به گزارش خبرگزاری فارس از طرقبه‌شاندیز، روستای باصفا و تاریخی کنگ کهن با بافت کنونی۸۰۰ سال قدمت دارد ولی قدمت این روستا به ۳ هزار سال پیش بر می‌گردد، این روستا در ۱۸ کیلومتری شهر طرقبه با طبیعتی سرسبز و چشم‌نواز در دل ییلاقات شهرستان طرقبه‌شاندیز با معماری زیبا و منحصر به فرد خود، به ماسوله خراسان رضوی معروف شده است، این روستای زیبا ۴۳۲ خانوار ساکن و هزار و۴۶۳ نفر جمعیت دارد، مردمان خونگرم و مهربان این روستا اکثرا کشاورز، باغدار و دامدار هستند که از شاخص‌ترین محصولات کشاورزی این روستا گیلاس را می‌توان نام برد که جزو محصولات صادراتی این روستا است.
«چهارشنبه سوری» به جای «چهارشنبه سوزی»
همه ساله نزدیک چهارشنبه‌سوری و نوروز که می‌شود دغدغه خاصی بین خانواده‌ها وجود دارد که نکند در چهارشنبه‌سوری خطری متوجه خانواده‌شان شود، اما چهارشنبه‌سوری در کنگ متفاوت انجام می‌شود، در چهارشنبه‌سوری کنگ دست و صورتی نمی‌سوزد و اشکی از چشمان مادر و کودکی جاری نمی‌شود، چهارشنبه سوری کنگ، چهارشنبه سوری است و چهارشنبه‌سوزی نیست، نماد عشق و محبت است، تجلی همدلی و شاد بودن و تمرین بذل و بخشش، شب چهارشنبه آخر سال بزرگترها در خانه نشسته و تنقلات و کیشته(تلفظی محلی برای برگه‌ی میوه) را از قبل دم دست گذاشته‌اند و منتظر ورود «ملاقه به دستان» هستند.
جوانان و نوجوانان روستا هم که از قبل لباس‌های مبدل پوشیده‌اند به صورت انفرادی و گروهی ملاقه‌ای به دست گرفته و درب خانه‌ها را کوبیده و ملاقه را از شیار درب به داخل خانه برده و صاحبخانه هم با مهربانی ملاقه‌ها را پر از تنقلات و خشکبار می‌کند و بدین ترتیب کنگی‌ها شب چهارشنبه آخر سال را سپری می‌کنند.
مردم کنگ به این رسم زیبا می‌بالند و همه ساله آن را انجام می‌دهند، هر چند این روستای تاریخی گردشگران خارجی و داخلی بسیاری را به خود جذب کرده که در قالب گروهی و انفرادی به کنگ سفر می‌کنند و از جاذبه‌های تاریخی این روستای زیبا بهره‌مند می‌شوند، هجوم فرهنگ‌های مختلف با ورود گردشگران به کنگ هر چند در بعضی روزهای تعطیل صحنه‌های نه چندان خوشایندی را در مقابل دیدگان مردمان صبور و زحمت کش این روستا پدید می‌آورد، اما مردم باصفا، اصیل و نجیب کنگ همچنان استوار سنت‌ها و مراسمات قدیمی برجامانده از نیاکان خود را حفظ می‌کنند.
«ملاقه‌گردانی» و «قاشق‌زنی» به جای ترقه بازی
یکی از اعضای شورای اسلامی روستای کنگ در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تشریح مراسم سنتی ملاقه‌گردانی در کنگ، بیان کرد: «ملاقه‌گردانی» و «قاشق‌زنی» سنتی است که در خیلی از روستاهای طرقبه‌شاندیز از قدیم مرسوم بوده ولی اکنون در خیلی از روستاها از یاد رفته است، ملاقه‌گردانی ریشه در تاریخ ایران دارد و فقط متعلق به روستای کنگ نیست.
جواد نیک سیر، با اشاره به دوران کودکی خود که رسم ملاقه‌گردانی را انجام می‌داده، گفت: یادم می‌آید که شب چهارشنبه‌سوری لباس مبدل می‌پوشیدیم، زنان لباس مردانه و مردان لباس زنانه، سر و صورت خود را هم می‌پوشاندیم و با ملاقه‌ای در دست به درب خانه‌های اهالی روستا می‌رفتیم.
وی در ادامه افزود: با ملاقه‌ها به درب خانه می‌کوبیدیم و صاحبخانه درب را باز می‌کرد و گاهی اوقات به شوخی و خنده ملاقه را از دست ما چنگ می‌زدند که همین کارها اسباب شادی و خنده را برای ما رقم می‌زد.
این عضو شورای روستای کنگ، با اشاره به اینکه رسم ملاقه‌گردانی از بعد نماز مغرب و عشا شروع می‌شود و تا ساعت ۹ یا ۱۰ شب ادامه دارد، گفت: امسال چون تبلیغات زیادی در گروه‌های مجازی انجام دادیم عده ملاقه‌گردان هم زیاد هستند، خودم با فرزندانم و و پسران خواهرم که حدود ۸ نفر هستیم شرکت می‌کنیم و بقیه بچه‌ها و جوانان هم حدود ۱۰ گروه ۸ نفره هستند که در کوچه‌های با صفای کنگ با خنده و شادی همدیگر را می‌بینیم.
نیک سیر، تاکید کرد: همین حدس و گمانه زنی‌ها برای شناخت افراد پنهان شده در زیر لباس‌های مبدل و چهره‌های رنگ و نقاشی شده، نوعی سرگرمی سالم و شادی برای مردم فراهم می‌کند و اهالی کنگ لحظات چهارشنبه شب آخر سال خود را این‌گونه می‌گذرانند.
وی با بیان اینکه در ملاقه‌گردانی سن و سال مهم نیست، گفت: در جمع ملاقه‌گردان‌ها از کودکان نوپایی که تازه راه رفتن یاد گرفتند تا میانسال و نوجوان و جوان در کنار هم هستند، بزرگترها پا به پای کودکان و نوجوانان در ملاقه‌گردانی شرکت می‌کنند تا آنها خجالت نکشند و دلگرم باشند و از طرف دیگر حضور بزرگترها باعث می‌شود این رسم برای آیندگان روستا ماندگار شود و بچه ها رسومات در خاطرشان بماند.
نیک سیر، در ادامه بیان کرد: این رسم از گذشته بوده و برمی‌گردد به تاریخ کنگ، ملاقه‌گردانی و قاشق‌زنی یک جشن ملی بوده که متاسفانه از بین رفته و کم کم در خیلی از مناطق تبدیل به آتش‌بازی و ترقه‌بازی شده است.
عضو شورای اسلامی روستای کنگ، با اشاره به استقبال خوب صاحبخانه‌ها از ملاقه‌گردان‌ها، بیان کرد: وقتی ملاقه‌گردان‌ها به درب خانه‌ها می‌روند صاحبخانه در ملاقه آنها انواع و اقسام خوراکی‌ها را که بیشتر آن خشکبار و محصولات محلی است مثل انواع برگه‌های خشک شده میوه، جوز قند، بادام، قیسی(توت خشک) و شکلات می‌ریزد.
شادی، خنده و کیسه‌هایی پر از تنقلات به جای هراس از ترقه
ابراهیمی، یکی از ساکنین روستای کنگ که حدود ۷۰ سال سن دارد و شغلش کشاورزی است در مورد ملاقه‌گردانی، به خبرنگار فارس گفت: حدودا ۱۰ تا ۲۰ بچه پشت سر هم حرکت می‌کنند با ملاقه‌های مسی در دست، به درب خانه اهالی روستا می‌روند و با ملاقه‌های خود به درب می‌کوبند، صاحبخانه با خوش‌آمدگویی به آنها، داخل ملاقه‌های بچه‌ها، زردآلو، آلوی فرنگی، آجیل، کشمش، مویز، جوز شور و گردو می‌ریزند، ملاقه‌گردان‌ها خوراکی‌ها را داخل کیسه‌هایی که شبیه کیسه برنج است خالی می‌کنند و در ادامه راه به درب خانه‌های دیگر ساکنین روستا هم می‌روند، بعد از اینکه خوراکی‌ها را جمع‌آوری کردند، همه خوراکی‌ها را یکجا می‌ریزند و باهم تقسیم می‌کنند.
این کشاورز کنگی در مورد قدمت این رسم بیان کرد: از همان قدیم الایام ملاقه‌گردانی بوده است، وقتی بچه بودم خیلی شادتر بودم و بیشتر به خانه‌های مردم می‌رفتم، صاحبخانه‌ها با خنده و شوخی و خوش‌آمدگویی از ما استقبال می‌کردند، به هر حال ملاقه‌گردانی برنامه شادی بود که از قدیم در کنگ بوده و اکنون هم این رسم شاد را بچه‌های ما ادامه می‌دهند.
انتقال رسم و رسومات قدیمی به کودکان
طاهونچی، یکی دیگر از اهالی روستای کنگ که ۳۹ سال سن دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: هرساله ملاقه‌گردانی در کنگ انجام می‌شود، حس و‌حال خوبی دارد با یک عده بچه جمع می‌شویم و به در خانه اهالی روستا می‌رویم، ملاقه‌گردانی یک سنت قدیمی و باصفا است که در چهارشنبه آخرسال شادی و خنده را برای ما و اطرافیان‌مان به وجود می‌آورد برخلاف آتش‌بازی و ترقه‌بازی که کاری خطرناک است.
وی اظهار کرد: امیدوارم این سنت‌های زیبای قدیمی را حفظ کنیم و برای آیندگان به یادگار بگذاریم، بچه‌های کوچک را ما با خود به ملاقه‌گردانی می‌بریم و برایشان توضیح می‌دهیم تا این رسم و رسومات را خوب یاد بگیرند و فراموش نکنند.
=======================
گزارش از: اعظم دوست حصار
======================
انتهای پیام/س /۷۰۰۶۸
