عصرایران ؛ رضا حیران - یک سمت عالی و بسیار مهم در سازمان ملل متحد به یک چهره کُرد عراقی سپرده شد.
"برهم صالح" رئیس جمهوری سابق عراق به عنوان رئیس جدید کمیساریای عالی امور پناهندگان سازمان ملل متحد معرفی شد. این اقدام با تصمیم دبیرکل سازمان ملل متحد (آنتونیو گوترش) صورت گرفت. گوترش خود نیز قبلا به مدت 10 سال (تا سال 2015) رئیس سازمان امور پناهندگان سازمان ملل بود.
برهم صالح قرار است از ابتدای سال آینده میلادی (2026) این مسوولیت را برای 5 سال برعهده بگیرد.
"برهم صالح" رئیس جمهوری سابق عراق
این اولین شهروند عراقی است که به چنین مقام عالی در سازمان ملل می رسد.
همچنین وی دومین شهروند از خاورمیانه است که به ریاست سازمان کمیسیارای عالی امور پناهندگان سازمان ملل می رسد. قبل از بین سال های 1966 تا 1977، یک ایرانی، این سمت را داشت.
در چند دهه اخیر، اولین باری است که چنین جایگاهی در سازمان ملل در اختیار شهروندی از خاورمیانه قرار می گیرد.
برای ریاست جدید، حدود 10 نامزد باهم رقابت کردند، از جمله شخصیت های سیاسی، یک مدیر اجرایی در شرکت ایکیا IKEA، یک پزشک اورژانس و یک چهره تلویزیونی. بیش از نیمی از آنها از اروپا بودند. اکثر روسای این سازمان، اروپایی بودند. در 75 سال عمر سازمان ، 9 رئیس از میان 11 رئیس سابق، اروپایی بودند. 3 رئیس دیگر از ژاپن، امریکا و ایران بودند.
انتصاب برهم صالح عراقی، خارج از رویه معمول در سپردن ریاست سازمان امور پناهندگان سازمان ملل متحد به فردی خارج از کشورهای اصلی حامی مالی سازمان ملل است. همچنین معمولا ریاست این سازمان به یک شهروند اروپایی سپرده می شود.
چهره ایرانی یعنی "صدرالدین آقاخان" بین سال های 1966 تا 1977 میلادی / 1344 تا 1356 شمسی (به مدت 12 سال)، ریاست کمیسیارای عالی امور پناهندگان سازمان ملل متحد را برعهده داشت.
وی علاوه بر شهروندی ایران، دارای شهروندی سوئیس نیز بود اما ریاست او در کمیساریا، به عنوان ایرانی ثبت شده است. او فرزند "محمد شاه آقاخان" (امام چهلوهشتم اسماعیلیان) از همسر فرانسویاش آندره کارون است.
صدرالدین آقاخان، شیعه اسماعیلیه نزاریه بود. پدرش، معروف به سلطان محمد شاه یا آقاخان سوم، چهل و هشتمین امام نزاریه بود.
صدرالدین آقاخان، شهروند ایران و رئیس کمیسیارای عالی امور پناهندگان سازمان ملل متحد بین سال های 1966 تا 1977 میلادی / 1344 تا 1356 شمسی (به مدت 12 سال)،
صدرالدین آقاخان متولد سال 1311 در پاریس، در اردیبهشت 1382 در بوستون آمریکا درگذشت.
وی برای سال های زیادی بعد از انقلاب 57 نیز در سمت های مختلف در سازمان ملل متحد فعالیت داشت.
برهم صالح بین سال های 2018 تا 2022 به مدت 4 سال رئیس جمهوری عراق بود. او از اهالی کردستان عراق است و پیش از آن سمت های معاون نخست وزیر عراق و نخست وزیر کردستان عراق را برعهده داشت.
برهم 65 ساله، متولد شهر سلیمانیه در سال 1960، عضو ارشد سابق در حزب اتحادیه میهنی کردستان ( به رهبری وقت جلال طالبانی)، تحصیلکرده مهندسی عمران و ساخت و ساز از دانشگاه کاردیف و دکتری آمار و کاربردهای کامپیوتری در مهندسی از دانشگاه لیورپول انگلیس است.
وی به سه زبان کردی، عربی و انگلیس مسلط است.
برهم صالح جانشین " فیلیپو گراندی" ایتالیایی، مقام کهنه کار سازمان ملل خواهد شد که از سال 2016 این سمت را بر عهده داشت.
برهم صالح رئیس جمهوری سابق عراق
او در سمت جدید با چالشهای بزرگی مواجه است زیرا تعداد آوارگان و پناهندگان در سطح جهان به رکوردهای بیسابقهای رسیده است، تقریباً دو برابر زمانی که مقام قبلی، کار خود را شروع کرد.
بودجه امسال سازمان امور پناهندگان سازمان ملل نیز کاهش یافته زیرا ایالات متحده امریکا کمک های خود را به این سازمان کاهش می دهد و سایر کمک کنندگان غربی هم بودجه خود را به بخش دفاعی منتقل می کنند.
برهم صالح متعهد شده پناهندگان در چرخه وابستگی قرار نگیرند و فرصت های تحصیلی و کاری برای آنها فراهم کند.
او در طول رقابت برای کسب این سمت گفت: "من کاملاً به ماموریت سازمان امور پناهندگان سازمان ملل اعتقاد دارم، زیرا خودم آن را زندگی کردم. چشم انداز من سازمانی است که پناهندگان را در مرکز کار خود قرار می دهد و متوجه می شود که کمک های بشردوستانه طبیعت موقتی دارد".
برهم صالح خود برای سال های زیادی در جبهه ضد صدام رئیس جمهوری وقت عراق، فعالیت داشت. همچنین از نزدیک با آوارگی و پناهجویی شمار زیادی از مردم کردستان عراق در طول درگیری با صدام آشناست.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل مستقر در ژنو، که بیشتر به کمک های مالی متکی است، بودجه سال 2026 خود را حدود یک پنجم کاهش داده و به 8.5 میلیارد دلار رسانده است. این سازمان همچنین در حال اخراج نزدیک به 5 هزار کارمند خود است، در حالی که درگیری ها در سودان و اوکراین مقیاس نیازها را افزایش می دهد.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل می گوید این وضعیت باعث شده مجبور باشد تصمیمات دشواری در مورد اینکه چه کسی باید کمک کند بگیرد و خطرات جدیدی را برای زندگی پناهندگان ایجاد می کند.
برهم صالح به دنبال گسترش منابع مالی، بهره مندی از منابع مالی اسلامی و مشارکت بخش خصوصی از طریق پیشنهاد ایجاد «شورای جهانی مدیران عامل برای امور بشردوستانه» است.
او با افزایش محدودیت های غرب در زمینه پناهندگی در میان احساسات ضد مهاجرتی و همچنین نارضایتی در کشورهای فقیر میزبان پناهجویان درگیر است.
