فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
ای که با سلسله زلف دراز آمدهای
فرصتت باد که دیوانه نواز آمدهای
ساعتی ناز مفرما و بگردان عادت.
چون به پرسیدن ارباب نیاز آمدهای
پیش بالای تو میرم چه به صلح و چه به جنگ.
چون به هر حال برازنده ناز آمدهای
آب و آتش به هم آمیختهای از لب لعل
چشم بد دور که بس شعبده بازآمدهای
آفرین بر دل نرم تو که از بهر ثواب
کشته غمزه خود را به نماز آمدهای
زهد من با تو چه سنجد که به یغمای دلم
مست و آشفته به خلوتگه راز آمدهای
گفت حافظ دگرت خرقه شراب آلودهست
مگر از مذهب این طایفه بازآمدهای
شرح لغت: ناز مفرما: ناز مکن /پرسیدن: تفقد و دلجویی و احوال برگرفتن
ای که با زلف بلندت آمده ای! فرصتت همیشگی ست، که برای نوازش سرگشتهای قدم نهادی ای. مقصود او از این شعر این است که هر آنچه از نیکی وجود دارد، در معشوق خلاصه شده؛ چرا که او سرچشمهی نیکی هاست. از این رو همه شیفتگان درگاهش را مورد محبت قرار میدهد. در ادامه نیز باید گفت، دلدادگان درگاه او نیز وجودشان در گرو ذات دوست است و در هر هنگامهای پیوسته او را میجویند و در برابر او فانی میگردند.
ما از یاران انتظار کمک داشتیم، اما آنچه فکرش را میکردیم اشتباه بود. مقصود او از این شعر این است که سالکان در چرخ گردون در راه دوستی با معشوق گام بر میدارند تا سرانجام این دوستی، عرصهی دیدار یار را برایشان فراهم سازد. در ادامه نیز باید گفت، عاشقان وجود خود را نگاهبان وجود این دوستی میکنند تا سرانجام به سرمنزل مقصود را یابند.
سعی کن کارهایت را با نام و یا خدا شروع نمایی تا موفقیتی که از انجام این کار حاصل میگردد، دو چندان شود؛ چرا که لذتی که از این موفقیت میبری، با هیچ لذت دیگری قابل مقایسه نیست. پس تا دیر نشده، تذکر بالا را در همه کارهایت الگو قرار بده.
