به گزارش روز سه شنبه ایرنا، در این کشور طبق رسم قدیم و جدید، دو بار در سال جشن سال نو گرفته میشود. یکی به استناد تقویم میلادی و دیگری عید نوروز به نشانه احیای دوباره آداب و رسوم دیرینه مردم ترکمنستان.
در ترکمنستان عید نوروز جشن کشاورزانی است که آذوقه مردم را تأمین میکنند و به همین دلیل کشاورزان دامنههای کوه «کپت داغ» و کنارههای آمودریا با عظمت خاصی نوروز را جشن میگیرند.
در ترکمنستان مانند دیگر جمهوریهای آسیای مرکزی، ترکمن ها برای چندین دهه تا رسیدن به دوران گورباچف و اصلاحات سیاسی او اجازه برگزاری مراسم برای استقبال از بهار تحت نام نوروز را نداشتند.
با فروپاشی شوروی سابق توجه به سنت ها و ارزشهای ملی و دینی میان ملت های آسیای مرکزی از جمله ترکمن ها روز به روز بیشتر شد تا جایی که امروزه بسیاری از سنن نیاکان ترکمن ها که طی دهه ها مورد بی توجهی و بی مهری قرار گرفته بود، احیا شده و دولت نیز نسبت به آن اهتمام ویژه ای دارد.
ترکمن ها برگزاری مراسم نوروز را بازگشت دوباره به سنت های گذشته خود و در حقیقت ریشه های هویتی خویش می دانند و معتقدند که برگزاری این گونه مراسم در کنار اعیاد اسلامی از مشخصه های ترکمن ها می باشد.
دولت ترکمنستان در سال ۱۹۹۲ میلادی یعنی یک سال پس از استقلال از شوروی، نوروز را به عنوان یکی از اعیاد ملی این کشور اعلام کرد.
آیین های نوروزی ترکمنستان در میادین اصلی شهرها و روستاها برگزار می شود و رقص و آوازهای محلی جزو جدایی ناپذیر مراسم سنتی ترکمن ها در استقبال از تجدید حیات طبیعت است.
ترکمن ها برای غنابخشیدن به جشن نوروز دو جشن روز زن و جشن بهار را نیز با ایام نوروز پیوند داده و سه جشن نوروز، بهار و زن را در آخرین روز اسفند و دو روز اول سال شمسی بر گزار می کنند و این روزها در ترکمنستان تعطیل عمومی است و جشن های بزرگی نیز به همین مناسبت برپا میشود.
در استقبال از نوروز ترکمن ها از روزهای قبل از پایان اسفند به آذین بندی شهرها و روستاهای خود و نیز تدارکات پذیرایی ها و میهمانی رفتن ها و میهمانی دادن می پردازند.
به اعتقاد مردم ترکمنستان، زمانی که جمشید به عنوان چهارمین پادشاه پیشدادیان بر تخت سلطنت نشست، آن روز را نوروز نامید.
آشپزی زنان ترکمن در عید نوروز
زنان ترکمن از روزها قبل از نوروز اقدام به طبخ انواع شیرینی و خوراکیهای شیرین که سمنو یکی از آنهاست، می کنند و شیرینی را در سال نو به خانه میآورند.
از غذاها و شیرینیهای سنتی و محلی ترکمنها نوروز کچه، نوروز بامهاست که جای خاصی در سفرههای نوروزی ترکمنها دارد. مردم ترکمنستان در این روزها با پختن غذاهای معروف نوروزی مانند نوروز کجه، نوروز بامه، سمنی (سمنو) و اجرای بازیهای مختلف توسط جوانان ترکمن حال وهوای دیگری به این جشن و شادی میدهند.
دید و بازدید
در استقبال از نوروز ترکمنها از روزها قبل از پایان اسفند به آذین بندی شهرها و روستاهای خود و نیز تدارکات پذیراییها و میهمانی رفتنها و میهمانی دادن میپردازند.
رسانه های دیداری، شنیداری و مکتوب ترکمنستان در استقبال از سال نو و احیای سنت های بومی و قومی توجه خاصی نشان می دهند و در روزهای نوروز گاه حجم برنامه های نوروزی در رادیو و تلویزیون دولتی این کشور تا حدی است که عملا نوبت به پخش هیچ برنامه دیگری نمی رسد و تمامی برنامه های عمومی نوروزی مانند جشن ها و مراسم به صورت زنده از تلویزیون پخش می شود.
در ادبیات ترکمن ها از جمله شعر، نوروز جایگاه ویژه ای دارد و با جرات می توان گفت که هیچ شاعر ترکمنی نیست که در وصف نوروز شعر نسروده باشد. در اغلب اشعار شاعران ترکمن در پاسداشت نوروز می توان شکرگزاری خداوند برای بهاری دوباره و آرزوی سال خوب و با برکت و پرمحصول توام با باران کافی در این کشور تقریبا کویری را دید.
رقص و آوازهای محلی جزو جدایی ناپذیر مراسم سنتی ترکمنها در استقبال از تجدید حیات طبیعت است و مسابقات اسب سواری که در میان ترکمنها جایگاه خاصی در همهٔ سال دارد، در نوروز بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. از این رو جشنهای نوروزی ترکمنها با مسابقات اسب سواری توام است و این مسابقهها از ارکان اصلی جشنهای نوروزی ترکمن هاست.
مسابقات
آیینهای عمومی نوروزی در ترکمنستان معمولاً در میدانهای اصلی شهرها و روستاها برگزار میشود و مردان و زنان جوان ترکمن نیز در روزهای جشن، بازیها و سرگرمیهای ویژهای از جمله سوارکاری، کشتی، پرش برای گرفتن دستمال از بلندی، برپایی جنگ خروس، شاخ زنی قوچها و بازی شطرنج برگزار میکنند.
به هنگام انجام این بازیها و سرگرمیها، ترکمنهای زیادی در محل جمع میشوند و با تشویقهای پی در پی به این مسابقات رونق خاصی میدهند. پوشیدن لباس نو، دید و بازدید و پریدن از روی آتش از دیگر رسوم ترکمنها در ایام عید نوروز است.
عیدی دادن و عیدی گرفتن از سنت های ترکمن ها در نوروز است و این سنت آنقدر قوی است که رییس جمهوری خود را موظف و مکلف به عیدی دادن به ملت میداند.