به گزارش بهداشت نیوز، دکتر سیدحمید خویی، دبیر انجمن علمی داروسازان ایران درباره واکسن کرونا و احتمالات پیرامون آن می گوید: واکسن کرونا بیش از اینکه در چهارچوب بحث های پزشکی ارزیابی شود ماهیتی سیاسی و اقتصادی پیدا کرد، بخصوص ماهیتی سیاسی پیدا کرد. مثلا اگر فایزر تولید و اثر بخشی واکسن کرونا را یک هفته زودتر اعلام می کرد شاید شانس انتخاب مجدد ترامپ برای ریاست جمهوری محتمل بود. در دنیا بخشی از مقابله چین و روسیه و آمریکا در عرصه واکسن کرونا متجلی شد.
وی همچنین معتقد است: هیچ دلیلی ندارد که توقع و امید کاذب افراطی ایجاد کنیم و بگوییم که با واکسن همه چیز حل می شود. به نظر من ما با شیوع کرونا وارد فصل جدیدی از حیات بشر شده ایم و باید با این سبک زندگی خو بگیریم. این سبک شاید سال های سال به درازا بکشد. ویروس در جعبه جادویی خود برگ های رو نکرده زیادی دارد و کووید ۱۹ آخرین عضو این خانواده نخواهد بود و بعید نیست که دیر یا زود با نسل های بعدی بیماری روبرو بشویم.
متن گفت وگوی خبرنگار شفقنا زندگی با دکتر خویی را می خوانید:
_ چند کشور تزریق واکسن کرونا را آغاز کرده اند ایران نیر اعلام کرده است که بیست میلیون دوز واکسن پیش خرید کرده ولی بانک مرکزی اعلام می کند ما برای خرید واکسن مشکل داریم اگر این واکسن به سرعت به دست مردم نرسد چه باید کرد؟
من شخصا چشم امیدی به واکسن کرونا ندارم و احتمال زیادی نمی دهم که نه ما و نه کشور های دیگر دنیا بتوانند با واکسن به زندگی قبل از کرونا برگردند. یعنی اولا هنوز ایمنی واکسن کرونا در دراز مدت اثبات نشده است و هنوز معلوم نشده است که واکسن در دراز مدت عوارضی ایجاد می کند یا نه؟ در انگلیس که دیروز اولین تزریق واکسن انجام گرفت بخش زیادی از مردم نگران هستند که این واکسن را تزریق کنند چون دارو ها در مرحله آزمایش های بالینی ارزیابی عوارض را پشت سر می گذارند ولی به دلیل فضای اورژانسی کرونا در جهان به نظر می رسد این مرحله طی نشده و حتی دانشمندان آمریکایی انگلستان را مورد انتقاد قرار دادند که در مورد واکسن کرونا عجله کرده است. یعنی هنوز اطلاعاتی کافی برای قضاوت در مورد واکسن کرونا نداریم. قبلا هم نمونه هایی وجود داشت که واکسنی آمده ولی به دلیل عوارضی که در دراز مدت دارد از لیست داروئی حذف شده است. صرف نظر از اینکه واکسن کرونا هنوز به طور اطمینان بخشی قابل اعتماد نیست مساله دوم این است که مصونیت اجتماعی وقتی ایجاد شود که بالای ۹۰ درصد مردم این واکسن را بزنند. اگر واکسن وارد ایران شود معنی این است که باید ۱۵۰ میلیون دوز واکسن وارد شود چون هر واکسن باید دو بار زده شود و برای ۷۵ میلیون نفر جمعیت امکان واکسینه شدن فراهم شود. اگر واکسن در داخل ساخته شود و استاندارد های لازم را تامین کند برای واکسینه کردن این میزان از جمعیت کشور حداقل یک سال زمان می بریم. خطر سوم این است که ویروس سوش جدیدی تولید کند. بعید نیست که در سال های آینده با کویید بیست و کووید ۲۱ و کووید ۲۲ روبرو بشویم چون ویروس قدرت خارق العاده ای در تغییر هویت دارد و معمولا وقتی با خصوصیات ژنتیکی تغییر ماهیت می دهد خصوصیت جدیدی پیدا می کند.
_ آیا این احتمال وجود دارد که ویروس کرونا خود به خود از بین برود؟
بله این احتمال وجود دارد که ویروس خود رشد و تکثیرش را متوقف کند ولی هیچ کسی نمی تواند در مورد زمان آن پیش بینی داشته باشد.
_ چرا با این وجود برخی کشور ها در تزریق واکسن عجله کردند؟
به عقیده من واکسن کرونا بیش از اینکه در چهارچوب بحث های پزشکی ارزیابی شود ماهیتی سیاسی و اقتصادی پیدا کرد، بخصوص ماهیتی سیاسی پیدا کرد. مثلا اگر فایزر تولید و اثر بخشی واکسن کرونا را یک هفته زودتر اعلام می کرد شاید شانس انتخاب مجدد ترامپ برای ریاست جمهوری محتمل بود. در دنیا بخشی از مقابله چین و روسیه و آمریکا در عرصه واکسن کرونا متجلی شد و به نظر می رسد روس ها با شتاب اعلام کردند که واکسیناسیون عمومی خود را به زودی شروع می کند. در چین واکسن از همان موسسه در ووهان برخاست که بیماری از آن منطقه منتشر شده بود. در حقیقت نوعی رقابت سیاسی در جریان است. چون به هر حال اگر حتی نصف جمعیت کره زمین واکسن بزنند ۴ میلیارد نفر واکسن می خواهند که ۸ میلیارد دوز است و بار اقتصاد عظیمی خواهد بود و اینکه چه کسی چه سهمی از این بازار بر می دارد مساله مهمی است.
_ در خصوص تجدید سالانه واکسن چه نظری دارید؟
داده های روشنی وجود ندارد تا به ما بگوید این واکسن برای چه مدتی ایمنی ایجاد می کند. چون در دو سه ماه پیش در تحقیقات ما بیشترین زمان برای ایمنی واکسن کرونا ۷۹ روز بود. امروز مشخص نیست آیا این واکسن ها ایمنی دائمی ایجاد می کند یا ایمنی موقت خواهد داشت و آیا مثل واکسن آنفولانزا باید همه ساله تزریق شود یا نه؟ با وجود نزدیک به یک سال مشاهده و بررسی ویروس ما هنوز هم فقر اطلاعات داریم.
_ گفته می شود کسانی که به کرونا مبتلا می شوند احتمال ابتلای مجدد کمتری دارند؟
ما اینجا اطلاعات ضد و نقیضی داریم. آقای دکتر حریرچی در یکی از مصاحبه های خود گفته بودند که کسانی که دوباره مبتلا می شوند در حقیقت اوج گرفتن همان ابتلای اول را تجربه می کنند. در مقابل برخی عقیده داشتند این عفونت هیچ ایمنی ایجاد نمی کند. اخیرا در یکی از خبرها خوانده ام که یک بار ابتلا به هیچ وجه برای ابتلای بعدی مصونیت ایجاد نمی کند. عملا یافته های علمی مشخصی برای پاسخ به این سوال نداریم.
_ اخبار مربوط به واکسن کرونا سطح امید را در جامعه بالا برده است. به هر حال این امیدبخشی چه اندازه واقعی و چه اندازه کاذب است؟
به نظر من امید زایی افراطی یک خطا است که ما در کشور انجام می دهیم. تجربه واکسن آنفولانزای امسال باید قابل توجه باشد. سه چهار ماه پیش بحث واکسن آنفولانزا به شدت التهاب ایجاد کرد همه به دنبال واکسن آنفولانزا بودند و اعلام نگرانی می کردند که اگر امسال واکسن آنفولانزا نباشد فاجعه پیش می آید. واقعیت این است که متاسفانه و یا خوشبختانه به دلیل تحریم ها امکان تامین وعده اولیه دولت هم فراهم نشد و تعداد بسیار محدودی واکسن وارد کشور شد که عدد آن از آنچه در ابتدا ادعا شده بود بسیار کمتر بود ولی اتفاقی رخ نداد و این تب آرام آرام فروکش کرد. من از روز اول پیش بینی می کردم که به دلیل ماسک و فاصله گذاری ریسک آنفولانزا بسیار کاهش پیدا خواهد کرد و به طور جدی به همین صورت بود و تا اینجا که کم کم پاییز را پشت سر می گذاریم شیوع بسیار کمتر از این بود که پیش بینی و هشدار داده می شد لذا هیچ دلیلی ندارد که توقع و امید کاذب افراطی ایجاد کنیم و بگوییم که با واکسن همه چیز حل می شود. به نظر من ما با شیوع کرونا وارد فصل جدیدی از حیات بشر شده ایم و باید با این سبک زندگی خو بگیریم. این سبک شاید سال های سال به درازا بکشد. ویروس در جعبه جادویی خود برگ های رو نکرده زیادی دارد و کووید ۱۹ آخرین عضو این خانواده نخواهد بود و بعید نیست که دیر یا زود با نسل های بعدی بیماری روبرو بشویم.
_ در حقیقت ماسک به پوشش جدیدی تبدیل می شود و بخشی از پوشش ما خواهد شد همچنین فاصله گذاری اجتماعی. ایرانی ها اهل دورهمی و سفر بودند و این با زندگی ایرانی در تضاد است.
شاید ۵۰ سال پیش زندگی آپارتمان نشینی امروز ما برای آن مردم که خانه های حیاط دار داشتند همانقدر سخت و غیر قابل تصور بود که شرایط جدید امروز برای ما. لذا بسیاری از مسائل برای آدم های یک عصر سخت است ولی شرایط ویزگی های جدیدی را تحمیل می کند.
_ آیا می توان گفت امید بخشی کاذبی در جریان است؟
من فکر می کنم در این سازمان ها کد هایی داده می شود باید نسبت به خوشبینی ها محتاط بود. داده های علمی روشنی نداریم که بتوانیم با نگاهی واقع گرایانه اعلام نظر کنیم و بگوییم در فلان زمان می توانیم از کرونا خلاص بشویم.
_ در مورد واکسن کرونای ایرانی اطلاعاتی دارید که در حال حاضر در چه مرحله ای است و چه زمانی احتمالا می تواند در دسترس مردم قرار گیرد؟
ما در ایران پتانسیل های ساخت واکسن و فن آوری و دانش فنی آن را داریم و این استعداد بالقوه در کشور وجود دارد و من امیدوارم به زودی به توفیق نهایی دست پیدا کنیم. ولی به نظر من دلخوشی ما باید محتاطانه باشد اما دلیلی برای بدبینی نداریم به هر حال کرونا واقعیت زندگی است که باید با آن تعامل کرد و زندگی را برای به حداقل رساندن خطر تعدیل کرد.
_ برای کسانی که نگران واکسن هستند و با نگاهی محتاطانه به واکسن می نگرند و اعتماد چندانی ندارند چه توصیه ای دارید؟
نگاهی از ابتدا شکل گرفت که برخاسته از فیلم های هالیوودی بود که ویروسی ساخته می شود و دنیا را درگیر می کند و یا برخی پیش بینی ها که در برخی رسانه ها آمد برخی عنوان کردند این ویروسی دست ساز است و به عنوان سلاح بیولوژیک به کار می رود یا اینکه این روز ها می خوانیم که در واکسن ها نوعی میکرو چیپ به کار می رود که از بیرون کنترل می شود و خصوصیات ژنتیک انسان را تغییر می دهد. گاهی در شبکه های اجتماعی هشدار هایی داده می شود این صحبت ها در مورد واکسن آنفولانزا نیز می شد و آن را خطرناک ارزیابی می کردند ولی تا امروز هیچ یافته علمی که بتواند این نگاه های بدبینانه و این مباحث را تایید کند ندیده ام و نمی توانم قضاوتی در این مورد داشته باشم. به نظر می رسد چنین افکاری بیش از اینکه مستندات علمی داشته باشد برخاسته از تلقینات فیلم های تخیلی است.
