دولت نسبت به افزایش تعرفه آب و برق حساسیت زیادی دارد و با آن مخالفت کرده است اما شرط گذاشته که این افزایش تعرفه باید با امتیازی که وزارت نیرو می‌دهد، همراه شود. بر این اساس امتیاز رایگان شدن تعرفه کم‌مصرف‌ها کلید خورده است تا با این روش انگیزه کاهش مصرف زیاد می‌شود و می‌توان با گران کردن تعرفه برای پرمصرف‌ها، فشار مصرف را کنترل کرد.
بر این اساس این رویکرد تعرف آب و برق در سال 1400 گران شد.
رضا اردکانیان وزیر نیرو در حاشیه جلسه امروز هیئت دولت گفت: از ابتدای اردیبهشت سال جاری تعرفه آب و برق مصرف کنندگان حدود 7 درصد افزایش خواهد یافت.
این افزایش تعرفه در حالی است که مشوق هایی برای کاهش مصرف آب و برق ارائه شده است.
ماجرای رایگان شدن آب و گاز کم مصرف‌ها از جلسه ۴ آذر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا در حضور رهبری کلید خورد.
حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان طی سخنانی در آیین بهره‌برداری از طرح‌های ملّی وزارت نیرو در سالروز ورود امام خمینی به کشور در 12 بهمن 57، اظهار داشت: «قسمتی از سخنان امام (ره) توسط برخی خناسان دنبال می‌شد و آن سخن این بود که ما کاری می‌کنیم که آب و برق برای مستضعفین مجانی شود. خناسان همیشه می‌گفتند چه شد تحقق سخنان امام خمینی در بهشت زهرا، و دولت امروز افتخار می‌کند که این کار را انجام داده است آن هم در سایه تلاش وزارت نیرو و نفت. امروز توانستیم بگوییم برای افرادی که مصرف بسیار کمی دارند که به‌طور طبیعی از اقشار کم درآمد هستند هم برق و هم آب و گاز مجانی است و همه آن پیش‌بینی‌های امام در تاریخ تثبیت شد و درست از آب درآمد».
صحبت‌های آقای روحانی ارجاع به سخنرانی حضرت امام در 12 اسفند سال 57 در مدرسه فیضیه است که برخی به اشتباه آن را متعلق به سخنرانی روز 12 بهمن ایشان در بهشت زهرا(س) می‌دانند.
اما فارغ از پرداختن به اینکه چنین موضوعی چه زمانی مطرح شده است، بنا داریم در این گزارش به این نکته بپردازیم که رایگان شدن آب و برق مشترکان کم مصرف در چند ماه گذشته از کجا کلید خورد و چگونه دولت دوازدهم به چنین تصمیمی رسید.
آذرماه امسال بود که حجت الاسلام روحانی با اشاره به مصوبه « برق امید » اعلام کرد که 30 درصد مردم دارای برق مجانی می شوند و این کار در آب و گاز برای بخشی از مردم که کم‌مصرف و به طور طبیعی محروم هستند هم انجام خواهد شد و مردم پول آب برق و گاز نخواهند داد.
چند روز بعد هم علی ربیعی سخنگوی دولت دراین باره گفت که دولت یازدهم تصمیمات مهمی در خصوص اصلاح الگوی مصرف اتخاذ کرده که بر اساس آن مصرف آب برق و گاز خانوارهای کم مصرف که عمدتا در دهکهای پایین هستند، رایگان می‌شود.
پس از اعلام این مصوبه مشخص شد که ماجرای رایگان شدن آب و گاز کم مصرف ها از جلسه 4 آذر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا در حضور رهبری کلید خورده است و در آن جلسه که با هدف ارائه راه حل های کوتاه مدت برای کاهش فشارهای معیشتی بر مردم برگزار شده بود، آیت‌الله خامنه‌ای پیشنهاد کردند که هزینه مصرف آب و گاز محرومان و کم‌مصرف‌ها مشابه آنچه در خصوص برق اتفاق افتاده، رایگان شود و بر همین اساس در آن جلسه مقرر شد از کسانی که مصرف پایین دارند، هزینه‌ای در قبال آب و گاز گرفته نشود و تخفیف ویژه داده شود، به‌عوض از پرمصرف‌ها مبالغ بیشتری دریافت شود که کمبود درآمدی دولت را جبران کند.
این موضوع از سوی برخی مسئولین از جمله حجت الاسلام روحانی رئیس جمهور، آیت الله رئیسی رئیس قوه قضاییه و برخی از نمایندگان مجلس از جمله محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و... مطرح شد که رهبر انقلاب در جلسه شورای هماهنگی اقتصاد بر رایگان شدن آب و برق و گاز برای دهکهای پایین و جبران هزینه‌های دولت از اقشار پرمصرف تاکید داشته‌اند.
رئیس‌جمهور در پنجاه و پنجمین جلسه سران قوا گفته بود: «در خصوص موارد تأکید مقام معظم رهبری در جهت حمایت از اقشار کم درآمد ، نظیر رایگان شدن آب، برق و گاز برای اقشار ضعیف جامعه، دولت اقداماتی را انجام داده که می تواند علاوه بر کمک به اقشار ضعیف جامعه به اصلاح الگوی مصرف در کشور بیانجامد.در مورد بخش‌های دیگر نیز راهکار اجرایی همۀ موارد در دستور کار جلسه شورای هماهنگی قرار می‌گیرد».
همچنین رئیس قوه قضائیه نیز اعلام کرده بود که مقام معظم رهبری در جلسه اخیر شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا فرمودند آب، برق و گاز باید برای دهکهای پایین جامعه مجانی شود و هزینه‌های دولت در این زمینه می‌تواند با دریافت بهای این خدمات از اقشار پر مصرف جبران شود.
پس از تاکید مقام معظم رهبری بر رایگان شدن هزینه آب و گاز برای مشترکان کم مصرف، این موضوع در دستورکار دولت قرار گرفت و بعد از گذشت سه هفته از جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، چنین موضوعی مصوب و برای اجرا ابلاغ شد.
براساس این مصوبه صورتحساب آب و فاضلاب مشترکان با مصرف تا یک سوم الگوی تعیین شده با تخفیف صددرصدی محاسبه خواهد شد. همچنین مشترکان با مصرف ماهانه بیش از الگوی مصرف، شش ماه فرصت دارند تا نسبت به اصلاح رفتار مصرفی و کاهش مصرف آب اقدام کنند. در پایان این دوره، بهای آّب آن دسته از مشترکانی که مصرف آنان بیش از الگوی تعیین شده باشد، به پیشنهاد وزارت نیرو و تصویب شورای اقتصاد افزایش می‌یابد.
همچنین در مصوبه دیگری مقرر شده است که این حکم شامل گاز‌بها و کلیه هزینه‌های مرتبط با آن (مالیات، عوارض ارزش افزوده و عوارض گازرسانی) هم بشود.
مشترکان گاز با میزان مصرف ماهانه بیش از الگوی مصرف، شش ماه فرصت دارند نسبت به اصلاح رفتار مصرفی و کاهش مصرف گاز اقدام کنند. در پایان این دوره، بهای گاز آن دسته از مشترکانی که مصرف آنان بیش از الگوی تعیین شده باشد، به پیشنهاد وزارت نفت و تصویب شورای اقتصاد افزایش می‌یابد.
