فراموشی یا یادزدودگی یکی از انواع اختلالات حافظه است که با توجه به ویژگی‌های اختلال فرد به چند نوع تقسیم می‌شود.
به گزارش ایسنا، فرادید نوشت: «فراموشی نوعی اختلال حافظه است که می‌تواند به علل مختلف از جمله آسیب مغزی و روانی، حادثه و شوک ایجاد شود. فرد مبتلا به این اختلال ممکن است در زمینه‌های مختلف از جمله یادآوری وقایع و خاطرات، حقایق، تاریخ‌ها و در موارد نادر هویت خود دچار مشکل شود. از نظر زمانی نیز ممکن است در ثبت خاطرات پس از واقعه یا یادآوری پیش از آن یا هر دو مشکلاتی ایجاد شود.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که فراموش‌کردن موارد مختلف که به صورت روزمره برای هر کسی پیش می‌آید با اختلال فراموشی متفاوت است. بسیاری از موارد فراموشی، موقت هستند اما ممکن است زمان زیادی برای بهبودی نیاز داشته باشند. حضور چنین افرادی در خانواده می‌تواند مسائلی را به وجود بیاورد و در مقابل دریافت حمایت از سوی آنها و بهره‌مندی از مشاوره خانواده می‌تواند در حل مشکل نقش بسزایی داشته‌باشد.
فراموشی یا یادزدودگی یکی از انواع اختلالات حافظه است که با توجه به ویژگی‌های اختلال فرد به چند نوع تقسیم می‌شود.
فراموشی پیش‌گستر
فرد توانایی ثبت خاطرات جدید و نگهداری اطلاعات در حافظه کوتاه‌مدت را از دست می‌دهد. این نوع از یادزدودگی معمولا بر اثر ضربه به سر ایجاد می‌شود. فرد معمولا اطلاعات و خاطراتی که پیش از ضربه ثبت‌شده را بدون مشکلی به خاطر می‌آورد و فقط در یادآوری اطلاعات جدید دچار مشکل می‌شود.
فراموشی پس‌گستر
فراموشی پس‌گستر نیز مانند نوع پیش‌گستر معمولا بر اثر ضربه ایجاد می‌شود و به‌نوعی می‌توان آن را نقطه مقابل فراموشی پیش‌گستر دانست. در این نوع از یادزدودگی فرد توانایی یادآوری خاطرات پیشین و اطلاعاتی که قبل از وقوع حادثه ثبت‌شده را ندارد. اطلاعات جدیدتر که به‌تازگی ثبت شده‌اند بیشتر در خطر از دست رفتن هستند و خاطرات قدیمی‌تر مثل دوران کودکی ثبات و ماندگاری بیشتری دارند. در بیماری مثل زوال عقل (دمانس) خاطرات فرد به تدریج از جدید به قدیمی‌تر از دست می‌روند. در مواردی نادر پیش می‌آید که دو نوع فراموشی پیش‌گستر و پس‌گستر همزمان ایجاد شوند.
فراموشی کلی گذرا
اختلالی موقتی و گذرا که در آن فرد برای مدت کوتاهی توانایی یادآوری اطلاعات پیشین و در موارد حاد ثبت اطلاعات جدید را ندارد. این نوع از فراموشی معمولا بر اثر مسدودشدن رگ‌های مغزی و بیشتر در افراد مسن و میانسال رخ می‌دهد.
فراموشی حادثه‌ای
نوعی از یادزدودگی که بر اثر ضربه شدید به سر ایجاد می‌شود و ممکن است با افت هشیاری و کما همراه شود. این نوع از فراموشی معمولا موقتی بوده و طول دوره بهبودی آن بستگی به شدت ضربه وارده دارد. با وجود معمول‌بودن آسیب موقتی، گاهی نیز ممکن است حادثه پیش‌آمده باعث مشکلات دائمی در حافظه شود.
سندروم ورنیکه کورساکُف
سندرم ورنیکه کورساکف بر اثر سوء مصرف الکل مشکلاتی در حافظه از هر دو نوع پیش‌گستر و پس‌گستر ایجاد می‌کند. در افراد با کمبود ویتامین B1 این مشکل بیشتر بروز پیدا می‌کند. در اثر مصرف بیش از حد الکل در یک دوره مصرف ممکن است فراموشی پیش‌گستر موقتی ایجاد شود اما در اعتیاد به الکل هر دو نوع ذکر شده به صورت بلندمدت ایجاد می‌شود و ممکن است خود فرد به این ناتوانی در ثبت خاطرات آگاه نباشد.
یادزدودگی تجزیه‌ای
زمانی که یک شخص با حادثه‌ای روبرو می‌شود که توان روانی مقابله با آن را ندارد ممکن است در واکنش به آن مشکلات حافظه بروز کند. به طور ناگهانی متوجه می‌شود که اطلاعات مهمی مثل هویت خود را به خاطر نمی‌آورد. اختلال یادزدودگی تجزیه‌ای معمولا بعد از مدت کوتاه حداکثر چند روزه به طور تدریجی یا ناگهانی برطرف می‌شود.
۱. علت احساسی
از آنجا که ذهن و بدن ما به یکدیگر متصل هستند، بدن ما می‌تواند از افکار و احساسات ما اثر بگیرد. احساساتی خاص و فشارهای زندگی که گاهی آنها را مشغله‌های زندگی می‌خوانیم می‌توانند دلیلی برای از یاد بردن خاطرات‌مان باشند و حتی ذخیره‌کردن خاطرات و اطلاعات جدید را برای ما دشوار کنند. این علت را می‌توانید با تغییر سبک زندگی خود و کم‌کردن نگرانی‌ها در زندگی‌تان برطرف کنید.
۲. استرس
استرس همیشه هم به معنای بدی نیست. در برخی مواقع باعث افزایش هوش ما می‌شود و بیشتر می‌توانید به اطلاعات خود دست پیدا کنید مانند زمان امتحان. در مواقعی افکاری باعث استرس بیش از اندازه می‌شود که منجر به از یاد بردن اطلاعات حافظه می‌شود. برای رهایی از این شرایط چند نفس عمیق بکشید.
۳. افسردگی
افسردگی معمولا کم‌حوصلگی می‌آورد و در این شرایط دیگر فرد مایل به ثبت خاطرات و اطلاعات اطراف خود نیست. در نتیجه برای فرد یادآوری خاطراتی که به آنها توجهی نداشته، دشوار است.
۴. الکل و دارو
استفاده از الکل می‌تواند باعث گم‌شدن پارهای از خاطرات شود. عوارض جانبی برخی داروها نیز علتی برای از دست دادن موقتی خاطرات هستند. اگر قرص و داروی خاصی مصرف می‌کنید در مورد عوارض جانبی آن با پزشک خود مشورت کنید.
۵. دارو بیهوشی
عمل قلب و دیگر عمل‌هایی که برای انجام آنها نیاز به بیهوشی فرد است عوارضی مانند فراموشی دارد. عوارض داروهای بیهوشی در هر فرد متفاوت است. این عوارض موقتی هستند و بعد از مدتی از بین می‌روند.
۶. کمبود ویتامین B12
ویتامین B12 از جمله ویتامین‌های مهم برای سلامتی بدن است. کمبود این ویتامین، با از یاد بردن خاطرات و زوال عقل خود را نشان می‌دهد. این علائم ممکن است در بعضی از افراد بهبود یافته و حتی برطرف شود.
۷. نارسایی کلیه و کبد
هنگامی که کلیه به خوبی کار نکند تجمع زباله‌های پروتئینی بر عملکرد مغز اثر می‌گذارند. مطالعات منتشر شده در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که افراد مبتلا به آلبومینوریا (وجود پروتئین آلبومین در ادرار) به احتمال زیاد باعث اختلال در حافظه و بازشناسی اطلاعات می‌شود.
۸. حاملگی
تغییرات شیمیایی هورمون‌های دوران حاملگی، باعث تغیرات جسمانی و احساسی می‌شوند که ممکن است باعث فراموشی موقتی در فرد نیز شود.
