یکی از قرص هایی که بدون نسخه پزشک قابل تهیه است و افراد زیادی با کوچکترین درد آن را مصرف می کنند قرص استامینوفن است. افرادنباید در مصرف استامینوفن زیاده روی کنند و حداکثر میزان مصرف روزانه استامینوفن توسط بیماران، نباید از ۴ گرم بیشتر شود زیرا با مشکلات و عوارض شدید کبدی مواجه خواهند شد.
قرص های استامینوفن دارای ۳۲۵ تا ۵۰۰ میلی گرم ماده موثر هستند بنابراین مصرف بیش از ۸ تا ۱۰ عدد قرص در روز خطرناک است و عوارض زیادی به همراه دارد.بررسی های ۶ ساله روی افرادی که مرتب این دارو را استفاده می کنند، نشان می دهد مصرف بیش از حد مجاز این دارو موجب خاصیت سمی آن می شود و عوارض بسیاری ایجاد می کند.
پزشکان همواره توصیه می کنند که قرص یا شربت استامینوفن را بدون نظر پزشک و خودسرانه مصرف نکنید و از دادن آن به کودکان به دنبال مشاهده هر گونه علامت سرماخوردگی و ناخوشی، پرهیز کنید.
مسمومیت استامینوفن، یک علت شایع از نارسایی حاد کبدی در کودکان و نوجوانان و یا حتی بزرگسالان است.استامینوفن، همچنین به عنوان پاراستامول نیز نامیده میشود و برای درمان های اولیه درد یا تب استفاده میشود اما همچنین جزء دارو های متعددی از قبیل: پرکوست، آلکاسلتزر، سرماخوردگی، سینوس و اکسدرین می باشد.
استامینوفن یک عامل موثر در کاهش درد و تب در هنگام مصرف دوز توصیه شده روزانه است و مسمومیت استامینوفن یا مصرف بیش از حد آن میتواند به صورت هدفمندی اتفاق بیافتد( هنگامی که یک شخص به طور آگاهانه بیشتر از مقدار حداکثر دوز روزانه مصرف میکند) یا به طور تصادفی( زمانی که شخصی متوجه نمیشود و نا آگاهانه چندین قرص که حاوی استامینوفن هستند، مصرف میکند که بیش از حداکثر دوز توصیه شده روزانه است).
حداکثر دوز توصیه شده استامینوفن، ۴ گرم در روز برای بزرگسالان و ۹۰ میلی گرم در روز برای کودکان است.افرادی که به بیماری کبد مبتلا هستند، با مصرف استامینوفن خطر ابتلا به سمیت کبدی( کبد آسیب دیده از مواد شیمیایی) را افزایش میدهد.
علائم اولیه این مشکل میتواند ۱۲ ساعت بعد ظاهر شود که علائم و عوارض جانبی آن عبارتند از:
درد شکمی
تحریک پذیری
ضعف عمومی
از دست دادن اشتها
زردی پوست و رنگ چشم
اسهال
حالت تهوع
استفراغ
کما
تشنج
اولین گام پزشک در تشخیص مسمومیت استامینوفن این است که یک تاریخچه کامل از بیمار بگیرد از جمله زمان مصرف دارو، میزان داروی مصرفی، و نوع داروی مصرف شده.
تشخیص این نوع مسمومیت معمولا از طریق آزمایش های تشخیصی، از جمله تعیین سطح استامینوفن مصرف شده، الکترولیت ها، آزمایش های عملکرد کلیه، آمیلاز، لیپاز، آزمایش های عملکرد کبد، شمارش کامل خون و عوامل انعقادی، انجام میشود.
تست ها و مطالعات تصویر برداری مانند سونوگرافی نیز ممکن است برای ارزیابی بزرگ شدن کبد مورد استفاده قرار بگیرد.
همچنین ممکن است یک بیوپسی کبدی نیز تجویز شود.
زمان بندی، یک عامل حیاتی در درمان مسمومیت استامینوفن است و بنابراین پزشکان برای شروع درمان ناشی از مصرف بیش از حد استامینوفن ظرف ۸ ساعت پس از مصرف برای رسیدن به بهترین نتیجه ممکن برای بیمار تمام تلاش خود را میکنند.
اکثریت بیماران مسمومیت استامینوفن، با مراقبت های ویژه مانند مایعات وریدی و دارو های ضد تهوع در صورت اعمال آن پس از یک ساعت بعد از این اتفاق، به بهبود قابل توجهی میرسند.
برای بیمارانی که درمان های فوق را انجام میدهند و نارسایی کبد نیز دارند، پیوند کبد میتواند تنها و بهترین گزینه باشد البته در نهایت، پزشکان تعیین میکنند که آیا پیوند ضروری است یا خیر.
