«تابناک با تو» - در یک مطالعه روی بقایای فسیلشدهی یک پرنده ماقبل تاریخ، جزئیات شگفتانگیز جدیدی در مورد رفتار و نحوۀ تغذیۀ آن کشف شده است.
گونه لانگیپتریکس چائوینگنسیس (Longipteryx chaoyangensis) که حدود ۱۲۰ میلیون سال پیش میزیسته، یکی از قدیمیترین پرندگان شناختهشده و یکی از عجیبترین آنهاست، چون ردیفی از دندانهای بسیار قوی در انتهای منقار بسیار بلند خود داشته است.
جینگمای اوکانِر، نویسنده ارشد مطالعهای که به تازگی به توصیف ویژگیهای این پرنده پرداخته، میگوید: «لانگیپتریکس یکی از پرندگان فسیلی محبوب من است، چون بسیار عجیب است؛ با جمجمهای بلند و دندانهایی تیز در نوک منقارش.»
الکس کلارک، نویسنده مشترک این مطالعه نیز میگوید: «مینای دندان سختترین ماده در بدن است و مینای دندان این پرنده ۵۰ میکرون ضخامت دارد. این ضخامت معادل ضخامت مینای دندان دایناسورهای درنده عظیمی مانند آلوزاروس است که ۴۰۰۰ پوند وزن داشتند، اما وزن این پرنده فقط به اندازه یک زاغ کبود است.»
بیش از دو دهه پس از کشف این پرنده، محققان این فرضیه را مطرح کردهاند که این پرنده از منقار بلند و دندانهای قوی خود برای شکار ماهی استفاده میکرده، اما هیچکس تا به حال نمونهای با بقایای فسیلشده ماهی در شکم یا هیچ نوع دیگری از غذا پیدا نکرده است، به این معنا که محققان نتوانستند رژیم غذایی این پرنده را با اطمینان اعلام کنند. تحقیقات جدیدتر نشان داد که شاید این پرنده از حشرات تغذیه کرده است.
حالا، مطالعهای که در مجله معتبر Current Biology منتشر شده، دو نمونه لانگیپتریکس با شکم پر از «دانههای گیاهی» را توصیف کرده که نشان میدهد این پرنده «میوه» خورده است. این یافته سبب شد نویسندگان درباره نحوه استفاده این پرنده عجیب از دندانهای غیرعادی خود تجدید نظر کنند.
اوکانر گفته: «توضیحات ما از دو نمونه جدید لانگیپتریکس بالاخره نشان داد این پرنده عجیب چه میخورده که تفاوت قابلتوجهی با فرضیههای قبلی دارد. لانگیپتریکس اساساً ساختارهای زایشی میوهمانند بازدانگان (گیاهان غیر گلدار) را میخورده». اوکانر به این نکته نیز اشاره کرده که این پرندگان تا ۱۲۰ میلیون سال پیش برای تکامل بازدانگان مهم بودهاند.
درختان ماقبل تاریخ که ظاهراً لانگیپتریکس از آنها تغذیه میکرده، بازدانگانی یا خویشاوندان مخروطیان و جینکوهای امروزی بودند. زمان حیات این پرنده در حدود ۱۲۰ میلیون سال پیش، گیاهان گلدار تازه شروع به شکوفایی کرده بودند.
لانگیپتریکس در آب و هوای معتدل در شمال شرقی چین فعلی زندگی میزیسته است. در نتیجه، محققان حدس میزنند این پرنده احتمالاً در تمام طول سال غذای میوهمانند نمیخورده و احتمالاً رژیم غذایی خود را با مصرف چیزهایی مانند حشرات مخلوط میکرده است.
یافتههای جدید پرسشهای جدیدی را درباره چگونگی استفاده پرنده از منقار بلند و نوکتیز و دندانهای قوی خود ایجاد کرده است. نویسندگان اکنون حدس میزنند این ویژگی کاربردی شبیه سلاح داشته که لانگیپتریکس هنگام مبارزه با دیگران بر سر جفت یا قلمرو از آن استفاده میکرده است. این ویژگی مشابه برخی گونههای مدرن است.
مینای ضخیم دندان این پرنده بسیار قوی است، به قدری که به نظر میرسد به عنوان سلاح کاربرد داشته است. یکی از رایجترین قسمتهای اسکلت که پرندگان برای نمایشهای تهاجمی از آن استفاده میکنند، منقار است.
هیچ پرندهای مدرنی دندان ندارد، اما مرغهای مگسخوار کوچکی که دارای برآمدگیهای شاخی نزدیک نوک منقار هستند، شبیه آنچه در لانگیپتریکس میبینید، به عنوان سلاح برای مبارزه با یکدیگر کاربرد دارند.