همشهری آنلاین- محمد سرابی: افغانستانیهایی که با ایرانیها ازدواج کردهاند یا نظامیان دولت سابق کشور افغانستان که درصورت بازگشت از طرف دولت امارات اسلامی احساس خطر میکنند، درصورت اثبات ادعاهایشان بهصورت موقت بازگشت داده نمیشوند. رئیس سازمان امور دانشجویان در اینباره به همشهری گفت که حامی دانشجویان افغانی برای ادامه تحصیل قانونی در ایران است.
معافیت با گذرنامه
اگر کسی با روادید گردشگری و گذرنامه معتبر از افغانستان وارد ایران شده باشد میتواند تا پایان مهلت روادید در ایران باقی بماند اما کمتر کسی از این نوع روادید استفاده میکند. رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور درباره استثناهای ورود افغانستانیها به ایران میگوید: «روادید گردشگری برای افغانستانیها بسیار نادر است و بیشتر روادیدها از نوع درمانی، تحصیلی یا کاری است که روادید کاری بیشترین نوع را تشکیل میدهد.» در جهت مقابل افغانستانیها، اتباع عراق قرار دارند که برای ورود به ایران نیازمند روادید نیستند. نادر یاراحمدی تأکید میکند: «در مقابل نزدیک ۵میلیون نفر افغانی تنها ۷هزار نفر عراقی ساکن ایران هستند که رتبه دوم اتباع ساکن ایران را تشکیل میدهند. کسب روادید برای عراقیها لغو شده و آنها در طول سال میتوانند چندینبار وارد ایران شوند.» سفارت افغانستان در ایران کار تمدید گذرنامهها را انجام میدهد. گذرنامههای خانوادگی که در گذشته صادر میشدند هم در حال تغییر به گذرنامههای انفرادی هستند.
معافیت با برگه آمایش
معافیت اخراج نظامیان یا کسانی که با ایرانیها ازدواج کرده باشند شامل افغانیهایی که هیچ نوع مدرک شناسایی معتبری نداشته باشند، نمیشود. اشخاصی که میخواهند از معافیت بازگشت استفاده کنند باید حداقل «برگه سرشماری» داشته باشند. برگههای سرشماری تا سال قبل برای اتباع صادر میشد و مشخصات آنها را نشان میداد. این برگهها از اسفند سال گذشته به بعد دیگر تمدید نشدند و اعتبار آنها به پایان رسید. اگر کسی نه گذرنامه و نه برگه سرشماری داشته باشد، نمیتواند در ایران بماند.
دانشجویان
وزارت علوم، دانشجوهای افغانستانی را آزاد میکند
مهمترین گروهی که مدارک محکمی برای ادامه اقامت در ایران دارند، دانشجویان هستند که وزارت علوم هم از اقامت آنها پشتیبانی میکند. مخصوصا دانشجویان دختر که امکان تحصیل در افغانستان را ندارند. معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان در اینباره به همشهری میگوید: «دانشجویان افغانستانی که رسما در مراکز آموزش عالی مشغول تحصیل هستند نباید از بابت طرد و اخراج نگرانی داشته باشند.» سعید حبیبا تأکید میکند: «با نیروی انتظامی هماهنگ کردهایم که هرکس کارت دانشجویی معتبر در اختیار داشته باشد بازداشت نخواهد شد. اگر هم کسی کارت دانشجویی نداشته باشد و مجبور شود چند ساعتی در یک اردوگاه بماند، در تماس با دانشگاه و تأیید دانشجو بودن او، آزاد خواهد شد.»
۱۲هزار یا ۲۰هزار دانشجوی افغانستانی؟
آمارهای ۲نهاد مختلف درباره دانشجویان افغان مقیم ایران با یکدیگر تفاوت زیادی دارد. رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور تعداد دانشجویان افغانستانی را ۲۰هزار نفر اعلام کرده؛ درحالیکه وزارت علوم این تعداد را ۱۲هزار نفر میداند.
تفاوت ۸هزار نفری به این دلیل پیش آمده است که از سوی ۲سامانه مختلف سنجش میشود. مرکز امور اتباع ارقام خود را از آمار گذرنامههای تحصیلی بهدست میآورد و وزارت علوم این اعداد را از فهرست دانشجویان دانشگاهها استخراج میکند. با این همه ۸هزار نفر اختلاف رقم کمی نیست.
آمارهای یکساله اخراج اتباع غیرمجاز
۴میلیون و ۵۰۰هزار نفر: تعداد افغانهای ساکن ایران
۵۰۰هزار نفر: جمعیت شناور افغانها بین افغانستان و ایران
یک میلیون و ۶۰۰هزار نفر: طرد اتباع غیرمجاز از ابتدای سال ۱۴۰۴
۲۵۰۰نفر: آمار خروج روزانه اتباع غیرمجاز از مرز
۲نکته از تفاوت اقامت مهاجران در ایران و دیگر کشورهای جهان
- ایران اردوگاهی برای اقامت مهاجران ندارد.
- زنان افغانستانی بازداشت و اخراج نمیشوند.
