زهرا امینی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر تاب آوری را مجموعه مهارت‌هایی برای مواجهه صحیح با شرایط دشوار زندگی، حفظ آرامش درونی و کسب سازگاری مناسب با مسائل و مشکلات موجود در پیرامون خود، برشمرد و اظهار داشت: امروزه خانواده‌های ایرانی با مسائل متعددی اعم از افزایش تورم و کاهش قدرت خرید، بیکاری، مصرف گرایی و افزایش سطح توقعات در بعد اقصادی و فردگرایی، استقلال طلبی و آزادی خواهی‌های افراطی در بعد روانی و اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنند که تقویت مهارت تاب آوری به حل و فصل درست این مسائل کمک می‌کند.
وی با بیان اینکه بسیاری از تعارضات زناشویی ناشی از عدم مدیریت صحیح هیجانات و برخوردهای شتاب زده و افراطی در مواجهه با مشکلات خانوادگی است، تصریح کرد: افراد تاب آور، درک درست‌تری از هیجان‌های خود دارند و در هنگام بروز احساساتی نظیر خشم و برانگیختگی عصبی یا ناکامی، شکست و سرخوردگی، به جای برون ریزی یکباره هیجانات خود و ایجاد مشاجره با همسر و فرزندان، تحمل و بردباری به خرج داده و پس از کسب آرامش درونی، به بررسی دقیق مشکل و پیدا کردن راه حل های منطقی برای آن می‌پردازند.
آموختن مهارت حل مساله یکی از عناصر مهم تاب آوری است
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، آموختن مهارت حل مساله را یکی از عناصر مهم تاب آوری دانست و خاطرنشان کرد: همه زوجین در سال‌های زندگی مشترک با مسائل و مشکلات گوناگونی مواجه می‌شوند اما برخی با اتخاذ شیوه صحیح حل مساله، به واکاوی مشکل، یافتن راه حل های منطقی و رفع و رجوع مساله می‌پردازند و برخی دیگر با واکنش‌های تند و هیجان زده، به سرعت، به سمت متارکه و جدایی پیش می‌روند.
این متخصص پزشکی اجتماعی، گفتگو، همدلی و ایجاد روابط اجتماعی گسترده را از دیگر مهارت‌های مهم تاب آوری عنوان کرد و اظهار داشت: افراد برخوردار از مهارت تاب آوری، در هنگام مواجهه با مشکلات شغلی، اجتماعی و خانوادگی، در گام نخست، به گفتگو با طرف مقابل اعم از همسر، کارفرما، دوست و… پرداخته و درصدد حل تعارضات پیش آمده و بهبود روابط بین فردی بر می‌آیند و در مرتبه بعد، چنانچه به کمک دیگران نیاز باشد، ضمن برقراری ارتباط صمیمانه با نزدیکان خود یا متخصصین امر، از آنها درخواست مشورت و همفکری می‌نمایند، از این رو با اتکا به اندیشه و تجارب دیگران، مشکلات پیش آمده را به راحتی رفع و رجوع می‌کنند.
اعتماد به نفس بالا تاب آوری را تقویت می‌کند
امینی، اعتماد به نفس بالا و دارا بودن هویت مستحکم را یکی از عوامل مؤثر در افزایش تاب آوری ذکر کرد و افزود: افرادی که از اعتماد به نفس بالا و هویت استواری برخوردارند، در هنگام رویارویی با مسائل زندگی، احساس ضعف و ناتوانی نمی‌کنند بلکه با تکیه بر تجارب و توانایی‌های خود، به جای یاس و افسردگی، به مقابله با شرایط پیش آمده و از میان برداشتن موانع می‌پردازند.
وی ادامه داد: افراد دارای هویت مستحکم همچنین، خود را حق به جانب و مبرا از خطا و اشتباه نمی‌دانند و در هنگام بروز تنش‌های بین فردی در زندگی مشترک یا محیط‌های شغلی، به سادگی اشتباه خود را پذیرفته و فضا را به سمت صمیمیت و وفاق بی‌شر پیش می‌برند.
سرپرست واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان، فرافکنی، غفلت از خود و ربط دادن مشکلات به عوامل بیرونی را از جمله رفتارهای نابالغانه در مواجهه با مسائل زناشویی دانست و تصریح کرد: افراد فاقد مهارت تاب آوری در هنگام مواجهه با مشکلات، موضوع را از محیط خانه فراتر برده و والدین و خواهر و برادرهای خود و همسرشان را نیز درگیر مساله می‌کنند که این امر، جایگاه و شانیت آنها را تنزل داده و زمینه را برای دخالت‌های مستمر دیگران فراهم می‌کند.
وی تحلیل درست از مسائل و پرهیز از اغراق و فاجعه سازی را عاملی مهم در حفظ زندگی مشترک و رسیدن به آرامش و تفاهم ذکر نمود و خاطرنشان کرد: تقویت تاب آوری موجب می‌شود افراد به جای اغراق در تحلیل مشکلات که حاصل آن، مواجه شدن با احساس ضعف، اضطراب و ناتوانی است، به مشکلات پیش آمده به عنوان یک فرصت برای کسب تجارب جدید نگاه کنند و مهارت‌های خود را در رویارویی با مسائل، به شدت افزایش دهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، توکل، خوش بینی و معنویت را از دیگر عوامل مؤثر در تاب آوری و سازگاری بهتر با مشکلات زندگی برشمرد و تاکید کرد: امید به بهبود شرایط، اتکا بر معنویت و انجام مناسک دینی نظیر توکل، توسل و دعا از فشارهای روانی افراد کاسته و آنها را در رویارویی با مسائل زندگی مقاوم‌تر می‌کند.
سرپرست واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان اصفهان، درس مهارت‌های زندگی در مدارس، کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی در دانشگاه‌ها، جلسات آموزشی پیش از ازدواج در مراکز بهداشت و نشست‌های مشاوره فردی و گروهی در مراکز مشاوره شهر را از جمله ظرفیت‌های مناسب برای آموختن مهارت تاب آوری به افراد دانست و یادآو شد: هرگونه تلاش برای انتقال این مفاهیم به زوجین، به منزله سرمایه گذاری عظیمی است که بنیان خانواده‌ها را حفظ نموده و از بروز هزینه‌های مادی و معنوی ناشی از طلاق و از هم گسیختگی خانواده‌ها پیشگیری می‌کند.
