سال ۱۳۹۹ با تمام اتفاقات تلخ و شیرینش به پایان رسید. ابتدای این سال که با شیوع ویروس کرونا آغاز شد و انتهای این سال هم با همین ویروس خاتمه یافت، اما اثری که این ویروس به صورت زنجیره‌ای روی اقتصاد داشت، رنگ بورس را هم به طور دائم تغییر می‌داد، اما باز هم بازار سهام به عنوان پربازده‌ترین بازار در سال گذشته معرفی شد و اگر سهامداران این بازار با هوشیاری و احتیاط در خرید و فروش سهام مورد نظر خود اقدام می‌کردند می‌توانستند سود خوبی کسب کنند و دیگر نیازی نبود تا در بازارهای موازی آن هم سرمایه‌گذاری کنند.
بازار سهام در سال گذشته حدود ۱۵۷ درصد رشد کرد و شاخص کل به بالای یک میلیون واحد رسید و این شرایط به گونه‌ای رقم خورد که نماگر اصلی بورس در مرداد ماه، به بالای ۲ میلیون واحد هم رسیده بود، اما جو روانی حاکم بر بازار و همچنین مسائل دیگر اقتصادی باعث شد تا این بازار نتواند مدام رشد داشته باشد و علاوه بر این، به عقیده خیلی از سهامداران دولت برای تأمین کسری بودجه سال ۹۹ با عرضه اوراق سرمایه‌گذاری از بازار سرمایه سوء استفاده کرده است که همین مسئله باعث بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به بورس شد و پول زیادی هم از این بازار خارج شد.
نکته قابل توجه دیگر در بازار سرمایه قیمت سهام خواهد بود؛ برخی از سهم‌ها در بازار رشد قابل توجهی داشتند و قیمت این سهم‌ها در بازار با سودشان تطبیق ندارد و سهام گران به حساب می‌آیند و برخی از سهم‌ها هم در بازار هستند که به نسبت P/E معقولی دارند و بر اساس سودشان قیمت مناسبی دارند بنابراین، بازار برای سهام با قیمت پایین و P/E مناسب رشدی خواهد بود و برای سهامی که تناسبی بین سود و قیمتشان وجود ندارد، کاهشی خواهد بود
به هر حال، علاوه بر این شرایط، باید مسائل بنیادی بازار را هم در نظر گرفت؛ جایی که بازارهای جهانی کامودیتی‌ها و نفت گزارش داده‌اند که قیمت‌های افزایشی است و گزارش سودآوری شرکت‌ها نشان‌دهنده افزایش سود آن‌ها در سال گذشته بوده است که همین مسائل می‌تواند باعث شود تا بورس در سال جدید هم رشد خوبی را تجربه کند و در این میان، مسائل بسیار زیادی هم ممکن است وجود داشته باشد که باز هم سرمایه‌گذاران بتوانند به بورس اعتماد کنند و باز هم پول‌های خود را به سمت این بازار سرازیر کنند.
سال گذشته، سالی بود که بسیاری از سهم‌های کوچک رشد خوبی در قیمت خود تجربه کردند، اما در مقابل، سهم‌های بزرگی از جمله «فولاد»، «ذوب»، «شستا» و چند سهم بزرگ گروه فرآورده‌های نفتی اصلاحات شدیدی را پشت سر گذاشتند که باعث ضرر و زیان عده زیادی از سهامداران بازار شد، ولی با پایان یافتن سال و آغاز سال جدید، سرمایه‌گذاران با معاملات انتهای سال، امید بیشتری نسبت به بازار سرمایه پیدا کردند و حال، به دنبال بهترین سهم‌ها برای سرمایه‌گذاری هستند که این مسئله می‌تواند باعث شود تا روند سرمایه‌گذاری با تحلیل را در بازار پیش بگیرند و علاوه بر این، کارشناسان بر این باورند که سرمایه‌گذاران باید برای خود حد ضرر و سود قائل باشند.
مهدی قلی‌پور، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با تغییر و تحولات بورس در سال ۱۳۹۹ اظهار کرد: سال گذشته، سالی پر فراز و نشیب برای بازار سرمایه بود و دو نیمه کاملاً متفاوت داشت که در نیمه اول، به واسطه انتظاراتی که در بازار ارز و تورم وجود داشت، رشد بسیار قابل توجهی را تجربه کرد و در ۵ ماه نخست سال شاهد رشد ۳۰۰ درصدی شاخص کل بور بودیم.
وی تصریح کرد: با این حال، نیمه دوم سال روند بازار عمدتاً به واسطه تغییری که در فضای سیاست بین‌المللی روی داد به ویژه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس جمهور این کشور، به شدت تغییر پیدا کرد و باعث شد که امیدها به احیای برجام بیشتر شود و بنابراین، انتظارات نسبت به بازار ارز تغییر کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه بازار سرمایه ارزمحور ما به واسطه انتخابات آمریکا شاهد افت قیمت بود، افزود: این مسائل باعث شد که شاخص کل بیش از ۴۰ درصد از مرداد ماه افت پیدا کرد و می‌توانیم بگوییم که سال ۹۹، سالی بود که انتظارات بر بازار سرمایه اثرگذار بود و همچنین روند بازار را در دو نیمه متفاوت تقسیم کرد.
قلی‌پور درباره سال ۱۴۰۰ و اتفاقات پیش روی بازار گفت: برای پیش‌بینی وضعیت بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰، هم باید رویدادهای مؤثر بر بازار و هم تحولات در سایر بازارها را بررسی کرد که در این میان، دو اتفاق مهم را می‌توان در سال ۱۴۰۰ پیش‌بینی کرد که اولین اتفاق انتخابات ریاست جمهوری در کشور است و نتایج آن در خرداد ماه مشخص خواهد شد و با توجه به اینکه چه دولتی، با چه سیاستی انتخاب خواهد شد، بر بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود. همچنین، نتایج مذاکرات ایران و غرب هم بر بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود.
نکته اثرگذار دیگری که روی بورس اثرگذار خواهد بود، نرخ بهره و سطح آن در اقتصاد است که اگر نرخ بهره در همین سطوح باقی بماند، به نظر نمی‌رسد که بازار سرمایه توان رقابت با بازار پول را داشته باشد ولی اگر نرخ بهره به زیر ۱۷ تا ۱۶ درصد برسد، به نفع بازار سرمایه خواهد بود و منجر به رشد ۱۰ الی ۱۵ درصدی بورس در سال ۱۴۰۰ خواهد شد
وی در ادامه مطرح کرد: انتظار ما این است که در نیمه دوم سال یعنی بعد از انتخابات ریاست جمهوری، این مذاکرات جدی‌تر پیگیری شود و احتمال دارد که به نتیجه مثبتی برسد بنابراین، ما انتظار خواهیم داشت که بازار ارز ایران برای یک الی دو سال باثبات باقی بماند و هیچ انتظار رشدی در این بازار وجود نخواهد داشت، ولی انتظار افت شدید هم در این بازار وجود ندارد و به نظر می‌رسد دلار بین ۲۰ الی ۲۵ هزار تومان برای یک تا ۲ سال تثبیت شود و ما رشد بازار سرمایه به واسطه رشد ارز را نخواهیم داشت.
این کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر اینکه وضعیت اقتصاد دنیا و کشور در سال آینده روی بورس اثرگذار خواهد بود، تصریح کرد: اقتصاد ایرانبه واسطه نرخ‌های نفت، کامودیتی‌ها و همچنین نرخ کالاهای اساسی به قیمت‌های جهانی وابسته است و بر اساس پیش‌بین صندوق بین‌المللی پول برای اقتصاد دنیا، سال ۲۰۲۱ حدود ۵.۵ درصد رشد اقتصادی و برای سال ۲۰۲۲ رشد اقتصادی خواهیم داشت.
قلی‌پور اضافه کرد: اساساً می‌دانیم که نرخ‌های بالای ۴ درصد، نرخ‌های خوبی برای اقتصاد جهانی هستند و به معنی رونق در اقتصاد جهانی است که به همین خاطر، نرخ‌های جهانی رشد پردا کردند و طی چند ماه اخیر که بحث واکسن کرونا پیشرفت کرده و کشورهای جهانی در پی گذر از این بحران هستند، قیمت‌های جهانی رشد پیدا کرده است، نرخ جهانی نفت به حدود ۶۰ دلار رسیده است، مس، فولاد و محصولات پتروشیمی هم رشد قابل توجهی داشته‌اند بنابراین، از نظر بازارهای جهانی و وضعیت نفت، وضعیت اقتصاد ایران خوب خواهد بود هرچند، انتظار نداریم که قیمت‌های جهانی در همین سطح باقی بماند.
وی با اشاره به اینکه قیمت‌های جهانی کاهش محدود خواهند داشت و باز هم در همان سطوح بالا خواهند ماند، گفت: نکته اثرگذار دیگری که روی بورس اثرگذار خواهد بود، نرخ بهره و سطح آن در اقتصاد است که اگر نرخ بهره در همین سطوح باقی بماند، به نظر نمی‌رسد که بازار سرمایه توان رقابت با بازار پول را داشته باشد ولی اگر نرخ بهره به زیر ۱۷ تا ۱۶ درصد برسد، به نفع بازار سرمایه خواهد بود و منجر به رشد ۱۰ الی ۱۵ درصدی بورس در سال ۱۴۰۰ خواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: نکته قابل توجه دیگر در بازار سرمایه قیمت سهام خواهد بود؛ برخی از سهم‌ها در بازار رشد قابل توجهی داشتند و قیمت این سهم‌ها در بازار با سودشان تطبیق ندارد و سهام گران به حساب می‌آیند و برخی از سهم‌ها هم در بازار هستند که به نسبت P/E معقولی دارند و بر اساس سودشان قیمت مناسبی دارند بنابراین، بازار برای سهام با قیمت پایین و P/E مناسب رشدی خواهد بود و برای سهامی که تناسبی بین سود و قیمتشان وجود ندارد، کاهشی خواهد بود.
قلی‌پور در پایان خاطرنشان کرد: در کل، بازار سرمایه نه در شرایط رشد شدید و نه در شرایط افت شدید دیده می‌شود و بازده آن یک بازده ۱۰ الی ۲۰ درصدی و معقول خواهد بود ولی در سهامی که گران هستند، سقوط و سهم‌های منطقی رشد را شاهد خواهیم بود.
