حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، سال ۹۹ با همه فراز و فرودهایش به پایان رسید. حال نوبت آن است که نقاط قوت و ضعف عملکرد دستگاه دیپلماسی کشورمان در سال گذشته توسط کارشناسان مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
در سال گذشته ایران هم مانند تمام دنیا با ویروسی نا خوانده به نام کووید-۱۹ دست و پنجه نرم می‌کرد، اما داستان به همین جا ختم نمی‌شود، ایران علاوه بر این با ویروس دیگری که در برخی از موارد بسیار مرگبار‌تر و زیان آور‌تر از کرونا بود هم روبه رو بود، ویروسی به نام تحریم که کار مسئولان کشور را برای مدیریت این وضعیت دشوار سخت‌تر هم می‌کرد. با این وجود به باور کارشناسان دستگاه دیپلماسی ما هم مانند سایر نهاد‌ها در برخی از موارد ضعیف و در برخی دیگر قوی عمل کرده است.
محسن پاک آیین سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره عملکرد وزارت امور خارجه کشورمان در سال گذشته، گفت: سال ۱۳۹۹ با توجه به تحولاتی که در آمریکا رخ داد و مسئله انتخابات ریاست جمهوری در این کشور، سالی فعال برای دستگاه سیاست خارجی ایران هم بود، چراکه ترامپ در آخرین ماه‌های حضور در کاخ سفید تلاش بسیاری زیادی برای تقویت یک جانبه گرایی و تحمیل تحریم‌های بیشتر علیه ایران در حوزه‌های مالی و پولی داشت.
او با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین بخش‌های دیپلماسی ایران در سال گذشته در حوزه دیپلماسی عمومی بود، تصریح کرد: مقامات دولت قبلی آمریکا سعی می‌کردند با انتشار اخبار، شایعات و حضور فعال در فضای مجازی مردم ایران را نسبت به نظام بدبین و نسبت به آینده کشور ناامید کنند و اتهاماتی را به ما وارد کنند که در این مقطع به طور طبیعی ما هم با اتخاذ مواضع قوی که هم از طریق توئیت‌های مقامات ارشد کشور از جمله آقای ظریف صورت می‌گرفت و از طریق اعلام مواضع از سوی روسای سه قوه انجام می‌شد، سعی می‌کردیم در این دیپلماسی عمومی ایفای نقش و توطئه‌های رسانه‌ای غرب را خنثی کنیم که در این زمینه موفق عمل کردیم.
پاک آیین ادامه داد: رسانه‌های داخلی ایران و مقامات ارشد کشورمان توانستند در حمایت از نهضت ضد نژاد پرستی که در دوره ترامپ و بعد از مرگ جورج فلوید اتفاق افتاده بود، یک فضای افشاگرانه علیه آمریکا ایجاد کنند و مسئله لیبرال دموکراسی را زیر سوال ببرند، علاوه بر این اقداماتی که در عرصه دیپلماسی برای تقویت جبهه چندجانبه گرایانه علیه یک جانبه گرایی آمریکا انجام شد، نکته مثبتی بود.
کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به تلاش های دستگاه دیپلماسی در حوزه برجام، تاکید کرد: توجه بیشتر دستگاه دیپلماسی در سال گذشته لغو تحریم‌ها و احیای حق مسلم ایران برای داشتن انرژی هسته‌ای بود که در این زمینه مذاکرات و تعاملات متعددی با طرف‌های اروپایی، روسیه و چین یعنی اعضای باقی مانده در برجام انجام شد که متاسفانه شاهد بدعهدی دولت‌های اروپایی بودیم و آنها نه در زمان ترامپ و نه در دوره بایدن رویکرد حمایتی از ایران نداشتند.
او با اشاره به توجه ایران به روابط با همسایگان، گفت: مهم‌ترین مسئله در حوزه توجه به همسایگان، جنگ قره باغ بود که جمهوری اسلامی ایران بعد از بیانات مقام معظم رهبری در حمایت از آزادی شهر‌های اشغال شده جمهوری آذربایجان بسیار فعال شد و این باعث شد که برخی از سوء تفاهماتی که در باکو مبنی بر حمایت ایران از ارمنستان وجود داشت، خنثی شود و ما به طور اصولی از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و عدم تغییر جغرافیای سیاسی منطقه حمایت کردیم و مخالفت خود را با تجزیه طلبی اعلام کردیم.
پاک آیین ادامه داد: طرح جامعی برای صلح از طرف ایران مطرح شد که در نهایت بخش‌هایی از این طرح در طرح صلح مسکو هم گنجانده شد، ما به استقرار صلح و خاتمه جنگ کمک کردیم و بعد از آن هم در حوزه تلاش برای حضور در بازسازی شهر‌های آزاد شده در جمهوری آذربایجان فعال شدیم که با سفر‌های متعدد مقامات دو کشور همراه بود.
او افزود: برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان در تهران نقشه راه همکاری‌های ما با این کشور را در آینده را ترسیم کرد و در عین حال هم سعی کردیم که رابطه مان با ارمنستان دچار خدشه نشود.
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان با بیان اینکه با سایر کشور‌های آسیای مرکزی هم همکاری‌های خوبی داشتیم، توضیح داد: در قفقاز سفر آقای ظریف به گرجستان هم انجام شد و روابط خوبی را با ترکیه در سال گذشته داشتیم و در ارتباط با مسائل منطقه‌ای به ویژه مسئله سوریه و قفقاز تبادل نظر‌های خوبی داشتیم.
پاک آیین اضافه کرد: به طور طبیعی ارتباطات با روسیه و چین به عنوان دو عضو دائمی شورای امنیت و از اعضای برجام، رابطه خوبی که داشتیم را ادامه پیدا دادیم و کماکان توانستیم از دستاورد‌های این ارتباطات از جمله فروش نفت و درآمد زایی استفاده کنیم.
او در ادامه ارزیابی عملکرد وزارت امور خارجه در خصوص ارتباط با کشور‌های عربی خلیج فارس، گفت: تلاش کردیم با کشور‌های عربی خلیج فارس هم ارتباطات خود را برقرار کنیم و جز عربستان که به دلیل حمایت و پیروی بن سلمان ولیعهد سعودی از سیاست‌های یک جانبه گرایانه با آن ارتباط نداریم، رابطه ما با سایر کشور‌های خلیج فارس رو به جلو بود.
پاک آیین با اشاره ارتباط ایران و عراق اظهار کرد: ارتباطات ما با عراق بسیار خوب جلو رفت و توانستیم بخشی‌هایی از پول‌های خودمان را در در این کشور آزاد کنیم و به ایران برگردانیم. سفر‌های متعددی بین دو کشور انجام شد. تاکید ما بر اجرای قانون مجلس عراق و خروج نیرو‌های آمریکایی از منطقه بود که امیدواریم این اتفاق هرچه سریعتر رخ دهد. عراق بزرگترین شریک اقتصادی ما در حوزه صادرات غیر نفتی است.
او با بیان اینکه در حوزه ترانزیت ارتباطات ریلی و جاده‌ای خوبی بین ایران و افغانستان برقرار شد، گفت: این ارتباطات باعث تقویت مناسبات تجاری دو کشور خواهد شد و در عین حال در حوزه سیاسی و استقرار صلح در افغانستان هم جمهوری اسلامی ایران ارتباطات خوبی را با دولت و مقامات ارشد افغانستان و گروه طالبان پیگیری کرد که این تلاش‌ها کماکان ادامه دارد، همچنین ارتباطات خوبی با پاکستان برای مقابله با اشرار و توسعه روابط انجام شد که نتایج خوبی داشت.
پاک آیین با اشاره به هماهنگی دستگاه دیپلماسی کشورمان با مجلس شورای اسلامی در سال گذشته، یادآور شد: یکی از دستاورد‌های مهم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، همراهی با مجلس شورای اسلامی برای اجرای طرح راهبردی لغو تحریم‌ها بود که علی رغم اینکه غربی‌ها روی اختلافات دولت و مجلس برای این مسئله حساب باز کرده بودند، اما خوشبختانه دستگاه دیپلماسی و دولت در ادامه گام‌های پنج گانه‌ای که برای رفع محدودیت‌های برجامی خود برداشته بودند، طرح راهبردی مجلس را هم اجرا کردند.
کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: ایران در زمان مقرر پروتکل الحاقی را متوقف کرد و در عین حال با نظر مقامات ارشد نظام یک فرصت سه ماهه هم در اختیار آژانس قرار گرفت. این اقدام مهمی بود و نشان دهنده اهتمام جدی کشور در پاسداری از منافع ملت‌ها و لغو تحریم‌هاست.
انتهای پیام/
