عصر ایران ؛ منوچهر محمدشیرانی - چند روز پیش و پس از رسانه ای شدن سیم کارت های بدون فیلتر – و به عبارتی ، سیم کارت های سفید – بود که حرف های چند ماه پیش دکتر محمود سریع القلم ، در مورد نقش طبقه متوسط در اداره کشور ، مورد توجه قرار گرفت و از یمین و یسار – راست و چپ – بر او تاختند .
دکتر سریع القلم ، چند ماه پیش و در جریان یک مصاحبه اینترنتی ، با بررسی شرایط کشور و نابسامانی های موجود ، "ریشه بسیاری از مشکلات مدیریتی و تصمیم گیری در ایران " را ، حاکم بودن کسانی دانست که : "دنیا را نمی شناسند ، اقتصاد را نمی شناسند و نمی دانند گره های موجود کشور را ، چگونه باید باز کنند ." تا این جا به نظر می رسد که مشکلی نباشد . چون یک استاد دانشگاه و پژوهشگر و محقق برجسته ،بر اساس مطالعات و تجربه هایی که به دست آورده است نتیجه آسیب شناسی خود ، از مسائل و معضلات کشور را بر زبان آورده است؛ بنابراین ، طبیعی است زمانی که این حرف، از دهان یک کارشناس توسعه در سطح بین المللی زده می شود انتظار این باشد که جمیع سازمان ها و نهادها و مقامات ریز و درشت کشور، گوش هایشان را تیز کنند و نظرات کارشناسانه شخصی که دل در گروی توسعه و اعتلای میهن دارد را بشنوند تا شاید بتوانند چاره ای برای کار فروبسته این ملک و ملت، بجویند و با اجرای آن، راهی برای برون رفت از شرایط دشوار کنونی کشور بیابند .
در ادامه، وی با ذکر مثالی، یک نظر علمی را مطرح می کند که می تواند مورد بررسی موافقان و مخالفان این نظر قرار بگیرد. وی همچنین ، برای این که دوباره ایران ، به شوکت و جلال گذشته خود – که لیاقت آن را نیز دارد – برسد خواستار بازنگری در ساختار و سازوکار انتخاب مدیران و نمایندگان می شود تا با توجه به لطمه های فراوانی که در طول چند دهه اخیر ، از سوی افراد ناآشنا به علم روز و به دور از تجربه مدیریتی و ناتوان از فهم مناسبات روز جهان ، به منافع و مصالح ملی و عمومی کشور وارد شده است باز هم بتوانیم شاهد ایرانی قدرتمند و سرفراز باشیم .
به همین دلیل ، دکتر سریع القلم یک نظریه رایج علمی در جهان را مطرح نموده و طبقه متوسط را ، موتور توسعه کشور دانسته است؛ موتوری که به دلیل دانش و بینش و قدرت تحلیل بالای خود ، بهتر می تواند سازگار با دنیای نوین، حرف ایران و ایرانی را به گوش جهانیان برساند و به دور از تخریب های چند دهه اخیر مخالفان توسعه کشور ، چراغ توسعه را روشن تر و فروزان تر گرداند .
در این جا ، ذکر چند نکته لازم است :
اگر حرف های دکتر سریع القلم- به گفته برخی – اشکال ماهوی و گرایش طبقاتی داشته است مخالفان این نظر، چگونه پس از چند ماه به یادشان افتاده است که در ادامه مخالفت های همه جانبه و همیشگی خود با هر حرف و نظر و پدیده نوینی در ایران و جهان ، می بایست با این حرف هم مخالفت نمایند . به نظر می رسد بعید است که یادشان رفته باشد. مگر این که فهرست مواردی که می بایست مخالفت نمایند آن قدر " بلند بالا " بوده است که پس از گذشت چند ماه ، تازه نوبت به مخالفت با حرف های دکتر سریع القلم رسیده است!
رشد و پیشرفت و توسعه هر جامعه ای، در گروی امکان طرح حرف ها و نظرهای جدیدی است که توسط اهل فکر و دانشمندان هر رشته ای مطرح می شود و در جریان بحث – و حتی مجادله علمی – بین علمای آن رشته ، این ایده و فکر ، به قول معروف " چکش کاری " شده و یک ایده پخته و سنجیده و مفید به حال جامعه ، حاصل خروجی آن روند خواهد شد ؛ مشابه و نمونه این شرایط را ، شاید بتوان " بحث طلبگی " رایج در بین طلاب دانست که موجب پویایی فقه ، در طول قرون و اعصار گذشته تا به حال بوده است .
چیزی که مشخص است مواضع و دیدگاه های فکری و نظری دکتر سریع القلم ، بر هیچ کس پوشیده نیست و همگان می دانند که او به شدت ، به دنبال توسعه ایران است ، تاکید فراوانی بر استفاده از نخبه های کشور برای مدیریت و اداره امور دارد و همیشه، بر لزوم عقلانیت و تخصص و نظم و قاعده در اداره امور پای فشرده است تا مبادا، اداره کشور به دست امواج هیجانی و فشار توده ها سپرده شود. او ، باور دارد که کشور را ، نه بر اساس ایدئولوژی یا پیشینه اجتماعی ، بلکه حتما و قطعا باید با تخصص اداره کرد .
تاکید او بر حضور طبقه متوسط – بر خلاف نظرهای هیجانی که در این روزها ابراز شده است – بیشتر، حضور طیف و طبقه ای برای اداره امور کشور است که در یک سیستم تربیتی و آموزشی درست و بسامان، بار آمده باشند و بتوانند بدون حب و بغض ، امانت دار خوب منافع ملی و میهنی مردم ایران باشند. بر خلاف تحریفی که از سخنان ایشان به عمل آمده است بیشتر از آن که خاستگاه مادی و طبقه مالی مدیران و نمایندگان مد نظر باشد می بایست این افراد، از هر طبقه ای که باشند از یک زندگی متعادل برخوردار باشند تا بتوانند به دور از افراط گرایی یا تصمیم گیری های هیجانی ، نگاهی ملی ، عقلانی و آینده نگر داشته باشند .
در حالی که به گفته دکتر سریع القلم ، حدود ۹۰ درصد از مردم ژاپن، جزو طبقه متوسط به حساب می آیند و در مجموع ، از امکانات زیستی و معیشتی و رفاهی قابل قبولی برخوردار هستند بر اساس بررسی آخرین گزارش هزینه خانوارهای ایرانی مربوط به سال ۱۴۰۲ ، علاوه بر وجود شکاف چشمگیر اقتصادی میان دهک های مختلف درآمدی کشور ، به جرات می توان گفت در حال حاضر، طبقه متوسط از بین رفته و ۹ دهک از ۱۰ دهک موجود کشور ، در برابر نوسانات اقتصادی بسیار آسیب پذیر هستند.
با توجه به این گزارش ، می توان این نوید را به طرفداران و سینه چاکان ظاهری ۹ دهک ضعیف کشور داد که هرچند ، نتوانسته اند رفاه و آسایش و زندگی آرام را برای مردم ایران به ارمغان بیاورند ولی موفق شده اند با اشتباهات و ندانم کاری های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی خود ، روزگاری را برای مردم ایران رقم بزنند که به جز یک دهک متمول بالایی ، سایر مردم در شرایط فقر نسبی و فقر مطلق به سر می برند .
خطاب به کسانی که با تحریف سخنان دکتر سریع القلم، بهانه ای برای حمله به تفکر توسعه گرای کشور و اشک تمساح ریختن برای طبقه ضعیف پیدا کرده اند باید گفت: یک دم ، بدون پیش داوری با خدای خود خلوت کنید و نگاهی به فهرست اختلاس و ارتشاء و سوء استفاده از موقعیت و رانت جویی و رانت خواری در گوشه و کنار کشور بیندازید و ببینید که از این فهرست بلندبالا ، چند نفر جزو طبقه – در سابق – ضعیف بوده اند و چند نفر ، جزو طبقه متوسط قرار داشته اند.
