بابک زمانی‌پور امروز در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس در شهرکرد در رابطه با آئین سیزده‌بدر در میام اقوام شهرکرد قدیم گفت: در زمان قدیم همانند روزگار امروز میوه به وفور در منازل یافت نمی‌شد لذا روز سیزده‌بدر نارنجی را که هنگام سال تحویل روی سبزه گذاشته بودند را در چای ریخته و به عنوان «آب بهار» با اعضای خانواده می‌خوردند.
کارشناس تاریخ در چهارمحال و بختیاری افزود: شب قبل از سیزده‌بدر بانوان اگر حس می‌کردند ممکن است فردا هوا بارانی شود بر چشم خروس که نماد مرد است سرمه می‌کشیدند که آسمان با این کار خجالت بکشد. (در واقع این حرکت بیانگر قدرت بانوان بود که بر چشم خروس که نماد مردان است هم اعمال نظر می‌کنند.)
مردم شهرکرد قدیم روز تعطیلات کجا می‌رفتند؟
وی ادامه داد: مردم شهرکرد قدیم معمولٱ در تعطیلات به خصوص شنبه اول سال و سیزده فروردین به گودار چشمه معروف به گودال چشمه می‌رفتند و مردها مشغول بازی دوگمبه، سه گمبه، شاه و وزیر، کشتی و بازی‌های مردانه و خانم‌ها مشغول آماده‌سازی خوراک می‌شدند.
سر سیزده بریده می‌شود!
زمانی‌پور افزود: بانوان شهرکرد قدیم در بعدازظهر روز سیزده‌بدر با سبزی‌های طبیعی که در مراتع می‌رویید آش می‌پختند اما با این تفاوت که این آش حتماً باید در منزل میل شود زیراکه معتقد بودند با اینکار سر سیزده بریده می‌شود.
وی بیان کرد: مردم قدیم معتقد بودند گره زدن سبزه‌های تازه روئیده در بهار خوش بختی و خوش یمنی به همراه دارد، بانوان با گره زدن سبزه‌های دشت برای یکدیگر آرزوی خوشبختی و یا برای تازه عروسان آرزوی فرزند می‌کردند و تصنیف «سیزده بدر، سال دگر، بچه بغل، ور و ور و ور، ور و ور و ور» را می‌خواندند که این کار نشانه از پیوند ایران باستان دارد و معتقد بودند که از انسان‌ها باید با هم پیوند بخورند.
زمانی‌پور گفت: گره زدن و گره باز کردن در فرهنگ چهارمحال‌وبختیاری از قدیم‌الایام وجود دارد که بر ضریح امامزاده‌ها قفل و یا پارچه‌هایی را مشاهده می‌کنید که افراد با نیت اینکه اگر قفلشان باز شود مشکشان نیز حل می‌شود این گره‌ها را زده‌اند.
وی اظهار داشت: بعد از تعطیلات نوروز آقایان به کار «جوب روفی یا جوق روفی» مشغول می‌شوند و مسیر آب را با بیل باز می‌کنند و به این زمان «قره‌یاز یعنی سیاه بهار» می‌گویند زیرا که کشاورزان همه محصولات خود را تا به حال خورده‌اند و تا رویش محصولات جدید عمر خود را در سیاه بهار سپری می‌کنند.
کارشناس تاریخ هم استانی بیان کرد: سفرهای زیارتی بعد از قره‌یاز آغاز می‌شد که مردم استان معمولاً در اولین سفر خود به امامزاده شاه منظر(ع)، سیدمحمد بهاءالدین(ع) و امامزاده سید سعید واقع در شهر چلیچه(ع) می‌رفتند که این امامزاده‌ها را تنها یک بار برای سفر در طول سال انتخاب می‌کردند ولی به صورت هفتگی به شاهزاده عزیزالله(ع) شهرکیان سر می‌زدند.
«یا گاراج نادری یا محضر حائری»
زمانی‌پور در پایان گفت: بانوان به سفر در سه فصل بهار به دلیل آب و هوای خوب این منطقه در این فصل به خصوص روزهای ابتدایی فروردین علاقه خاصی داشتند و شعر «یا گاراج نادری یا محضر حائری» و«یا سدبادین(امامزاده سیدبهاءالدین) یا طلاق/ با ماشین نشد با الاغ» که اشاره به تنها گاراج نادری شهرکرد و دفترخانه ازدواج حائری در شهرکرد قدیم دارد را می‌خواندند و سفر زیارتی در اول سال را مغتنم می‌دانستند و البته بیشتر مردم هر شهر امامزاده شهر خود را برای سفر انتخاب می‌کردند که مسافت کمتری را طی کنند.
انتهای پیام/ 68036/ی
