ماجرای کارتهای زرد به وزرا به مجلس هشتم برمیگردد زمانی که نمایندگان تصمیم گرفتند برای تقویت بُعد نظارتی قوه مقننه سازوکاری بنا کنند تا براساس آن هرگاه احساس کردند یک وزیر انتظاراتشان را پاسخ نمیدهد، بتوانند دست به جیب شوند و کارت زرد را به او نشان دهند و اگر کار به سومین کارت زرد برسد، استیضاح او را کلید بزنند. طبق آییننامه داخلی مجلس در صورتی که یک سؤال از وزیر در صحن علنی مطرح شود، پس از توضیحات وزیر، در صحن علنی رأیگیری میشود و اگر نصف بهعلاوه یک نمایندگان حاضر از توضیحات وزیر قانع نشده باشند، بهعنوان یک اخطار یا کارت زرد به وزیر محسوب میشود.
ماده ۲۱۱ آییننامه داخلی مجلس میگوید: چنانچه در هر دوره مجلس، سه بار با رأی اکثریت نمایندگان حاضر، سؤالات نمایندگان از هر وزیر وارد تشخیص داده شود طرح استیضاح وزیر درصورت رعایت مفاد اصل هشتاد و نهم (۸۹) قانون اساسی و آییننامه داخلی در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت.
** اولین کارت زرد مجلس یازدهم به زنگنه
نمایندگان در جلسه علنی روز (چهارشنبه نهم مهر ماه) مجلس شورای اسلامی سوال ابراهیم رضایی نماینده دشتستان از بیژن زنگنه وزیر نفت دربارهی علت عدم بهرهبرداری از فاز ۱۴ پارس جنوبی مطرح شد.
رضایی پس از توضیحات وزیر نفت گفت که از پاسخهای وزیر قانع نشده و تقاضای رسیدگی حقوقی درباره این موضوع را دارد، چون تکمیل نشدن فاز ۱۴ پارس جنوبی مصداق ترک فعل است و حتی باید در این باره تحقیق و تفحص صورت گیرد.
بر اساس این گزارش در نهایت نمایندگان در این جلسه با ۸۲ رای موافق، ۱۲۹ رای مخالف و ۹ رای ممتنع از مجموع ۲۴۱ نماینده حاضر در مجلس شورای اسلامی اعلام کردند که آنها هم از پاسخهای وزیر نفت قانع نشدند، لذا مجلس یازدهم اولین کارت زرد را به زنگنه داد.
** کارت زرد مجلس به دژپسند وزیر اقتصاد درباره تخلف در واگذاری شرکت هفت تپه
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز (سه شنبه ۹ دی ماه ۹۹) پاسخهای فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی به سؤال احمد نادری نماینده مردم تهران را قانع کننده تشخیص ندادند.
این عضو کابینه دولت دوازدهم بعد از توضیحاتش درباره واگذاری شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه و عدم اغناء نمایندگان با ۱۷۳ رای موافق ۶۱ رای مخالف و ۱۱ رای ممتنع از مجموع ۲۵۲ نماینده حاضر در جلسه علنی از بهارستاننشینان کارت زرد گرفت.
احمد نادری نماینده مردم تهران در سوالی مشترک با سید نظام الدین موسوی و علی خضریان دیگر نمایندگان تهران تخلفات صورت گرفته در واگذاری شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه خوزستان و چرایی عدول از مقررات و شفاف نبودن این خصوصیسازی را از وزیر امور اقتصاد و دارایی سؤال کرده بودند.
** کارت زرد نمایندگان به غلامی
بررسی سوال رحمت الله نوروزی نماینده علیآباد کتول از منصور غلامی وزیر علوم درباره علت عدم افزایش ۵۰ درصدی حقوق و دستمزد کارشناسان وزارت علوم در دستورکار نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز (سه شنبه ۲۳ دی ماه ۹۹) و قرار داشت.
پس از پاسخهای منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به سؤال رحمت الله نوروزی نماینده مردم علی آباد کتول در مجلس وکلایملت پاسخهای این عضو کابینه را قانع کننده تشخیص ندادند و به وزیر علوم کارت زرد نشان دادند.
طبق این گزارش، از ۲۴۸ نماینده حاضر در صحن علنی مجلس فقط ۶۹ نماینده پاسخهای وزیر علوم را قانع کننده دانسته و ۱۴۶ نماینده این پاسخها را قانعکننده ندانستند، ضمن این که ۱۸ رأی هم ممتنع بود.
** ۲ کارت زرد مجلس به ظریف در یک روز
بر اساس این گزارش، سؤال فرهاد بشیری نماینده مردم پاکدشت در مجلس شورای اسلامی از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در جلسه علنی روز (سهشنبه ۳۰ دیماه ۹۹) قوه مقننه مورد بررسی وکلای ملت قرار گرفت.
نهایتاً وکلای ملت با ۹۰ رأی موافق، ۱۳۸ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه از پاسخهای وزیر قانع نشدند؛ بنابراین وزیر امور خارجه از نمایندگان کارت زرد خود را در جلسه امروز از وکلای ملت گرفت.
در ادامه جلسه نمایندگان مجلس همچنین از اظهارات محمدجواد ظریف در پاسخ به سوال جواد کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره اظهارات ظریف پس از شهادت حاجقاسم سلیمانی و اعلام مذاکره مجدد با آمریکا در موضوع برجام را قانعکننده ندانستند و دومین کارت زرد را به وزیر خارجه نشان دادند.