگداشت برگزار کرد یا شهید نورخدا موسوی که به شهادت رسید.
متاسفانه این جانبازان عموما از طرف بنیاد شناسایی و معرفی نمی شوند و هر معرفی که انجام می شود توسط رسانه ای بوده که خیلی هم دیر این افراد را پیدا کرده و سراغشان رفته تا به جامعه معرفی شان کند. بنیاد برای این افراد برنامه خاصی ندارد؟
ما خیلی نمی خواهیم با این رویکرد جلو برویم که عنوان شهید شاخص یا جانباز شاخص به کسی بدهیم. اعتقاد داریم در پیشگاه خدا این ها یکسان هستند و شاخص معنویتی که خدا برای این ها قرار می دهد مهم است. اما در زندگی هر جانباز و هر شهیدی که عمیق می شوی می بینی ویژگی ویژگی خاص خودشان را دارند.
اعتقاداتمان هم همین را می گوید. فرمایشی که حاج قاسم داشتند که باید شهید باشی تا شهید شوی؛ بیان خیلی عجیبی است. مبنای این بیان، قرآنی است. اینکه خدا می فرماید «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِی إِلى رَبِّكِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً فَادْخُلِی فِی عِبادِی وَ ادْخُلِی جَنَّتِی» خطاب خدا به کیست؟ به انسان هایی که به آن درجه از رشد و کمالی رسیدند که نفس، نفس مطمئنه شده است.
حضرت امام(ره) در وصیتنامه شان فرمودند: «با دلی آرام و قلبی مطمئن و روحی شاد و ضمیری امیدوار به فضل خدا از خدمت خواهران و برادران مرخص، و به سوی جایگاه ابدی سفر می کنم.» آن آرامش و نفس مطمئنه هم در وجود امام(ره) تجلی داشت. شهدای ما به درجه ای از معنویت رسیدند که دیگر جسم مادی توان آن ظرف و عظمت معنوی را نداشت. آنجا بود که دیگر این روح باید از این جسم جدا می شد و روح پرواز می کرد. جسم در تنه وجودی این انسان، معنویت شده بود. باید در معنویت خودش هم قرار می گرفت. این ویژگی در همه شهدا وجود دارد.
همین شهدای مدافع سلامت، مدافع حرم، فاطمیون هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. وقتی شما در میان خانواده شهدای مدافع سلامت می روی باورت نمی شود؛ چه حکمتی در عالم خلقت است که شهید وریجی متخصص پزشک ما دقیقا در شب سالگرد شهادت پدرش خودش هم با کرونا شهید می شود. حتما حساب و کتابی در عالم خلقت هست.
حالا من به آن میزان که وابستگی مادی در این دنیا دارم؛ از درک این شرایط معنوی محروم هستم. جنس من مادی و جنس آن معنویت است. هر چقدر خود را از این مادیات جدا کردم به معنویت نزدیک شدم؛ می توانم آن ارزش را هم درک کنم.
شهیدآقامحمدی، شهید مدافع سلامت؛ رئیس بیمارستان امیرکبیر عضو برد تخصصی ایمونولوژی کودکان دنیا بود؛ بزرگترین سمینارها را هدایت کرده است. دکترایش را از آکسفور انگلیس گرفته است. فوق تخصصش را از ژاپن گرفته است. 15 سال رئیس برد ایمونولوژی کودکان کشور بوده است. به خانه اش بروید ببینید چه معنویتی در این خانه می بینید. همسرش می گفت در شرایطی که دورهمی های خانوادگی ممنوع شده بود. به همسرم می گفتیم: «تو به خواهر و برادر می گویی خطرناک است و به خاطر کرونا نیایند، بعد خودت میان مراقبت های ویژه بیمارستان می روی؟» می گفت: « من قسم پزشکی خوردم باید بروم.»
همسر شهید می گفت یک هفته بعد از شهادتش موبایلش را باز کردیم و دیدیم پر از پیامک و تلفن از مناطق محروم کشور است که با دکتر در تماس بودند. پشت تلفن می گفتند دکتر هیچوقت از ما ویزیت هم نمی گرفت. وقتی همسرشان خبر شهادت را به این افراد از پشت تلفن می داد، صدای هق هقشان بلند می شد.
یک انسان مراحل کمال را به مرور طی می کند و همه شهدای ما این ویژگی ها را دارند. حالا ویژگی برخی از این شهدا را ما منتشر کردیم؛ یا بنیاد یا مجموعه های فرهنگی، رسالتش را خوب انجام داد تا این شهید در جامعه مطرح شود. خیلی از شهدا مظلوم هستند که وقتی به خانه هایشان می روی اوج معنویت را می بینی اما باز فکر می کنی شهید شاخص نیست در صورتی که ایشان هم مثل بقیه شهدا همان ویژگی ها را داشته است ولی مظلومیت این شهید مطرح نشده است.
* تسنیم: مقصود این است که جانبازان ویژه تا قبل از شهادتشان شناسایی و از طریق بنیاد شهید و رسانه ها معرفی شوند.
این کوتاهی ما بوده است. باید بشناسیم. یکی از اهداف سفرهای استانی ما همین است. ما تاکید می کنیم که منزل شهدا و جانبازان و آزادگانی برویم که مسئولین کمتر رفته اند.
ما تا به حال که به منزل این خانواده ها رفتیم دوربین نبرده ایم. تنها جایی که دوربین می بریم شهدای مدافع سلامت است که تعمدا می بریم. به خاطر فضایی که در کشور داریم و هجمه ای که از بیرون می شود و کار بزرگی که کادر درمانی کرده است. هیمنه علمی غرب هم در مقابل کرونا مستاصل شد ولی به همت مردم و همین ایثار گذشته و جامعه خدمات درمانی کشور تحول بزرگی در کشور اتفاق افتاد.
ایام عید میلاد مسیح منزل شهدای ارمنی هم رفتیم. منزل شهیدی رفتیم که هم همسر و هم فرزندش شهید شده بود. یک مادر ارمنی بزرگوار بود که خودش روی ویلچر بود. مادر معنویت عجیبی داشت. این مادر می گفت من حدود 10 سال پیش شب تاسوعا خواب دیدم در میدان هفت تیر رفته بودم تکیه هایی که برای سینه زنی می گذارید، تکیه ای آنجا بود که چند بچه ای که سینه می زنند جلوی من آمدند و به من گفتند نذری داری به ما بدهی؟ گفت از صبح روز بعدش که بیدار شدم تا الان یعنی 10 سال است که هر سال روز تاسوعا خودم غذا درست می کنم و در میدان هفت تیر توزیع می کنم. گفت در ایام کرونا هم بردم دادم. پسرش ویلچر را بلند می کند. پایین می آورد مادر غذا را درست می کند و می برد.
انسان وقتی در خدمت خانواده شهدا قرار می گیرد آثار و برکاتی می بیند که حضور شهید را کاملا آنجا حس می کند. شاید ما در بنیاد شهید کوتاهی کردیم که نتوانستیم این ویژگی شهدا را مطرح کنیم. آنچه مد نظر مقام معظم رهبری است؛ که بارها تاکید می کنند آثار و وصیتنامه شهدا را حفظ کنید، گنجینه بسیار عظیمی در اختیار بنیاد شهید است که حتما باید با کمک شهدا این را در اختیار مردم بگذاریم.
42 سال از انقلاب گذشت. مقام معظم رهبری در 40 سالگی انقلاب، بیانیه گام دوم را صادر کردند چون سال پختگی انقلاب بود. ایشان تشخیص دادند امروز این انقلاب و ملت به درجه و ترازی از تکامل رسیده که می تواند ادعا کند خیز 40 ساله دوم انقلاب را بردارد. معمولا در دنیا برنامه پنج ساله می دهند حضرت آقا برنامه 40 ساله دادند. اولین بار است که در تاریخ این اتفاق می افتد چون اعتقاد داشتند مردم این ظرفیت را دارند.
اگر در 40 سال سخت ترین فراز و نشیب ها را با فرهنگ ایثار و شهادت طی کردیم حتما در چله دوم انقلاب و در آرمان بلند رسیدن به تمدن نوین اسلامی که تمدن سازی توسط شهدا و جانبازان شکل گرفت؛حتما با همین فرهگ ایثار و شهادت قابل دسترسی است.
انتهای پیام/
