دو انتخابات سرنوشت ساز در یک روز
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ مردم ترکیه امروز یکشنبه ۲۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ (۱۴ ماه می ۲۰۲۳) برای انتخاب همزمان رئیس جمهور و ۶۰۰ نماینده پارلمان این کشور پای صندوقهای رای میروند.
انتخابات ریاست جمهوری با حضور رجب طیب اردوغان نامزد ائتلاف جمهور، کمال قلیچداراوغلو نامزد ائتلاف ملت موسوم به میز ششگانه و سینان اوغان نامزد ائتلاف آتا برگزار میشود.
انتخابات حساس امروز، سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ترکیه و دومین دور انتخابات ریاست جمهوری این کشور پس از تغییر نظام سیاسی از پارلمانی به ریاستی و بیست و هشتمین دوره انتخابات مجلس این کشور محسوب میشود.
دوره ریاست جمهوری ترکیه پنج ساله است و بر اساس اصلاحیه قانون اساسی این کشور که در سال ۲۰۱۷ به تصویب رسید، رئیس جمهور بالاترین مقام اجرایی و رئیس دولت بوده و در انتخاب وزرا و همراهان دولت اختیار کامل دارد.
در بیست و هشتمین دوره انتخابات پارلمانی ترکیه نیز که همزمان با سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری این کشور برگزار میشود، نامزدهای ۲۴ حزب به همراه ۱۵۱ نامزد مستقل برای کسب ۶۰۰ کرسی مجلس در ۸۷ حوزه انتخابیه رقابت میکنند.
شورای عالی انتخابات ترکیه شمار واجد شرایط رای دادن در انتخابات همزمان ریاست جمهوری و پارلمانی این کشور را در مجموع ۶۴ میلیون و ۱۱۳ هزار و ۹۴۱ نفر اعلام کرده که سه میلیون و ۴۱۶ هزار و ۹۸ نفر از آنها در خارج از کشور ترکیه به سر میبرند.
رای گیری انتخابات ترکیه در خارج از این کشور برگزارشد و در مجموع بیش از ۱.۸ میلیون نفر از شهروندان ترکیهای ساکن در خارج در این انتخابات شرکت کردند و آرای اخذ شده در ۷۳ نمایندگی سیاسی خارجی و در ۱۵۶ نقطه از جهان به داخل این کشور منتقل شده و همزمان با پایان انتخابات در داخل شمارش خواهد شد.
بنا به تصمیم شورای عالی انتخابات ترکیه، همه ۱۹۱ هزار و ۸۸۴ صندوق رای در ۹۷۳ شهرستان ۸۱ استان داخل و نیز همه صندوقهای خارج از کشور ترکیه پس از اتمام مراحل رایگیری باز شده و شمارش خواهد شد.
بنا به اعلام این نهاد، در صورت کشیده شدن انتخابات ریاست جمهوری این کشور به دور دوم، انتخابات مجدد در روز یکشنبه ۷ خردادماه ۱۴۰۲ (۲۸ ماه مِی ۲۰۲۳) برگزار خواهد شد.
چشم انداز تحولات ترکیه با اردوغان
درصورتی که رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری امروز برنده انتخابات شود و از سوی مخالفان که در چارچوب ائتلاف ملت یا میز ۶ گانه گردهم آمده اند پذیرفته شود، سیاستهای داخلی و خارجی ترکیه با اندکی تعدیل ادامه خواهد یافت.
تاکید بر لزوم پذیرش نتیجه انتخابات ریاست جمهوری از سوی مخالفان و رقبای اردوغان از این جهت است که احتمال عدم پذیرش آن ازسوی مخالفان وجود دارد و این خود یکی از سناریوهای بدبینانهای است که درباره نتایج انتخابات ریاست جمهوری ترکیه وجود دارد و برهمین اساس هم شائبه اجرای انقلاب مخملی و رنگین از سوی غرب در ترکیه در صورت پیروزی اردوغان وجود دارد بخصوص اگر با تفاوت آرای کمتربا رقیب خود همراه باشد.
تعدیل سیاستهای داخلی هم از این محتمل است که اردوغان با عملکرد خود طی ماهها و هفتههای اخیر نشان داده است که صدای مخالفان را شنیده است و امکان دارد این روند بعد از انتخابات با سرعت بیشتری ادامه یابد.
درعرصه سیاست خارجی نیز رویکرد نگاه به شرق همزمان با حفظ جایگاه ترکیه در جناح غرب و ناتو به گونه ایی که بتواند از مدیریت رقابت شرق و غرب قدرت مانور ترکیه را در معادلات جهانی افزایش دهد، کماکان ادامه خواهد یافت.
در مجموع به نظر میرسد حاصل پیروزی مجدد اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری به استمرار ثبات در سیاستهای داخلی و خارجی خواهد انجامید، اما در عین حال امکان ایجاد اصلاحات را نیز با توجه به تجارب حاصله فراهم خواهد کرد.
چشم انداز تحولات ترکیه بدون اردوغان
در صورتی که نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امروز ترکیه به شکست اردوغان و پیروزی قلیچداراوغلو منتهی شود زمینه را برای تغییر سیاستهای داخلی و خارجی فراهم خواهد کرد و حتی در مواردی به چرخش ۱۸۰ درجهای خواهد انجامید.
هرچند امکان دارد در کوتاه مدت نتایج جابجایی قدرت برای ترکیه بخصوص در عرصه اقتصادی مثبت باشد و به ترمیم روابط غرب و ترکیه کمک کند، اما در مجموع به نظر میرسد حاصل این تغییرات میتواند به بی ثباتی در داخل منتهی شود.
این بی ثباتی دستکم از دو جهت محتمل است: نخست اینکه ائتلاف ملت یا میزشش گانه مخالف تغییر نظام پارلمانی به ریاستی بوده و برهمین اساس احتمال اینکه دوباره به تغییر نظام سیاسی از ریاستی به پارلمانی دست بزند زیاد است و دوم اینکه بعد از برگزاری انتخابات هریک از اعضای ائتلاف ۶ گانه دنبال سهم خواهی خواهند بود و ائتلاف شان فروخواهد پاشید.
به همین ترتیب تغییر ۱۸۰ درجهای در سیاست خارجی ترکیه در صورت پیروزی قلیچداراوغلو زیاد است و امکان دارد تغییر جایگاه ترکیه در معادلات جهانی حتی به تشدید و رویارویی غرب و شرق و به طور مشخص امریکا و ناتو با روسیه منتهی شود.
دامنه این تغییرات در جنگ اوکراین نیز موثر خواهد بود چراکه یکی ازعوامل ناکامی ناتو و امریکا در جنگ اوکراین همراه نشدن جدی و کامل ترکیه با امریکا و ناتو بوده است.
بر این اساس نتایج انتخابات ریاست جمهوری امروز ترکیه نه تنها برای بازیگران داخلی عرصه انتخابات ترکیه بلکه برای بازیگران رقیب خارجی نیز بسیار مهم و تعیین کننده است و آنها نیز با دقت و حساسیت نتایج انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را دنبال و رصد میکنند. احمد کاظم زاده
