بسیاری بر این باورند که بیت کوین برای همیشه پادشاه ارزهای دیجیتال خواهد بود. آنها طوری از این ارز دیجیتال صحبت میکنند که گویی دستنیافتنی است و هیچچیز نمیتواند جایگزین آن شود.
اما اگر با دقت به اتفاقات درونی دنیای ارزهای دیجیتال توجه کنید، متوجه الگوی بسیار متفاوتی خواهید شد. این الگو کند، بیسروصدا و به دور از هیاهوهای تبلیغاتی است و از دل کار و توسعه واقعی بیرون میآید. این تحلیل براساس مقالهای در وبسایت مدیوم (Medium)، بررسی میکند که آیا اتریوم واقعاً میتواند از بیت کوین سبقت بگیرد.
بیت کوین طلای دیجیتال است و در ایفای این نقش، درخشان عمل میکند. اما اتریوم به «اینترنتِ پشت اینترنت» تبدیل شده است. زمانی که چیزی به زیرساخت تبدیل میشود، به شکلی رشد میکند که نمودارهای قیمت قادر به توضیح آن نیستند.
با هر حرکت بازار، بیت کوین کانون توجهات را به خود جلب میکند. اول پامپ میشود، اول ترند میشود و اول بر بازار مسلط میشود.
اما اگر از این هیاهو فاصله بگیریم و ببینیم که سازندگان به کدام سو میروند، توسعهدهندگان کدام پروژه را بهروزرسانی میکنند و استارتاپها کدام بستر را برای ساختن انتخاب میکنند، این اتریوم است که در مرکز همه چیز قرار دارد. و چنین اتفاقی هرگز تصادفی نیست.
ویتالیک بوترین، همبنیانگذار اتریوم، این شبکه را برای حمله به بیت کوین نساخت. او اتریوم را ساخت چون بیت کوین نمیتوانست کارهایی را که سازندگان نیاز داشتند، انجام دهد. بیت کوین برای نگهداری ارزش عالی است.
اما به محض اینکه کسی میخواست اپلیکیشن بسازد، سیستمها را خودکار کند، بازاری ایجاد کند یا پول را برنامهریزی کند، بیت کوین به بنبست میرسید. اتریوم، بلاک چینها را از یک «ماشین حساب» به یک «کامپیوتر» تبدیل کرد.
پیش از آن، بلاک چین تنها میتوانست یک کار انجام دهد. اما پس از اتریوم، بلاک چین میتوانست برنامههای کامل را اجرا کند. همین یک تغییر، دلیلی است که هر آنچه دنیای ارزهای دیجیتال را شکل داد، روی اتریوم متولد شد.
دلیل دیگر قدرت اتریوم این است که تکامل مییابد. بیت کوین به صورت عامدانه آهسته حرکت میکند. اتریوم به اندازهای آهسته حرکت میکند که ایمن بماند، اما به اندازهای سریع که بهبود یابد.
زمانی که شبکه از مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) به اثبات سهام (Proof of Stake) تغییر مسیر داد، این فقط یک بهروزرسانی نبود؛ مهاجرتی بود که به صورت زنده و در حالی که تمام دنیا تماشا میکردند، اتفاق افتاد. هیچ زنجیره دیگری نتوانسته چنین کار بزرگی را بدون شکست انجام دهد.
و با اینکه بسیاری دوست دارند بگویند اتریوم متمرکز است، حقیقت خلاف این است. هیچ فردی این سیستم را کنترل نمیکند. ویتالیک دیکتاتور نیست؛ او بیشتر شبیه صدایی در اتاقی بزرگ و پر از افرادی است که آنها نیز در شکل دادن به مسیر آینده نقش دارند. اندازه عظیم اکوسیستم توسعهدهندگان اتریوم، خود گواهی بر این است که این پروژه توسط یک ذهن کنترل نمیشود.
پروژهای با هزاران سازنده، تنها در صورتی زنده میماند که چیزی واقعی در هسته آن وجود داشته باشد.
چیزی که مردم فراموش میکنند این است که ویتالیک یک محصول نساخت؛ او یک پلتفرم ساخت. وقتی مردم میگویند «وب ۳» (Web3)، در واقع به اتریوم اشاره میکنند. وقتی از قراردادهای هوشمند، هویت دیجیتال، بازیهای آنچین (On-Chain)، استیبل کوینها، رولآپها (Rollups) و داراییهای دنیای واقعی (RWA) صحبت میکنند، همه به همین اکوسیستم اشاره دارند.
اتریوم به مکانی برای زندگی تبدیل شد، نه فقط برای سرمایهگذاری.
و به همین دلیل است که اتریوم شانس واقعی برای پشت سر گذاشتن بیت کوین را دارد؛ زیرا فعالیت اقتصادی واقعی در اینجا اتفاق میافتد. امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) برای هیاهو ساخته نشد؛ بلکه به این دلیل ساخته شد که امور مالی سنتی محدودیتهای زیادی داشت.
بازارهای خودکار، وامدهی بدون نیاز به مجوز، وثیقههای توکنیزهشده و تسویهحسابهای مبتنی بر قرارداد هوشمند، یعنی ستون فقرات اقتصاد ارزهای دیجیتال، به اتریوم و رولآپهای آن تعلق دارند.
حتی استیبل کوینها، بزرگترین لایه در کل اقتصاد ارزهای دیجیتال، عمدتاً بر روی اتریوم اجرا میشوند. نه از روی شانس، بلکه به این دلیل که معماری آن این اجازه را میدهد.
مردم قدرت استیکینگ (Staking) یا سهامگذاری هم را دستکم میگیرند. بیت کوین برای همیشه انرژی میسوزاند. اتریوم سود (Yield) تولید میکند. داراییای که سودآور باشد، در بلندمدت همیشه جذابتر است؛ زیرا مانند اقتصادی مولد عمل میکند، نه فقط به عنوان ذخیره ارزش.
اتریوم همچنین به طور مداوم بهینهتر میشود. بیت کوین کمیابی ثابتی دارد. اتریوم عرضه منفی دارد. یعنی با افزایش فعالیت شبکه، عرضه کل توکنهای اتر (ETH) کاهش مییابد. این یک ترفند تبلیغاتی نیست؛ بلکه مهندسی پولی بلندمدت است.
اما مهمترین دلیلی که اتریوم میتواند بیسروصدا از بیت کوین پیشی بگیرد، هیچ ارتباطی با مکانیک عرضه، پاداشهای استیکینگ یا فعالیت توسعهدهندگان ندارد.
این حقیقت است که اتریوم زنده است. اتریوم یک شهر است و شهرها رشد میکنند.
این سبقت گرفتن با هیاهو اتفاق نمیافتد. بلکه به آرامی و از طریق هزاران تغییر کوچک در نقدینگی، پذیرش، توجه و کاربرد رخ میدهد. یک روز صبح، مردم از خواب بیدار میشوند و متوجه میشوند که نمودار قیمت در حال رسیدن به واقعیتی است که از قبل وجود داشته است.
ویتالیک اتریوم را نساخت تا بیت کوین را شکست دهد. او آن را ساخت چون دنیای ارزهای دیجیتال به چیزی نیاز داشت که بتواند تکامل یابد. و وقتی چیزی مفید، انعطافپذیر و باز میسازید، نیازی به فریاد زدن درباره آن ندارید. فقط به توسعه ادامه میدهید. به بهبود ادامه میدهید. و به دنیا اجازه میدهید تا با شما بسازد.
بیت کوین جرقه را به ما داد. اتریوم موتور را ساخت. و موتورها همیشه در بلندمدت پیروز میشوند.
نظر شما چیست؟ آیا بیت کوین برای همیشه پادشاه ارزهای دیجیتال میماند؟ یا اتریوم میتواند این پادشاهی را به چالش بکشد و جایگزین آن شود؟
