به گزارش ایرنا، پاسداشت طبیعت با روح جشن سیزده‌بدر عجین است و هرگونه غفلت از زمین و زیستمندانش از بن‌مایه‌های آن به دور است. اگر حضور در طبیعت و گردهمایی سیزده بدر می‌تواند به تهدید جان مردم منجر شود ، بهتر آن است که به پاسداشت و فرخندگی این روز ، سیزده بدر امسال مثل سال گذشته در کنار سبزینگی‌ها، باغچه‌ها و گلدان‌های خانه برگزار شود.
کرونا ۲ سال است که نسخه همه دنیا را در هم پیچیده و اکنون بزرگترین گردهمایی ایرانیان در طبیعت " سیزده به در " متاثر از این ویروس نه در کنار طبیعت که در خانه جشن گرفته می‌شود.
یکی از زیباترین آیین‌های نوروزی، جشن و پایکوبی در دامن طبیعتی است که در بهار از راه رسیده ،نفس تازه کرده است. جشن طبیعت آنقدر برای ایرانیان با اهمیت است که سال گذشته با پاندمی کرونا این جشن در کنار گلدان‌ها و باغچه‌های خانه و یا بر فراز پشت بام‌ها برگزار شد.سازوکارهای دولتی برای مهار کرونا، قوانین منع عبور و مرور خودروها را در سیزده فروردین پیش‌بینی کرد و بدین ترتیب همه مهمان خانه‌های خودشان بودند.
ماندن در خانه فرصتی برای پاسداشت بایسته طبیعت
بسیاری از کنشگران محیط‌زیست شرایط قرنطینه کرونایی را فرصتی برای پاسداشت بایسته طبیعت در سیزده‌بدر سال گذشته دانستند. سیزده‌بدری که طبیعت ایران به دور از هجمه آسیب‌ها و تهدیدها در عین برگزاری یک جشن ملی پاس داشته شد.
این همبستگی و همیاری در پیشگیری از پیشروی ویروس کرونا در شیوه برگزاری یک جشن ملی ستودنی است. فرصتی که علاوه بر همبستگی در کنترل ابعاد شیوع کرونا به ما آموخت که میراث طبیعی و فرهنگی در کنار هم می‌توانند پایدار ومانا بمانند به این شرط که یکی را قربان دیگری نکنیم. شوربختانه هر ساله بی‌توجهی در برگزاری جشن سیزده‌بدر در دامن دشت و صحرا و در کرانه‌های چشمه‌ها و رودخانه‌ها طبیعت را دستخوش آسیب و آلودگی می‌کند.
حالا امسال دومین سالی است که به دلیل همه‌گیری کرونا محدودیت‌هایی وضع شده تا در بزرگترین گردهمایی ایرانیان در طبیعت از بروز فاجعه جلوگیری شود. نوروز امسال به دلیل دید و بازدیدهای نوروزی و سفرهایی که خارج از پروتکل‌های سفر ایمن صورت گرفت به افزایش آمار مبتلایان و فوتی‌های کرونا منجر شد تا آنجا که در استان اصفهان، شهرستان‌های گلپایگان و خوانسار در وضعیت قرمز و شهرستان‌های اصفهان، لنجان ، مبارکه ، نجف آباد و تیران و کرون در وضعیت نارنجی قرار گرفتند.
در استان اصفهان حالا در واپسین روزهای نوروز محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های ترافیکی در شهرستان‌های نارنجی و قرمز وضع شده تا از تجمع مردم در طبیعت و بوستان‌ها جلوگیری شود. در این روز ورود خودروهای دارای پلاک غیربومی به شهرستان‌های قرمز و نارنجی منع قانونی دارد و توقف وسایل نقلیه در کنار بوستان‌ها، بیشه ها ، حاشیه رودخانه ها و پارک‌های شهر ممنوع است.
دومین سیزده بدر کرونایی فرصتی برای اندیشیدن
سیزده بدر یکی از زیباترین جشن‌های ایرانی است که با همه زیبایی و شکوهش و با اینکه به نام پاسداشت طبیعت شناخته می‌شود اما شوربختانه به دلیل بی‌توجهی و ناآگاهی، برخی طبیعت را دچار آلودگی و آسیب می‌کنند و این موضوع می‌تواند میراث طبیعی و هم جلوه‌هایی از این جشن زیبا را به عنوان میراث فرهنگی ناملموس تحت تاثیر قرار دهد. از این رو شاید دومین سیزده‌بدر کرونایی ایران فرصتی باشد برای اندیشیدن به اینکه جشن نوزایی زمین را می‌توان با احترام و احتیاط بیشتری برگزار کرد تا هم زمین و هم جان زیستمندان آن و از جمله مردمی که در معرض یکی از مهلک‌ترین بیماری‌هایی که دنیا تجربه کرده است در امان باشند.
شاهین سپنتا از فعالان میراث فرهنگی و طبیعی درباره برگزاری جشن سیزده‌بدر به ایرنا گفت: در تقویم رسمی کشور از جشن سیزده‌بدر با عنوان «روز طبیعت» نام برده شده است. این نام تنها به معنی رفتن در دامان طبیعت و آلودن آن نیست. بر بنیان آموزه‌های فرهنگ ایرانی و فلسفه برگزاری جشن‌های ایرانی، در چنین روزی بیش از هر روز دیگر باید حرمت طبیعت را پاس بداریم.
سپنتا معتقد است توسعه گردشگری و طبیعت‌گردی زمانی می‌تواند به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه پایدار در هر جامعه‌ای به شمار آید که باعث تخریب محیط‌زیست و تهدید زیستمندان نشود.
جشن های ایرانی پیوند ناگسستنی با طبیعیت دارند
این پژوهشگر جشن‌های ایرانی در ادامه یادآور شد: جشن‌های ایرانی همچون سیزده‌بدر که پیوند ناگسستنی با طبیعت دارند، یکی از سرمایه‌های نمادین ملی و در خدمت توسعه پایدار فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور هستند. اما برگزاری این جشن‌ها نیز باید با رعایت حرمت و حریم طبیعت و در راستای توسعه پایدار انجام شود، در غیر این صورت نه تنها یکی از شاخص‌های توسعه نخواهند بود که برعکس به عامل رکود جامعه و تخریب محیط‌زیست کشور تبدیل خواهند شد.
این پژوهشگر جشن‌های ایرانی با اشاره به ریشه‌های برپایی جشن سیزده‌بدر افزود: در فرهنگ ایرانی، سیزدهمین روز از فروردین‌ماهبه نام ستاره «تیر»یا «تِشتَر» که در باورهای کهن، ایزد اهورایی باران و ترسالی بود، نامزد شده است. بر این پایه، مردم پس از برگزاری جشن‌های نوروزی، در سیزدهم فروردین‌ماه به پاس همه داده‌های اهورایی به نیایش پروردگار یکتا پرداخته و در حالی که در کوه و در و دشت گرد می‌آمدند، در کنار مناظر زیبای طبیعی به شادی و پایکوبی می‌پرداختند و از خداوند خواهشِ باران یا طلب برکت و خرمی می‌کردند.
وی یادآور شد: درحقیقت، «سیزده‌بدر» یکی از جشن‌های باران‌خواهی است که همه ساله در آستانه تابستان بزرگ و در بهار طبیعت برگزار می‌شود.در فرهنگ ایران، چنان که ابوریحان بیرونی نیز در کتاب «آثارالباقیه»یادکرده، تیر روز یا روز ۱۳ از فروردین ماه روزی «نیک» است.
فرصتی برای خود ترمیمی طبیعت
وی معتقد است که در شرایط پیش‌رو می‌توان سیزده بدر امسال را نیز مثل سال گذشته، در خانه و در کنار نمادهای طبیعت چون باغچه و یا چند گلدان به صورت نمادین جشن گرفت. فرصتی که به گفته سپنتا می‌تواند مهلتی برای خود ترمیمی طبیعت به شدت فرسوده و آسیب دیده ایران باشد.
جشن سیزده‌بدر و گردهمایی در دامن طبیعت، از جشن‌های ایرانی است که هر ساله در بهار و فصل رویش برگزار می شود. گشت و گذاری بهاری که در آن خانواده‌ها با پختن غذاهای خاص نواحی ایران، بازی‌های محلی و جشن و پایکوبی، این روز را در بیرون از خانه، در کنار دشت‌ها، صحراها و آب‌های روان سپری می‌کنند. آیین‌های زیبای جشن سیزده بدر را می‌توان با ملاحظات محیط زیستی و در جهت حفظ طبیعت از آلودگی‌ها و آسیب‌ها برگزار کرد. امسال دومین سالی است که به دلیل همه‌گیری کرونا، جشن سیزده بدر با محدودیت هایی جهت حفظ سلامت مردم برگزار می شود.
علاوه بر ممنوعیت های وضع شده در روز سیزده فروردین، در ایام نوروز محدودیت‌های تردد در ساعت پایانی شب و منع ورود خودروهای دارای پلاک شهرستان‌های قرمز و نارنجی اعمال شد. با این وجود این محدودیت‌ها نتوانست مانع تغییر رنگ برخی شهرستان‌های استان اصفهان شود.
